Cumhuriyet döneminin ikinci demiryolu seferberliği yeniden başladı. Projelerin hayata geçirilmesi halinde 11 bin km’lik demiryolu hattının uzunluğu 2023’te 26 bin km’ye çıkacak. Her yıl ortalama 136 km yeni demiryolu ağı kuruluyor. Türkiye sadece 75 milyar dolarlık taşıma hacmi olan Asya-Avrupa koridorunda değil kuzey-güney rotasında da köprü olmayı planlıyor.
Marshall yardımlarının ardından karayollarında görülen yol yapımları, mevcut yolların genişletilmesi ve yolların onarımlarına benzer çalışmaları artık demiryollarında görmek mümkün. Ulaştırma Bakanlığı’nın demiryolu projeleri de bu çalışmaların artarak devam edeceğini gösteriyor. Çünkü hükümetin 11 bin km’lik demiryolu hattını yinelemesinin dışında 10 bin km yüksek hızlı tren ve 4 bin km de konvansiyonel yük taşımacılığı için yeni demiryolu hat yapma planı var. İstimlak, alt yapı ve ekipmanlardan oluşan yatırımların toplam tutarı, 45 milyar dolar olarak açıklandı. TCDD’nin yaptığı ve devam eden 35 projenin yatırım maliyeti şimdiden 25 milyar liraya ulaştı. Ciddi projelere soyunan Türkiye, bu projelerde Dünya Bankası, Avrupa Birliği hatta Çin ile iş birliği anlaşmaları yaptı. Son olarak Çinliler ile yapılan proje 4 bin kilometrelik demiryolu hattını kapsıyor. Projenin tutarı ise 30 milyar dolar. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada; Çinliler ile 4 bin kilometrelik demiryolu hattında 30 milyar dolarlık yatırım yapılacağını belirterek, “Bu sene içinde projede belli bir noktaya geleceğiz. Bu proje Türk ve Çin şirketlerinin ortak bir çalışmasıyla gerçekleştirilecek. Bu, Türkiye’de demiryollarının sorunlarını kökten çözecek bir model olacak” dedi.
Çinliler demiryollarının sorunlarını kökten çözebilir
Çinlilerle demiryolu projesinin yavaş ilerlediğini dile getiren Bakan Yıldırım, ‘‘Çinlilerle bir niyet anlaşması var ama istediğimiz hızda yürümüyor. Çalışmalar sürüyor. Bir yandan teknik, bir yandan finansmanla ilgili çalışmalar sürüyor. Dosya kapanmış değil ancak istediğimiz hızda gitmiyor. Anlaşma, asgari 4 bin km’lik demiryolu hattının Çin ve Türk şirketleri tarafından yapılması işi. Uzun vadeli bir finansman modelini Çinliler sağlayacak. Marmaray projesinde olduğu gibi. Japonlar kredi verdi. Japon-Türk ortaklığında yapılma şartı kondu. Bu da onun gibi olacak ve pazarlık edilecek. Bizim öngörümüz yüzde 50-50 olacak. 50′si Türk yüklenicilere, diğer 50′si Çinli yüklenicilere. Bu konuda çalışıyoruz. Bu sene bir noktaya geliriz diye düşünüyoruz. Bence çok güzel bir proje. Başarabilirsek Türkiye’de demiryollarının sorunlarını kökten çözecek bir model olacak’’ açıklamalarında bulundu.
Hedef ticaret üssü olmak
Bakanlığın 45 milyar dolarlık demiryolu yatırımında hedefi sadece yurtiçi taşımalarını artırmak değil. Avrupa ile Asya arasındaki yaklaşık 75 milyar dolarlık taşımacılık hacminden çok daha büyük bir pay almak. Ayrıca Ortadoğu ve Kafkaslarda önümüzdeki 10 yılda oluşacak 2-3 trilyon dolarlık yatırım fırsatlarından pay alabilmek. Projeler çok yüksek maliyetli olsa da yapılan analize göre; yapılacak ve düzeltilecek demiryolu ağları, bir yolcunun ve yükün maliyetini onda bire kadar düşürüyor. Sistem, zaman ve yakıt tasarrufu sağlayarak, 5-6 yılda kendini amorte edebiliyor. Çevreyi fazla kirletmemesi de diğer bir avantaj.
41 iltisak hattı açıldı
TCDD 1. Bölge Müdürü Hasan Gedikli, yeni yatırımlar ve sertbestleşmeyle birlikte 2023’te demiryolunun payı, yük taşımalarında %15’e çıkacak. Bu neden projenin önemli kısımlarını iltisak hatları oluşturuyor. Kapıdan kapıya taşımacılığı desteklemek için, organize sanayi bölgeleri, büyük sanayi kuruluşları, liman ve iskele gibi hacimli yük taşınan tüm merkezler doğrudan iltisak hatları ile bağlanıyor. TCDD’den alınan bilgilere göre; 2002 yılında 281 adet olan iltisak hattı 322 adete ulaştı ve her yıl ortalama 6 adet yeni iltisak hattı yapıldı.
Hedef 2 milyar dolar gelir
TCDD’ye aktarılan yıllık ödeneğimiz 10 yıl sonunda 45 kat artırıldığını söyleyen Gedikli, 2000 yılında 75 milyon TL, 2011 yılında ise 3,4 milyar TL ödenek ayrıldığını belirterek ‘‘Artık zarar eden bir kuruluş olmak istemiyoruz. 2015 yılına kadar TCDD’yi zarar eden bir kuruluştan, kendi ayakları üzerinde durabilen bir kuruluşa dönüştürmek için Yüksek Hızlı Demiryolları başta olmak üzere, yol ve araç yenileme, sinyal, elektrifikasyon ve konvansiyonel demiryolu yatırımları ile birlikte TCDD’yi ve Demiryolu Sektörünü yeniden yapılandıracağız’’ diye konuştu. TCDD’nin tüm hatların yenilenmesi için 1 milyar 200 milyon dolar harcaması gerekiyor fakat kurumun yıllık net geliri 193 milyon dolar taşıma kârı ise 117 milyon dolar. Fakat hızlı tren projeleri tamamlandığında kurumun yıllık kapasite ve gelir beklentisi şöyle: 48 milyon yolcu, 2 milyar 105 milyon dolar gelir ve 916 milyon dolar kar.
İlk yorum yapan olun