Deflasyon, fiyatlar genel düzeyinde sürekli bir düşüş yaşanması olarak tanımlanır. Diğer bir ifadeyle deflasyon nedir sorusunun yanıtı, piyasada bulunan mal ve hizmetlerin sürekli ucuzlaması halidir. Deflasyonist ortamlarda mal ya da hizmet fiyatları ucuzlarken, fiyatların gerilemeye devam edeceği beklentisiyle bunlara olan talep de aynı şekilde düşer. Yani deflasyonun olduğu ekonomide mal ya da hizmet, fiyatı düştüğü halde alıcı bulamaz. Tüm bu tanımlardan anlaşılacağı üzere deflasyon tanımı, ekonomide enflasyonun tam tersi şekilde işler.
Deflasyonun Nedenleri Nelerdir?
Deflasyonun oluşmasında farklı nedenler söz konusu olabilir. Merkez bankalarının kararları ile mevcut kredi ve para arzı azaldığı zaman piyasada bulunan malların tümünde fiyat düşüşü gözlenebilir.
Fiyatların düşmesine neden olan bir diğer unsur mal ve hizmetlerin toplam talebinde meydana gelen azalmalardır. Böyle bir durgunluğun sebepleri arasında devlet harcamalarının azalması, borsada meydana gelen düşüş, tüketicinin biriktirme ve tasarruf yapma isteği ya da para politikalarında meydana gelen sıkılaşma eğilimleri olabilir.
Ekonominin piyasada dolaşan para ve kredi arzından hızlı büyüdüğü hallerde, fiyatlarda düşüş gözlenebilir. Bu en çok teknolojik gelişmelerle birlikte ekonomide verimliliğin arttığı ve teknolojiden faydalanan sektörlerin çoğaldığı durumlarda oluşur. Böylece operasyonel iyileşmeler yaşanırken üretim maliyetleri düşer ve bu tüketiciye düşük fiyatlar olarak yansır. Dolayısıyla, verimlilik artışı, deflasyona yol açabilir.
Deflasyonun oluşmasının nedenlerini kısaca özetlemek gerekirse;
- Üretici ile tüketicinin tasarruf meylinin artması,
- Para arzında meydanda gelen azalma,
- Alım gücünde azalma,
- Yetersiz dış talep gibi unsurlardır.
Deflasyonun olduğu ekonomilerde büyük firmaların ekonomik olarak büyük kayıplar verdiği görülebilir.
Deflasyon Sonuçları Nelerdir?
Deflasyon farklı alanlarda çeşitli sonuçlara neden olabilir. Deflasyonun etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Ekonomik durgunluğa bağlı olarak deflasyon olan ülkelerin ulusal gelirinde düşüş yaşanır.
- Stok artışı ve satışlarda meydana gelen azalma ile şirketlerin karı azalır.
- Şirketlerde yaşanan kar düşüşü ile işsizlik artışı başlar.
- Tüketiciler, fiyatların düşmeye devam edeceği algısı ile tüketimi azaltma eğilimine girer.
- Paranın değerinin artması ile dış ticaret dengesinde bozulmalar başlar.
- Yaşanan düşüşlerden dolayı sermaye sahipleri yatırım yapmaktan vazgeçerek mevcut servetlerini faiz getirili yatırım araçlarına yönlendirmeyi tercih eder. Bu durum, talebin daha da azalmasına sebep olur.
Deflasyon Nasıl Önlenebilir?
Ülke ekonomisini olumsuz etkileyen deflasyonun önüne geçmek için çeşitli önlemler almak gerekebilir. Deflasyon önlemlerini aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:
- Kamu harcamaları artırılabilir.
- Faiz indirimleri yoluyla harcamalar ve yatırımlar teşvik edilebilir.
- Vergi oranları azaltılarak yatırımların ve harcamaların artması desteklenebilir.
- Çalışanların aldığı ücretler arttırılabilir.
- Teşvik uygulamalarıyla özel sektör yatırım yapmaya yönlendirilebilir.
İlk yorum yapan olun