Karşıyakaya Tramvay Geliyor

Karşıyakaya tramvay geliyor. Duyduk duymadık demeyin! Şu sıralar, Karşıyaka Belediyesinin işlettiği, çarşı içinde yaşlılara ücretsiz hizmet veren sportif taşıma aracının seferden kaldıracağı ısrarla konuşuluyor. Biz de diyoruz ki, bu taşıma şekliyle Karşıyaka, çekiciliğine çekicilik katıyor ve Karşıyaka’nın “modern” imajının güçlenmesinde rol oynuyor. Sırf bu arabaya binmek için gelenler var dışarıdan.

Araba, 4 gündür yoktu. Çarşıda bunu en çok yaşlılar hissetti. Tamire gitmiş. K.Yaka, hafta sonu kalabalıklaşır. Karşıyakalılar sayfiyelere giderken, bu kalabalığı hemen çözersiniz. Çarşı boyunca restaurant ve cafelere zevkle kurulmuş insanları görürsünüz.

İstanbul’daki İstiklal Caddesinin ününü çoktandır katlayan K.Yaka’nın bu gıdı gıdı’sı kaldırılırsa, çok yazık olur diyoruz.
Nazillide, yıllar yılı işleyen, Basma Fabrikası işçileri için sefer yapan bir tren vardı: “ Gıdı-gıdı” Nice yıldan sonra işte o tren, yakında tekrar sefere konmak için kollar sıvandı.

Şimdi Karşıyaka’lıların da bir “gıdı – gıdı’sı” var. Halk “Gıdı gıdı” diyor. İnsanın “gıdı’sı”, çenesinin hemen alt kısmıdır. Basbayağı gıdı işte. Bildiğimiz golf arabasını getirip, uzun çarşının başına koymuşlar. Doluyor içine millet ”Gıdı- gıdı” diye ses çıkararaktan çarşının öbür ucuna kadar, halkı yara yara gidip, aynı yoldan da geriye dönüyor. On kişilik de yeri var. Ayakta gidilmiyor. Yaşlıları taşıyor. Gençler de kaçamak biniyor. Mesafesi 700 metre. Bu gıdı gıdı’ya en çok, gençler ile büyükler biniyor. Yaşlılara sıra kalmıyor. Manzara seyrede seyre turluyorsun. Hiç inmek istemeyen de var. Çünkü, biletle değil. Parasız, meccanen, ücretsiz, bedava, beleş.

Bu gıdı gıdı’lara ben, Nazillide rastladımdı. Dokuma fabrikasının işçilerini taşıyan bir lokomotif, arkasındaki vagonları çekerdi. Bu vagonlar, bazen raydan çıkardı. Toprakta da yürür, sonra nasıl oluyorsa, tekrar rayına dönerdi. Bu gırgıriye’den sonradır ki, bu komik hallere düştüğü için, bu “gıdı – gıdı” ismini koydulardı. Lokomotifin nefesi yetmeyince de, inip inip ittirmekler de çabası..

Ört ki, ölem!

Nazilli Kaymakamı Okur: ”Gıdı gıdı treni aynı zamanda bir tarihe de ışık tutmuştur” diyor. Öğrendik ki, Aydın’ın Nazilli ilçesinde, eski Sümerbank Basma Fabrikası‘nda işçilerinin ulaşımı için kullanılan ve ”gıdı gıdı” adıyla anılan trenin yeniden hizmete çıkacak.

Kent konseyinin, ‘‘gıdı gıdı treninin” halen Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nce kullanılan Sümer yerleşkesi içerisinde yeniden hizmete alınmasına ilişkin projesi, ilgi gördü.

Nazilli Kaymakamı Okur, ‘‘gıdı gıdı treninin” Nazilli’nin önemli simgelerinden birisi olduğunu söyleyerek: ”Gıdı gıdı treni Nazilli’de Sümerbank Basma Fabrikası’nda çalışan binlerce işçiyi 1995 yılına kadar taşımıştır. Fabrikayı açmak için 9 Ekim 1937 yılında Nazilli’ye gelen Atatürk’ü Sümerbank Basma Fabrikası’na da bu tren götürmüştür. Gıdı gıdı treni aynı zamanda bir tarihe de ışık tutmuştur” dedi.

Tahtadan inşa edilmiş 4 vagon ve küçük bir kömürlü lokomotife sahip olan tren, 1995 yılında son seferini yapmıştı. Şimdi son olarak İzmir B. Şehir Belediyesi, Karşıyaka Konak Tramvayları için düğmeye bastı.

Alaybey-Karşıyaka-Mavişehir arasındaki 9.7 kilometrelik güzergah üzerinde 15 durak ve 17 araçlı olarak planlanan tramvay hattı ise gidiş-geliş şeklinde çift hat olarak çalışacak. Karşıyaka tramvayı, Alaybey’den başlayıp sahil tarafından Bostanlı İskelesi’ne, oradan da İsmail Sivri Sokak, Şehit Cengiz Topel Caddesi, Selçuk Yaşar Sokak ve Cahar Dudayev Bulvarı’nı takip ederek İZBAN Çiğli Depo tesisleri yanında Mavişehir Banliyö İstasyonu’na gelecek. Proje kapsamında Karşıyaka iskelesi ile çarşıyı birbirine bağlayacak bir üst veya alt geçit planlanıyor. Tramvay hattı, İZBAN, vapur ve otobüslere aktarma sağlayacak.

Tramvay denilince, aklımıza İstanbul’dakiler geliyor. İzmir’de ise otobüs tren bozması gibi, lastik tekerlekli vasıtalar akla geliyor. Gönül, İstanbul’dakiler gibi olması.