Tarihte Bugün : İlk Sinemaskop Film Gösterimi New York’ta Yapıldı

16 Eylül, Miladi takvime göre yılın 259. (artık yıllarda 260.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 106.

Demiryolu

• 16 Eylül 1922 Büyük Taarruz sırasında düşmanın tahliye ettiği Afyon-Banaz kısmı ikmal edildi. Kapaklar İstasyonu’na ulaşıldı. Bu suretle Çobanlar’dan otomobillerle yapılan nakliyat demiryoluyla yapılmaya başlandı.
• 16 Eylül 2006 Ülkemizin ilk hızlı tren fabrikası olan ve Türk- Kore ortaklığıyla kurulan TCDD-ROTEM-HYUANDAI- HACO- ASAŞ ortak girişimi EUROTEM Hızlı Tren Fabrikası’nın temeli Adapazarı’nda Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım tarafından atıldı.
• 16 Eylül 2000 Taksim-4.Levent arası hizmete açıldı.

Olaylar 

• 1598 – Kore Donanması, Myong-Yang’da Japon Donanması’na karşı zafer kazandı.
• 1810 – Miguel Hidalgo, Meksika’nın Dolores kasabasında, daha sonra “Dolores’in çığlığı” (“Grito de Dolores”) olarak adlandırılan konuşmasıyla, İspanyol hakimiyetine karşı Meksika Bağımsızlık Savaşı’nı başlattı.
• 1873 – Fransa’daki Alman işgalinin sonu.
• 1908 – General Motors Şirketi’nin kuruluşu.
• 1919 – Türk Kurtuluş Savaşı sırasında, Balıkesir Kongresi’nde kurulan “Hareket-i Milliye Redd-i İlhak Heyeti”, üçüncü kez toplandı. Alaşehir Kongresi’nde alınan kararların Balıkesir’de de uygulanması kararlaştırıldı.
• 1924 – Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ndeki ayaklanma sert biçimde bastırıldı.
• 1935 – Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası açıldı. Cumhuriyet döneminde sanayi hareketini başlatan ilk tesis olan fabrika, Sovyetler Birliği’nden alınan 8,5 milyon TL krediyle kurulmuştu.
• 1935 – Türk Millî Güreş Takımı, 4. Balkan Güreş Şampiyonası’nda Balkan Şampiyonu oldu.
• 1941 – Kiev Muharebesi: II. Dünya Savaşı’nda Alman Kuvvetleri’nin Kiev ve civarındaki kuşatması tamamlandı.
• 1950 – Amerikan Kuvvetleri, Kore’nin güney limanı olan İncheon’a çıkartma yaptı.
• 1953 – İlk sinemaskop film gösterimi New York’ta yapıldı.
• 1961 – Yassıada Yargılamaları neticesinde idama mahkûm edilen Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın cezaları infaz edildi. Başbakan Adnan Menderes’in idam cezasının infazı ise, intihar girişiminde bulunması nedeniyle ertelendi.
• 1969 – Türk Hava Yolları’na ait SEÇ adlı yolcu uçağı, oyuncak bir tabanca ile Sadi Toker tarafından Bulgaristan’ın Sofya kentine kaçırıldı.
• 1973 – Devrimci sanatçı Victor Jara, Pinochet’nin darbesinin ardından Şili’nin Santiago Stadyumu’nda kurşuna dizildi.
• 1975 – Papua Yeni Gine, Avustralya’dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1978 – İran’da bir dakika süren depremde 20 bin kişi öldü.
• 1982 – Sabra ve Şatilla Katliamı: İsrail yanlısı aşırı sağcı Hristiyan Falanjist milisler, Batı Beyrut’ta Sabra ve Şatilla adındaki Filistin mülteci kamplarında katliam gerçekleştirdi.
• 2011 – İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Taksim Meydanı’nın tamamının yayalaştırılmasını kabul etti.

Doğumlar 

• 1386 – V. Henry, (1413 – 1422) döneminde İngiltere ve İrlanda kralı (ö. 1422)
• 1507 – Jiajing, Çin’in Ming Hanedanı’nın 11. imparatorudur (ö. 1567)
• 1626 – Leopold Wilhelm, Alman prensi (ö. 1671)
• 1745 – Mihail Kutuzov, Rus mareşal (ö. 1813)
• 1782 – Daoguang, Çin’in Qing Hanedanı İmparatoru (ö. 1850)
• 1816 – Charles Thomas Newton, İngiliz arkeolog (ö. 1894)
• 1859 – Yuan Shikai, Çinli komutan ve devlet adamı (ö. 1916)
• 1885 – Karen Horney, Amerikalı psikanalist (ö. 1952)
• 1887 – Jean Arp, Alman asıllı Fransız heykeltıraş, ressam ve şair (ö. 1966)
• 1888 – Frans Eemil Sillanpää, Fin yazar (ö. 1964)
• 1891 – Karl Dönitz, Alman Donanma Komutanı, Büyük Amiral ve II. Dünya Savaşı sonlarında Almanya’nın Cumhurbaşkanı (ö. 1980)
• 1893 – Albert Szent-Györgyi, Macar fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (C vitaminini keşfeden) (ö. 1986)
• 1893 – Alexander Korda, İngiliz yönetmen ve yapımcı (ö. 1956)
• 1904 – Nikolay Ostrovski, Rus yazar (ö. 1936)
• 1910 – Erich Kempka, Nazi Almanyası’nda bir yarbay (ö. 1975)
• 1916 – Robert Llewellyn Bradshaw, St. Kitts ve Nevisli siyasetçi (ö. 1978)
• 1922 – Guy Hamilton, İngiliz film yönetmeni ve senarist (ö. 2016)
• 1923 – Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı (ö. 2015)
• 1924 – Lauren Bacall, Amerikalı oyuncu ve model (ö. 2014)
• 1925 – Charles Haughey, İrlanda Başbakanı (ö. 2006)
• 1925 – B.B. King, Amerikalı müzisyen (ö. 2015)
• 1927 – Peter Falk, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2011)
• 1928 – Patricia Wald, Amerikalı hakimdir (ö. 2019)
• 1930 – Anne Francis, Amerikalı aktris (ö. 2011)
• 1934 – Elgin Baylor, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur (ö. 2021)
• 1934 – George Chakiris, Amerikalı oyuncu, dansçı ve Oscar ödülü sahibi
• 1934 – Ronnie Drew, İrlandalı şarkıcı (ö. 2008)
• 1937 – Aleksandr Medved, Belarus asıllı Sovyet güreşçi
• 1939 – Breyten Breytenbach, Güney Afrikalı yazar ressam ve Afrikaans dili şairi
• 1940 – Hamiet Bluiett, Amerikalı caz saksafoncusu, klarnetçi ve bestecidir
• 1941 – Richard Perle, Amerikalı politik danışman. ABD eski Savunma Bakanı Yardımcısı
• 1943 – Anne-Marie Minvielle, Fransız gazeteci (ö. 2019)
• 1945 – Muammer Hacıoğlu, Türk şair (ö. 1992)
• 1950 – Mehmet Ali Şahin, Türk avukat ve siyasetçi
• 1952 – Mickey Rourke, Amerikalı oyuncu
• 1953 – Jerry Pate, Amerikalı golfçü
• 1953 – Manuel Pellegrini, Şilili futbolcu ve teknik direktör
• 1956 – David Copperfield, Amerikalı illüzyonist
• 1957 – Clara Furse, Britanyalı iş kadını
• 1958 – Neville Southall, Galli millî futbolcudur
• 1958 – Jennifer Tilly, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve profesyonel poker oyuncusudur
• 1963 – Yonca Evcimik, Türk şarkıcı, dansçı, oyuncu, yapımcı ve sunucu
• 1963 – Richard Marx, Amerikalı şarkıcı-şarkı yazarı, albüm yapımcısı
• 1964 – Rossy de Palma, İspanyol oyuncu
• 1964 – Dave Sabo, ABD’li müzisiyen
• 1964 – Molly Shannon, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
• 1965 – Karl-Heinz Riedle, Alman millî futbolcu ve teknik direktör
• 1966 – Kevin Young, Amerikalı eski atlet
• 1968 – Marc Anthony, Latin şarkıcı, söz yazarı ve aktör
• 1971 – Amy Poehler, Amerikalı oyuncu
• 1973 – Camiel Eurlings, Hollandalı politikacı
• 1974 – Loona, Hollandalı pop-dans müzisyeni ve şarkıcı.
• 1976 – Tina Barrett, İngiliz şarkıcı ve oyuncu
• 1977 – Musiq Soulchild, Amerikalı şarkıcı
• 1978 – Brian Sims, Amerikalı bir avukat ve LGBT sivil hakları savunucusu
• 1979 – Fanny Biascamano, Fransız şarkıcı
• 1981 – Alexis Bledel, Amerikalı oyuncu
• 1982 – Barbara Engleder, Alman atıcı
• 1983 – Kirsty Coventry, Zimbabveli dünya rekortmeni yüzücü
• 1984 – Sabrina Bryan, Amerikalı aktris, şarkıcı, söz yazarı, dansçı, koreograf, moda tasarımcısı ve televizyon kişiliğidir
• 1984 – Katie Melua, Gürcü asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
• 1987 – Merve Boluğur, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1987 – Kyle Lafferty, Kuzey İrlanda’lı futbolcudur
• 1987 – Burry Stander, Güney Afrikalı bisikletçi (ö. 2013)
• 1989 – Salomón Rondón, Venezuelalı futbolcudur
• 1992 – Nick Jonas, Amerikalı oyuncu ve Jonas Brothers’ın vokalist, davulcu ve gitarist
• 1994 – Mina Popović, Sırp voleybol oyuncusu
• 1995 – Aaron Gordon, Amerikan basketbol oyuncusu

Ölümler 

• 307 – Flavius Valerius Severus, Roma İmparatoru (azledilerek öldürüldü) (d. ?)
• 1380 – V. Charles, 1364’ten 1380’deki ölümüne kadar Fransa kralı (d. 1338)
• 1498 – Tomás de Torquemada, İspanya’nın ilk büyük engizisyon lideri (d. 1420)
• 1573 – Asakura Yoshikage, Japon Daimyo (d. 1533)
• 1583 – Catherine Jagiellon, İsveç konsort kraliçesi (d. 1526)
• 1672 – Anne Bradstreet, İngiliz-Amerikalı feminist şair (Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair) (d. 1612)
• 1681 – Cihanara Begüm, Babür İmparatoru Şah Cihan’ın kızı (d. 1614)
• 1701 – II. James, İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı (d. 1633)
• 1736 – Daniel Gabriel Fahrenheit, Alman fizikçi (Fahrenhayt sıcaklık ölçüm birimi onun adını taşır) (d. 1686)
• 1782 – Farinelli, İtalyan kontralto, soprano ve kastrato sanatçısı (d. 1705)
• 1803 – Nicolas Baudin, Fransız kâşif (d. 1754)
• 1824 – XVIII. Louis, Fransa Kralı (d. 1755)
• 1896 – Antônio Carlos Gomes, Brezilyalı besteci (d. 1836)
• 1925 – Alexander Friedman, Rus fiziksel evrenbilimci ve matematikçi (d. 1888)
• 1931 – Ömer Muhtar, Libya’da İtalyanlara karşı yürütülen direniş hareketinin önderi (d. 1858)
• 1932 – Ronald Ross, İngiliz doktor ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857)
• 1944 – Gustav Bauer, Weimar Cumhuriyeti’nin 1919-1920 arasındaki şansölyesi (d. 1870)
• 1946 – Henri Gouraud, Fransız asker (d. 1867)
• 1946 – James Hopwood Jeans, İngiliz fizikçi, gökbilimci ve matematikçidir (d. 1877)
• 1959 – Süleyman Hilmi Tunahan, İslam alimi, Kur’an muallimi ve vaiz (d. 1888)
• 1961 – Fatin Rüştü Zorlu, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1910)
• 1961 – Hasan Polatkan, Türk siyasetçi (d. 1915)
• 1965 – Fred Quimby, Amerikalı çizgi film yapımcısı (d. 1886)
• 1967 – Burhan Toprak, Türk sanat tarihçisi (d. 1906)
• 1973 – Víctor Jara, Şilili sanatçı (d. 1932)
• 1976 – Bertha Lutz, Brezilyalı zoolog, politikacı ve diplomat (d. 1894)
• 1977 – Maria Callas, Yunan soprano (d. 1923)
• 1979 – Gio Ponti, İtalyan mimar ve tasarımcı (d. 1891)
• 1980 – Jean Piaget, İsviçreli psikolog (d. 1896)
• 1982 – Muhittin Sadak, Türk müzisyen ve Devlet Operası’nın koro şefi (d. 1900)
• 1984 – Richard Brautigan, Amerikalı yazardır (d. 1935)
• 1988 – Dick Pym, İngiliz millî kaleci (d. 1893)
• 1991 – Olga Spessivtseva, Rus balerini (d. 1895)
• 2000 – Şükriye Dikmen, Türk ressam (d. 1918)
• 2001 – Samuel Z. Arkoff, Amerikalı film yapımcısı (d. 1918)
• 2002 – Muzaffer Uyguner Türk şair, yazar ve araştırmacı (d. 1923)
• 2003 – Sheb Wooley, Amerikalı aktör ve şarkıcıydı (d. 1921)
• 2005 – Gordon Gould, Amerikalı fizikçi (d. 1920)
• 2007 – Robert Jordan, Amerikalı yazar (Zaman Çarkı adlı epik fantastik dizinin yazarı) (d. 1948)
• 2008 – Kemal Çapraz, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar (d. 1964)
• 2009 – Mary Travers, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (d. 1936)
• 2010 – Robert J. White, ABD’li bir beyin cerrahıdır (d. 1926)
• 2011 – Kara Kennedy, Tv yapımcıs (d. 1960)
• 2012 – John Ingle, Amerikalı dizi, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1928)
• 2012 – Friedrich Zimmermann, Eski bir Alman siyasetçi (d. 1925)
• 2013 – Patsy Swayze, Amerikalı dans eğitmeni ve koreograf (d. 1927)
• 2015 – Guy Béart, Fransız şarkıcı ve söz yazarı (d. 1930)
• 2016 – Edward Albee, Amerikalı tiyatro yazarı (d. 1928)
• 2016 – Tarık Akan, Türk oyuncu, aktör ve film yapımcısı^[1] (d. 1949)
• 2016 – Gabriele Amorth, İtalyan Katolik rahibi (d. 1925)
• 2016 – Carlo Azeglio Ciampi, İtalyan siyasetçi ve bankacı (d. 1920)
• 2016 – W. P. Kinsella, Kanadalı yazar ve romancı (d. 1935)
• 2016 – António Mascarenhas Monteiro, Yeşil Burunlu siyasetçi (d. 1944)
• 2017 – Mitchell Flint, Amerikalı avukat, tecrübeli havacı ve savaş pilotu (d. 1923)
• 2017 – Petr Šabach, Çek yazardır (d. 1951)
• 2018 – Iris Acker, Amerikalı oyuncu, televivzyon sunucusu, yapımcı, dansçı ve yazardır (d. 1930)
• 2018 – Perry Miller Adato, Amerikalı belgesel film yapımcısı, yönetmeni ve yazardır (d. 1921)
• 2018 – Maartin Allcock, İngiliz çoklu entsrüman çalan (multi enstrümentalist) müzisyen ve albüm yapımcısıdır (d. 1957)
• 2018 – Kevin Beattie, İngiliz eski millî futbolcudur (d. 1953)
• 2019 – Luigi Colani, Alman endüstri mühendisi, tasarımcı ve mimar (d. 1928)
• 2019 – B. J. Khatal-Patil, Hint siyasetçi, yazar ve aktivist (d. 1919)
• 2020 – Ahmed bin Salah, Tunuslu siyasetçi ve sendikacı (d. 1926)
• 2020 – Stanley Crouch, Amerikalı şair, gazeteci, yazar ve müzik eleştirmeni (d. 1945)
• 2020 – Enrique Irazoqui, İspanyol aktör ve siyasi aktivist (d. 1944)
• 2020 – P.R. Krishna Kumar, yerli ayurveda doktoru (d. 1951)
• 2020 – Balli Durga Prasad Rao, Hint politikacı (d. 1956)
• 2020 – Saefullah, Endonezyalı siyasetçi ve eğitimci (d. 1964)

Tatiller ve özel günler 

• Uluslararası Ozon Tabakasını Koruma Günü