Demiryollarında 16 yüksek hızlı tren hattı ve yenileme yatırımlarıyla 10 bin kilometre daha demirağ örülecek. Asıl önemlisi ise bu alanda gözler yapılacak yeni yatırımlar ve beraberinde gerçekleşecek özelleştirmede. Bu yıl demiryolu yatırımlarına 7.1 milyar TL ödenek ayıran Ulaştırma Bakanlığı, özelleştirme çalışmaları için ise yapısal ve fiziki altyapı çalışmalarım tamamlamaya çalışıyor. Demiryollarında özelleşmeye biçilen süre ise iki yıl.
Bugünlerdeki en sıcak konu şüphesiz İstanbul ve Eskişehir arasında yüksek hızlı tren hattı çalışmaları için kapatılan Haydarpaşa Garı ve akıbeti. Kamuoyunun tepkisini çeken Haydarpaşa Garı’nın kültür mirası olarak korunması tartışmaları, Türkiye’de hep üvey evlat muamelesi görmüş, neredeyse cumhuriyetin ilk yıllarından bu yana hiç yatırım yapılmamış bu ulaşım disiplininde neler olduğunu bir kez daha gündeme getirdi. Projeksi-yonlanmızı bakanlığın demiryollanna ilişkin yatırım planlan ve yeni güzergahlarına çevirdiğimizde önümüzdeki yıllara ilişkin çok önemli iz düşümlerle karşılaştık. Örneğin Türkiye, bir uçtan diğerine 16 yüksek hızlı tren hattı ve devreye girecek 10 bin kilometre daha demirağla örülecek. Bu yeni yatırımlar gerçekleşirse 120 milyon yolcu ve 24 milyon ton yüke aracılık yapan demiryolu taşımacılığı katlanacak. Yolcu ve yük kapasitesini artıracak bu yatırından demiryollarında özelleştirmeye giden yolda atılan güçlü adımlar olarak da değerlendirmek gerekiyor. Bilindiği gibi bakanlık kasım ayında yeniden yapılandınldı ve bakanlık bünyesinde özelleştirmenin önemli ayağı fiziki alt yapıyı yönetmek için Demiryolları Düzenleme Genel Müdürlüğü devreye alındı. Özel sektörün büyük bir heyecanla beklediği yasal düzenlemeyle fiziki alt yapıya ilişkin çalışmalar ise daha birkaç yıl alacak.
İLK ADIM ATILDI
Demiryollarında serbestleşmenin önünü açacak ilk adım aslında iki ay önce atıldı. Demiryolu işletmeciliği ve taşımacılığıyla ilgili dünyadaki örnekleri inceleyen Ulaştırma Bakanlığı öncelikle kurumda yeniden yapılanmaya gitti. Bilindiği gibi kamu ticari işletmesi olarak TCDD, demiryolu sektörünü fiilen düzenliyor.
Dünyadaki demiryolu sektörü ile ilgili çalışmalar incelendiğinde altyapı hizmeti verenler, taşımacılık faaliyetinde bulunanlar ve sektörle ilgili düzenlemeleri yapanlar olarak üç ayrı yapıyı Türkiye’ye de uyarlanmak için kolları sıvayan bakanlık, Kanun Hükmünde Kararname ile bünyesinde bir Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü oluşturdu.
Bakanlık bu düzenleme ile demiryolu ulaştırması faaliyetlerinin ekonomik, seri, elverişli, güvenli bir şekilde ekonomik, sosyal ihtiyaçlara ve teknik gelişmelere bağlı olarak gerçekleştirilmesini hedeflerken bu çalışmayla sektörle ilgili düzenlemeleri yapan kurumlann aynlması konusunda yasal altyapı eksikliğini de gidermiş oldu. Yasal anlamda atılan bu adımın ardından yeni hat ve yatırımların da devreye girmesiyle artık demiryolu taşımacılığında özelleşme sürecinin tamamlanması bekleniyor.
ÖZELLEŞTİRME GELİYOR
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’a göre demiryollarında özelleşme çok vakit almayacak. 2003’te demiryoluyla 10 milyon ton yük taşındığını 201 l’de ise bu rakamın 24 milyon tona çıktığını ifade eden Binali Yıldınm, “Fakat hala zarar ediyor. Bir an önce yapısal değişim gerekiyor” diyor.
Bakanlıktan aldığımız bilgiye göre özel demiryolu taşımacılığı yasal ve fiziki altyapının da sağlanmasıyla bir, iki yıl içinde gerçekleşecek. Özel sektörün de büyük bir merakla beklediği özelleşmeyle bugün vagon kiralayıp yük taşımacılığı yapabilen özel sektör firmaları, lokomotif de işletebilecek. Fakat istasyonlar, sinyalizasyon gibi altyapı işleri ise yine kamuda olacak.
Serbestleşme sürecine katılmak için yasal ve fiziki altyapı çalışmalannın tamamlanmasını bekleyen özel sektör temsilcileri, yeni yatırımların mutlaka fabrikalar bölgesinden geçmesi gerektiği görüşünde. Demiryolu taşımacılığının diğer alanlara göre tek yönde yüzde 20, çift yönde ise yüzde 40’lara kadar varan bir fiyat avantajı olduğunu belirten sektör temsilcileri özelleşmeye bu alana dönük yeni yatıranlarla hazırlandıklarını söylüyor.
ÖZEL SEKTÖR HAZIR
Taşımacılık sektöründe önemli bir payı olan Reysaş Lojistik’in Yönetim Kurulu Başkanı Durmuş Döven, demiryollarındaki serbestleşme sürecini yakından izlediklerini söylüyor. Şu an 700 vagona sahip olduklarını ve beş hat üzerinden taşımacılık yaptıklarını kaydeden Döven, bakanlığın bu konudaki çalışmalannın hızlanması gerektiğini söylüyor. Bu noktada yeni hatların lojistik merkezlerin içinden geçmesi gerektiğini de kaydeden Döven, “Türkiye’nin kurtuluşu demiryollarında. Daha verimli, güvenli ve diğer taşımacılık alanlarına göre daha ucuz olan demiryollarında özelleşme yeni birçok yatıranın da önünü açacak. Biz şu ana kadar 35 milyon dolarlık yatının yaptık. Bu rakama yeni vagonlar alarak bu yıl 7 milyon dolarlık bir yatınm daha eklemiş olacağız” diyor.
ÖZEL SEKTÖR BEKLİYOR
Demiryolları taşımacılığına 1997 yılında başlayan Kale Grubu da bu alanda önemli oyunculardan biri. Sahibi olduğu 65 vagon ile Bandırma’dan Tatvan’a kadar ürünlerini taşıyan Kale Grubu da bu alanda yeni süreci bekleyenlerden. Grup şirketlerinden Kale Nakliyat’ın Demiryollan Operasyon Yöneticisi llyas Öcal, bugünkü şartlarda demiryollan taşımacılığında ardı ardına yapılan zamlar nedeniyle fiyatların yükseldiğini ve 600 kilometreyi aşan yolculuklarda bu alanın karlı hale geldiğini ifade ediyor. Bu nedenle demiryollan taşımacılığında serbestleşmenin şart olduğunu aktaran Öcal, yatınm için yasal süreci izlediklerini söylüyor.
Demiryolu taşımacılığında bir diğer önemli oyuncu da Arkas Grubu. Nakliye maliyetlerini azaltacak en önemli kanal olarak demiryolunu gören Arkas, 2003 yılında demiryolu taşımacılığı yapan şirketi Ar-Gü’yü kurdu. Ar-Gü, 2011 yılında Tülomsaş’tan 115 adet vagon alarak filosundaki vagon sayısını 6l5’e çıkardı. Şirket, beklenen serbestleşme kanununun çıkmasını takiben özel sektöre işletme hakkı verildiğinde lokomotif yatırımı yapmayı ve vagon sayısını artırmayı planlıyor.
Havayolu taşımacılığında yaşanan patlamanın serbestleşmeyle demiryolunda da olacağı öngörülürken, bu sürece hazırlanan bakanlığın yatırım programı da hayli dolu.
7 MİLYAR LİRA YATIRIM
Demiryollannı özelleştirmeye hazırlayan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın 2012 yılında bu alana ayırdığı yatınm ödeneği 7 milyar 100 milyon TL. Bu yıl 900 kilometrelik yol yenilemesinin yapılacağı demiryollarında, 2012 yatınm programında ağırlık hızlı tren hatla-nnda olacak.
Ankara-Eskişehir, Ankara-Konya YHT hatlan tamamlanırken, Ankara-lstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi’nin 2. Etabı olan Eskişehir-lstanbul ve Ankara-Sivas YHT hatlannın inşası devam ediyor. Ankara-lstanbul arasındaki mesafeyi 3 saate indirecek bu hattın yanı sıra inşası devam eden diğer hat Ankara-Sivas projesi ise 2014 yılında tamamlanacak. Bunun yanı sıra, Ankara-lzmir, Sivas-Erzincan ve Bursa-Bilecik arasında çift hatlı, elektrikli ve sinyalli 250 km hıza uygun yüksek hızlı tren projeleri konusunda da çalışmalan sürüyor. Hatta Ankara-lzmir ve Sivas-Erzincan Hızlı Tren projelerinin inşaatına bu yıl başlanması hedefleniyor. 2011 – 2023 yıllan arasında yapılacak 16 YHT hat bulunuyor. Bu yeni kurulacak hatların toplam uzunluğu 10 bin kilometre.
Ulaştırma Bakanlığı’nın yatınm programında yolcu taşımacılığına yönelik yüksek hızlı tren hattı çalışmalarının yanı sıra yük taşımacılığına yönelik projelerde yer alıyor.
Bugün 24 milyon ton yükün taşındığı demiryollarında, 2012’de 537 adet yük vagonu daha eklenecek. Bu yatınmlarla 2023 yılında demir-yollannın taşımacılıktaki payı yükte yüzde 15, yolcuda ise 10 olması planlanıyor.
Kaynak : http://www.myfikirler.com
İlk yorum yapan olun