Demir yolu Özelin Kasım sayısının özel konuğu TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman oldu. Sadece demir yolu sektörünün ya da ulaşımın değil, dahası sadece İstanbulluların da değil Türkiyenin her yerinden her kesimin üzerine konuştuğu, merak ettiği, tartıştığı Marmarayı işin ehline, TCDDye sorduk. TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, hem Marmaray hakkında merak edilenleri anlattı hem de demir yollarının vizyonu hakkında sadece 2023 değil 2035 yılına dek uzanan geniş bir perspektifte bilgiler verdi.
Türk demir yolu sanayisinin en önemli isimlerinden Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın Genel Müdürü Süleyman Karaman ile gerek görkemli açılışı gerekse “asrın projesi” gibi iddialı bir sloganla duyurulmasıyla ülkemizin gündemine oturan Marmaray projesi hakkında görüştük. TCDD, Marmaray’ın açılan kısmının işletmecisi olarak projede görev alıyor. Genel Müdür Süleyman Karaman, Marmaray hakkında bilgiler verirken Türk demir yolu sanayisinin bugünü ve 2035 yılına dek uzanan hedefleriyle ilgili açıklamalarda da bulundu. Marmaray tamamlandığında yılda yaklaşık 700 milyon yolcu taşınacağını ve İstanbul’un trafik sorununa büyük ölçüde çözüm getirileceğini beklediklerini söyleyen Karaman, 2035 yılı içinse demiryolu ağının 31 bin kilometreye çıkartılmasını hedeflediklerini söyledi.
Faaliyete geçmesiyle birlikte gündeme oturan Marmaray’ı bir de sizin ağzınızdan dinlemek isteriz. Marmaray projesi nasıl başladı ve ne gibi özelliklere haiz olarak hizmete sunuldu?
Marmaray Projesi, 1860 yılında projelendirilmeye başlanmış, bir asrı aşkın fikri temeli olan ve tarih boyunca birçok medeniyete beşiklik etmiş İstanbul’da yapılan ama ifa edeceği fonksiyon itibarı ile ise bir dünya projesidir. “Mühendislik-Müşavirlik Hizmetleri”, “Gebze-Haydarpaşa, Sirkeci-Halkalı Banliyö Hatlarının İyileştirilmesi”, “İnşaat ve Elektromekanik Sistemler” ve “Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi ve Demiryolu Aracı İmali” olmak üzere dört alt projeden oluşmaktadır.
Bu proje ile Asya ve Avrupa kıtaları delme ve batırma tüneller vasıtasıyla birbirine kavuşmuş, kesintisiz demiryolu ağı ile Pekin-Londra arası demiryolu ile birbirine bağlanmıştır.
Asırlar öncesinden beri ticaret yollarının bulunduğu İpekyolu güzergahı, 2013 Yılı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramında kıtalararası yolcu taşımacılığına geçilen 14 kilometrelik Boğaz Tüp Geçişi ile yer altından demir ağlarla birleştirilmiştir.
Marmaray’ın teknik detayları hakkında bilgi vermenizi istersek neler söyleyebilirsiniz?
Proje yüz yıllık tasarım ömrüne sahip olup 90 saniyelik tren işletme aralığına uygun olarak dizayn edilmiştir. Boğaz Tüp Geçişi İşi kapsamında yerin 55 metre derinliğinde demiryolu inşa edilerek bu alanda dünyanın en derin demiryolu ve yeraltı istasyonunu içeren bir proje olma özelliğini de taşımaktadır. Gebze ile Halkalı arasındaki 3’ü derin istasyon (Üsküdar, Sirkeci-58m. derinlikte, Yenikapı) olmak üzere toplamda 42 adet istasyonun bulunacağı yaklaşık 76,5 kilometrelik parkur 105 dakikada kat edilecek ve birçok noktada (Söğütlüçeşme-Ayrılık Çeşmesi-Üsküdar-Sirkeci-Yenikapı) diğer kent içi ulaşım ağlarıyla entegre olunacaktır. Gebze-İbrahimağa ve Kazlıçeşme-Halkalı arası 3 hat, Ayrılık Çeşmesi-Kazlıçeşme arasındaki tüp geçişi ise 2 hat olarak yapılacaktır.
Proje ile ilgili yolcu taşıma, duraklar ve diğer rakamsal veriler hakkında bilgi verir misiniz?
Projenin tamamlanmasıyla yılda yaklaşık 700 milyon yolcu taşınarak, 15 milyon civarında nüfusu ile en büyük metropol şehirlerden İstanbul’un trafiğinde kayda değer bir rahatlama sağlanacaktır. Tek yönde saatte 75 bin yolcu taşıma kapasitesine, yılda 11 milyon tondan fazla yük taşıma (Haziran 2015 itibarıyla yük taşımacılığı da gerçekleştirilebilecektir) kapasitesine sahip projede bütün hesaplamalar 2025 projeksiyonuna göre yapılmıştır.
Proje güzergahında ulaşımı sağlayacak olan 440 araç ve 54 adet tren setinden oluşan elektrikli banliyö dizilerinden 100 adeti işin yüklenicisi Hyundai Rotem Company tarafından Güney Kore’de imal edilmiştir. Kalan 340 araçlık Marmaray dizileri ise Hyundai Rotem Company ile TCDD iştiraki olarak Adapazarı’nda kurulmuş olan EUROTEM Fabrikası’nda üretilmiştir.
Marmaray’da halen ücretsiz taşıma yaptığımız için taşınan yolcu sayısını tam olarak vermemiz mümkün değildir. 29 Ekim’de hizmete verilen ve 15 gün ücretsiz taşıma yapılan Marmaray’da 10 dakika arayla 06.00 – 24.00 saatleri arasında günde 216 sefer yapılıyor. Her seferde yaklaşık 1650 yolcu taşınıyor.
Ayrılık Çeşmesi-Kazlıçeşme kesiminde 29 Ekim 2013 tarihinde tren işletmeciliğine başlanılmıştır. Gebze-Halkalı arasının ise 2015 ortalarında tamamlanması öngörülmektedir.
TCDD’nin Marmaray’daki görevi nedir?
Marmaray Projesi, Altyapı Genel Müdürlüğü (AYGM) tarafından yapımı gerçekleştirilmektedir. Projenin Ayrılık Çeşme-Kazlı Çeşme bölümü tamamlanarak işletilmek üzere TCDD’ye devredilmiştir.
Proje ile birlikte İstanbul ulaşımda nasıl bir kolaylığa kavuşacak?
29 Ekim’de hizmete verilen Ayrılık Çeşmesi, Üsküdar, Yenikapı, Sirkeci, Kazlıçeşme istasyonlarından ve 13,6 kilometrelik bir güzergahtan oluşan Marmaray’la iki kıta arasındaki seyahat süresi 4 dakikaya düştü.
Kazlıçeşme-Halkalı ve Ayrılık Çeşmesi-Gebze hatlarının metrolaştırılması, istasyonların metro standardına getirilmesi ve YHT hattıyla entegrasyonu çalışması ile İstanbul kent içi ulaşımında raylı sistemin payı yüzde 12’den yüzde 28’e çıkacak.
Avrupa-Asya aksındaki uluslararası demiryolu ulaşım koridoru üzerinde yer alan Marmaray, Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi ve Halkalı-Kapıkule (Hudut) Yüksek Hızlı Tren Projesi ve gelecekte inşası planlanan (Kars-Tiflis-Bakü Demiryolu Yapım Projesi, Edirne-Kars arası demiryolu projeleri vs.) diğer projelerle entegre olarak gerek ulusal gerekse uluslararası demiryolu ulaşım ağının önemli bir kesimini teşkil edecektir.
Günümüzün en önemli meselelerinden biri çevre duyarlılığı ve ekolojik denge. Marmaray bu konularda nelere hassasiyet gösterilerek faaliyete sokuldu?
Marmaray’la birlikte atmosfere yılda 425 bin ton zehirli gaz karışmayacak. Bu projeyi yapılırken azami çevre hassasiyeti gösterildi. Balıkların yumurtlama dönemine, göç yollarına engel olmamasına kadar birçok unsur dikkate alındı. 35 binden fazla tarihi eser ise dünya medeniyet tarihine kazandırıldı. İstanbul, Marmaraydan önce, Marmaraydan sonra diye anılmaya başladı, çünkü bulunan tarihi eserlerle İstanbulun bilinen tarihi 6 bin yıldan 8 bin 500 yıla çıktı.
TCDD gibi sektörün en yetkili ağzından demiryolunun 2023 hedeflerini öğrenebilir miyiz?
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yapılan 11. Ulaştırma Şurasında da belirlendiği gibi demiryollarımızın 2023 ve 2035 hedefleri-projeleri yeni bir Türkiye inşasında çok büyük işlevlere sahip olacaktır. 3.500 kilometre yüksek hızlı demiryolu, 8.500 kilometre hızlı demiryolu ve 1.000 kilometre konvansiyonel demiryolu olmak üzere 13 bin kilometre demiryolu yaparak 2023 yılında toplam 25 bin kilometre demiryolu uzunluğuna ulaşılması hedeflerimizin başında geliyor. 4.400 kilometrelik hat yenilenmesi yapılarak tüm hatların yenilenmesinin tamamlanması, demiryolu taşımacılık payının yolcuda yüzde 10 ve yükte yüzde 15’e çıkarılması da üzerinde durduğumuz bir diğer hedefimiz… Bunlara ek olarak; demiryolu sektörünün serbestleşme sürecinin tamamlanması, milli demiryolu standartlarının oluşturulması, Emniyet Yönetim Sistemi’nin altyapı ve işletmeciliğin her kademesinde etkin ve sürekli uygulanmasının sağlanması ve bunun sektörel kültür haline getirilmesi üzerine çalışmalarımız sürüyor. Geliştirilen “Milli Sinyal Sisteminin” yaygınlaştırılarak marka haline getirilmesi, mevcut araçların hızlı tren hatlarına uygun hale getirilmesi, her türlü demiryolu aracının ülkemizde üretilmesi gibi konular da azami önem taşıyor. Bunların yanında yük potansiyeli bulunan lojistik merkezleri, fabrika, sanayi, OSB ile limanlara iltisak hattı bağlantılarının artırılarak kombine ve yük taşımacılığının geliştirilmesinin sağlanması, demiryolu Ulaşım Enstitüsü’nün kurularak faaliyete geçirilmesi, milli Demiryolu sanayisi ile Ar-Ge’sinin desteklenmesi ve her türlü demiryolu teknolojisinin geliştirilmesi ve uluslararası demiryolu koridorlarının geliştirilmesinin sağlanması gibi hedeflerimiz de mevcut.
Peki, 2023’ün ötesine gidersek belirlenmiş bir de 2035 hedefleri var. Bunlar nelerdir?
Evet, 2035 hedeflerimizden bahsedersek ilk olarak 6 bin kilometre ilave hızlı demiryolu yaparak demiryolu ağının 31 bin kilometreye çıkartılması, yüksek teknoloji altyapısına sahip demiryolu sanayisinin tamamlanması ve demiryolu ürünlerinin dünyaya pazarlanmasını sayabiliriz. Demiryolu ağının diğer ulaştırma sistemleriyle entegrasyonunu sağlayacak şekilde akıllı ulaşım altyapıları ve sistemlerinin geliştirilmesi, uluslararası kombine taşımacılık ve hızlı tedarik zinciri yönetiminin kurulması ve yaygınlaştırılması, demiryolu araştırması, eğitim ve sertifikasyon konusunda dünyada söz sahibi olunması da diğer önemli konular arasında geliyor. Son olarak; boğazlar ve körfez geçişlerinde demiryolu hat ve bağlantılarının tamamlanarak Asya-Avrupa-Afrika kıtaları arasında önemli bir demiryolu koridoru haline gelinmesi ve demiryolu yük taşımacılığında yüzde 20’ye, yolcu taşımacılığında ise yüzde 15’e ulaşılması 2035 hedeflerimiz arasında yer alıyor.
İlk yorum yapan olun