Demiryolları’nın Babası Behiç Erkin Ölümünün 58’inci Yılında Törenle Anıldı; Tepebaşı Belediye Başkanı Dt. Ahmet Ataç, Devlet Demiryolları’nın kurucusu ve ilk genel müdürü olan Behiç Erkin’in 58. ölüm yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen anma törenine katıldı.
Tepebaşı Belediye Başkanı Dt. Ahmet Ataç, sevkiyatlardan sorumlu komutan olarak Çanakkale Savaşı’nın kazanılmasında önemli rol oynayan, Kurtuluş Savaşı’nın en önemli kahramanlarından birisi olan Behiç Erkin’in kabri başında düzenlenen anma törenine katıldı.
Törende, ölümünün 58. yıl dönümünde anılan Devlet Demiryolları’nın kurucusu ve ilk genel müdürü Erkin hakkında konuşan Başkan Ataç, “Kurtuluş Savaşımızın en önemli kahramanlarından Behiç Erkin’i kaybedeli yarım asırdan fazla oluyor. ‘Demiryollarının Babası’ olarak anılan bu önemli isim, II. Dünya Savaşı sırasında Paris’te büyükelçilik yaptığı sırada binlerce Türk Yahudi’sini, Nazi yani soykırımdan kurtarması ile ünlü. Atatürk’ün en yakın ve en eski mesai arkadaşlarındandır ve özel mektuplarla düşüncelerini en açık surette paylaştığı, ülke ve dünya meseleleri üzerinde fikir alışverişinde bulunduğu sayılı kişilerden biridir. Behiç Erkin Eskişehir’in en önemli kent belleklerinden biri olarak bizim için de asla unutulmayacak bir devlet adamıdır. Bu bağlamda şehrin değerlerine gösterdiğimiz hassasiyeti Behiç Erkin’e de göstererek önemli bir spor projemize onun adını verdik. Kentimizin belleğinde yer tutmuş unutulmaz kişileri, isimlerini ölümsüzleştirecek projeler ile anmayı daha doğru buluyoruz. 11 Kasım 1961 yılında kaybettiğimiz Türk siyasetçi ve diplomat Behiç Erkin’i, nam-ı diğer ‘Demiryollarının Babasını’ rahmetle anıyorum” diye konuştu.
Anma töreni, yapılan konuşmaların ve edilen duaların ardından son buldu.
Behiç Erkin Kimdir
1876’da İstanbulda doğan Behiç Bey,1898’de Harp okulunu,1901’de Harp Akademisini bitirdi.1904’den sonra kurmay yüzbaşı oalarak Selanik-İstanbul demiryolu muhafız kuvvetleri müfettişliği yaptı.Meşrutiyet devrinde 1910’da aynı hatta yeni kurulmuş olan askeri komiserliğe atandı.1912 yılında Balkan Savaşı’nda Yunanlılara esir düştü.Kurtulduktan sonra Erkanı Harbiye’de görev aldı ve demiryollarının ordu hizmetinde çalıştırılmasını sağladı.Birinci Dünya Savaşı sırasında demiryolu kuruluşu ve işletmesi konusunda deneyimlerini aktardığı ‘Demiryolunun Askerlik Nazarından Tarihi,İstimali ve Teşkilatı’ isimli kitabını yayınladı.
İstanbul’un 16 Mart 1920’de itilaf devletlerince işgal edilmesinden sonra,İngilizler tarafından arandığı sırada Anadolu’ya geçti.Behiç Bey,Milli Kuvvetlere katılmak üzere 5 Temmuz 1920’de Ankaraya ulaştığında Erkanıharp Miralay(Kurmay Albay) rütbesini taşıyordu.Ertesi gün Genel Kurmay Başkanı İsmet Bey’den (İnönü) ikinci başkanlık teklifini aldı.Birkaç gün içinde Nafia Vekili(Bayındırlık Bakanı) İsmail Fazıl Paşa tarafından başka bir teklif yapıldı kendine.Anadolu Şimdendifer Kumpanyası Müdürlüğü.İki teklif üzerinde düşünürken Mustafa Kemal’in yönlendirmesiyle demiryollarının başına geçmeye karar verdi.
Behiç Bey 16 Temmuz 1920’de başladığı bu görevi başarıyla sürdürdü.Şirket demiryollarının çok üstünde ve en ilerici ülkeler demiryolları seviyesinde bir demiryolu işletmeciliğini sağlayarak,ülkemizde modern demiryollarının ilk kurucusu oldu.
Kurtuluş savaşı sonrasında bir süre işbaşında kalan ve tam anlamıyla bir teşkilatçı ve devlet adamı olan Behiç Bey 14 Ocak 1926’da Bayındırlık Bakanlığı’na seçildi.
11 Kasım 1961’de ölen Behiç Erkin ilk Genel Müdürlük görevini aldığı İzmir-İsnabul-Ankara hatlarının birleştiği Eskişehir(Enveriye) istasyonundaki üçgende defnedilmesini vasiyet etmiştir.Ölüm tarihinden bir süre sonra TCDD Genel Müdürlüğünce yaptırılan kabire nakledilerek vasiyeti yerine getirilmiştir.
Behiç Erkin hakkında yazılabilecek şeyler arasında ;
-Çanakkale Savaşı’nın lojistiğini gerçekleştiren kişi
-Mustafa Kemal’in ‘Siz orduyu cepheye taşımakta başarılı olursanız,ben cephede ne yapılacağını çok iyi biliyorum’ diyerek kendisine verdiği Kurtluş Savaşımızın lojistiğini başarıyla tamamlayan,
-Demiryollarını hiç bir Türk işletemez diyen yabancılara ders veren,
-Kurtuluş Savaşı’ndan sonra demiryollarını yabancı işletmelere geri vermek isteyenlere karşı gelerek,millileştirilmesini sağlayan,
-Gerek demiryollarının işletme lisanını,gerekse İTÜ’nün derslerini Türkçeleştirerek başka bir ilke imza atan,
-Türkiye Cumhuriyetinde ilk defa özerkleştirmeyi getiren ve İTÜ’^yü özerkleştiren,
-Türkiye Cumhuriyetinde ilk kamu müzesini kuran,
-Türkiye Cumhuriyetinde ilk demiryolları mektebini kuran,
-Milli istihbarat teşkilatımızın fikir babası ve Atatürk’le beraber kurucu 13 imzadan biri,
-TCDD’nin ilk Genel Müdürü,demiryolculuğun babası,
-TBMM’nin ilk milletvekillerinden ve İlk Bayındırlık Bakanlarından,
-Fransa’da Büyükelçiliği döneminde Nazi Almanyası ve ortağı Fransa’nın yahudi soykırımından 20bin Türk Vatandaşı yahudiyi büyük diplamasi dehasıyla kurtaran kişi,diyebiliriz.
İlk yorum yapan olun