Osmanlıca kesme veya kesişme anlamına gelen “Tekatü”, dünyada sadece İngiltere, Amerika, Hindistan ve İzmir de olan demiryolu kavşağıdır. İki demiryolu hattının kesişiminden kaynaklı şekil dolayısıyla literatürde “elmas kavşak” (Diamond Crossing) denilen, rayların birbirini dik kesmesidir. Tekatü Nedir diye soracak olursanız, birbirleriyle kesişmemesi gereken demiryolu hatlarının, neredeyse 90 derece keşismesidir!
Hilal Tekatü Tarihi
Hilal Tren İstasyonu, İZBAN’ın Merkez Hattı’ndaki bir istasyonu. İstasyonu Menemen’den Cumaovası’na sefer yapan İZBAN trenleri kullanmaktadır.
İstasyon ilk olarak İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu için 1 Temmuz 1866 yılında hizmete girmiştir. İstasyon ORC ile SCP’nin kesiştiği ünlü “Hilal Kavşağı”nda yer almaktadır. İki demiryolu hattının kesişiminden kaynaklı şekil dolayısıyla istasyona ilk açıldığında Türkçede “Çapraz” anlamına gelen Yunanca “İstavroz” ismi verilmiştir. 1866’dan 1923’e kadar bu ismini koruyan istasyon, 1923’te Cumhuriyet kurulduktan sonra şehrin çoğunluk nüfusunun Müslüman olması sebebiyle “Hilal” ismini almasına rağmen demiryolcular ne istavroz ne de Hilal dediler. Demiryolcular iki hattın kesiştiği kavşağa, Osmanlıca kesme veya kesişme anlamına gelen “Tekatü” adını verdiler ve günümüzde de kullanılmaktadır. Tüm dünyada elmas kavşak olarak anılır.
Kavşağın diğer demiryolu kavşaklarından farklı inşa edildiği hemen fark edilmektedir. Basmane-Alsancak garlarından kalkan trenlerin buluştuğu, geçişlerin makasa gerek kalmadan kontrollü olarak yapıldığı kavşağın, dünyaca önemi sayılarının az olmasından kaynaklanır. Adları literatürde “elmas kavşak” diye geçer. Dünyada sadece İngiltere, Hindistan, Kaliforniya ve İzmir’de var.
Eskiden, Hilal Tekatü’sünden buhar lokomotif geçerken ışıklar söndürülür, mumlar yakılır coşku içinde geçilirdi. Demiryolcular “tekatü” dediği bu kavşağa, halk tren geçerken çıkan seslerden ötürü “takatuka” der. izmir hilal istasyonu bu yönüyle ülkemizin ve İzmir’in zenginliklerinden biridir.
İlk yorum yapan olun