Şehir-içi raylı sistem türlerini birbirinden farklı kılan bazı hususiyetler mevcuttur. Bunlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Raylı sistemin; yolcu kapasitesi, ticari hızı, lokomotife bağlı vagon sayısı, virajların kurpu (çapı), rayların geometrik özellikleri, sinyal sistemi, karayolu ile kesişme noktaları, karayolundan korunma oranı, istasyon uzunlukları, istasyonlar arasındaki mesafe, zirve saatlerde sefer sıklığı ve sair özellikler.
Raylı toplu taşıma türleri genel olarak aşağıdaki gibidir:
Cadde Tramvayı, Hafif Raylı Sistem ,Hafif Metro, Metro ,Banliyö ,Üst Yollu Elektrikli Taşıt, Lastik Tekerlekli Raylı Sistem
Cadde Tramvayı
Karayolu vasıtaları ile aynı alanı kullanan, yol ve trafik durumuna göre bir sürücü tarafından kumanda edilen, elektrik enerjisini kataner hattından alan,54 daha çok bir adım atılarak binilebilen, alçak zeminli araçların kullanıldığı, yolcu taşıma kapasitesi düşük olan raylı toplu ulaşım sistemidir. Ortalama 25/35 km/sa hızla işletilebilen tramvaylar olup yolcu indirmek ve bindirmek için yaklaşık her 300-500 metre civarında durakları mevcuttur.
Hafif Raylı Sistem
Ray açıklığı genellikle 1435 mm olan, bir sürücü tarafından sinyalizasyon sistemine uygun olarak kumanda edilen, ortalama 60-80 km/sa süratle, hususi (kendisine tahsisli) hatlarda işletilen raylı toplu taşıma sistemidir.
Hafif Metro
Genelikle 1435 mm ray açıklığındaki hatlarda, 3.raydan veya kataner hattından beslenen, tek yönlü olarak çalışan, 4-6 araçlık diziler halinde sinyalizasyon sistemine tabi olarak işletilen, çoğunlukla yer altında açılan tünellerde döşenen hatlarda ortalama 70-90 km/sa hızla gidebilen raylı toplu taşım sistemidir.
Metro
Yüksek kapasitede yolcu taşıma imkânına sahip, dünyada yaygın olarak büyük şehirlerde kullanılan raylı toplu taşıma sistemidir.
Banliyö
Büyük şehirlerde çoğunlukla şehir dışındaki yerleşim yerlerine yolcu taşımada kullanılan, hat genişliği 1435 mm olan ve besleme enerjisini katener‟den alan raylı sistemdir.
Üst Yollu Elektrikli Taşıt
Gelişmiş bazı ülkelerde kullanılmaya başlanılan bu sistemde araçlar, yukarıda bulunulan yola bir askı kolu ve kılavuz vasıtası ile işletilmektedir. Dikdörtgen şeklindeki “kapalı kutu yol”a raylar, enerji ünitesi ve tahrik ünitesi yerleştirilmektedir. Tahrik, motorlar vasıtasıyla yapılmaktadır. Bu sistem yaygın olarak henüz kullanılmamaktadır.
Lastik Tekerlekli Raylı Sistem
Lastik tekerlekle desteklenmiş ve yönlendirilmiş tahta, çelik veya beton bir zemine büyüklüğü 36-53 m2 arasında değişen 5-9 araçtan müteşekkil katarlardır.
Kaynak : Ener Strateji Merkezi
İlk yorum yapan olun