Tarihte Bugün : İzmir’e Bağlı Bergama İlçesi Düşman İşgalinden Kurtuldu

14 Eylül, Miladi takvime göre yılın 257. (artık yıllarda 258.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 108.

Demiryolu

• 14 Eylül 1908 Anadolu ve Şark Demiryolu işçileri greve gitti. İşçiler, çalışma saatlerini 10,5 saatten 8,5 saate indirilmesi istedi. Şirket maaşlı işçiye yüzde 20 zam ve bir buçuk maaş ikramiye vermeyi kabul etti.

Olaylar 

• 1812 – Fransa İmparatoru Napolyon, ordularının başında büyük bir yangının sürdüğü Moskova’ya girdi.
• 1829 – Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Edirne Antlaşması imzalandı.
• 1867 – Karl Marx’ın yazdığı Kapital’in ilk cildi yayımlandı.
• 1901 – ABD Başkanı William McKinley öldü ve yerine Başkan Yardımcısı Theodore Roosevelt geçti. McKinley, 6 Eylül 1901’de New York’ta fuar açarken, Polonyalı Leon Czolgosz tarafından yapılan suikast sonucunda vurulmuştu.
• 1908 – Osmanlı Ahrar Fırkası kuruldu.
• 1919 – Sivas’ta İrâde-i Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.
• 1922 – İzmir’e bağlı Bergama ilçesi düşman işgalinden kurtuldu.
• 1923 – Lozan Antlaşması uyarınca Edirne’ye bağlı Karaağaç Tren İstasyonu Yunanlardan teslim alındı.
• 1930 – Son Posta gazetesi Sorumlu Müdürü Selim Ragıp Emeç tutuklandı.
• 1933 – Türkiye ile Yunanistan Dostluk Antlaşması imzaladı.
• 1936 – Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak “Alfabe” kitabını kabul etti. Alfabe’nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe.
• 1944 – Radyo istasyonlarının kurulması ve genişletilmesi yasası çıktı.
• 1954 – Fransa, Profesör Tevfik Remzi Kazancıgil’e Légion d’honneur nişanı verdi.
• 1956 – Akis dergisi toplatıldı.
• 1960 – Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezuela OPEC’i kurdu.
• 1963 – Ömür boyu hapse mahkûm eski Demokrat Parti Milletvekili Zeki Erataman, tedavi gördüğü hastaneden kaçtı. Daha sonra Erataman’ın Yunanistan’a iltica ettiği açıklandı.
• 1969 – Balkan Boks Şampiyonası’nda, Seyfi Tatar ile Celal Sandal şampiyon oldu.
• 1970 – Filistinli gerillalar, Ürdün’ün ikinci büyük şehri İrbid’i kontrol altına aldılar.
• 1971 – Bilim ve Sosyalizm Yayınları’nın sahibi Süleyman Ege, Lenin’in “Devlet ve Devrim” kitabı nedeniyle 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
• 1972 – Aşık Mahsuni, Başbakan’a hakaret ettiği iddiasıyla yargılandı.
• 1974 – Sinema oyuncusu ve yönetmeni Yılmaz Güney, Adana’nın Yumurtalık ilçesi yargıcı Sefa Mutlu’yu öldürdü.
• 1980 – Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş teslim oldu ve Uzunada’ya gönderildi.
• 1980 – Sıkıyönetim Komutanlıkları’nca, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin teslim olması istendi.
• 1994 – Akşam gazetesi, Mehmet Ali Ilıcak yönetiminde tekrar yayın hayatına başladı.
• 1997 – Van’da gerilim hattına takılan askeri helikopterin düşmesi sonucu 10 asker hayatını kaybetti.
• 1999 – YÖK Rektörler Komitesi, üniversite yerleşkelerinde, açık ya da kapalı alanlarda baş örtüsünü yasaklayan ortak karar aldı. Kimlik kartındaki fotoğraf, derslikler, laboratuvarlar, sosyal tesis ve spor alanlarında da baş örtüsü yasağı konuldu.
• 2018 – İstanbul Yeni Havalimanı’nın yapım aşamasında kötü çalışma koşulları sebebiyle inşaat işçileri grev yapmaya başladı.

Doğumlar 

• 208 – Diadumenianus, Roma İmparatoru Macrinus’un oğlu (ö. 218)
• 786 – Memun, Abbasi Halifesi (ö. 833)
• 1769 – Alexander von Humboldt, Prusyalı doğa bilimci ve kâşif (ö. 1859)
• 1791 – Franz Bopp, Alman dilbilimcisi (d. 1867)
• 1804 – John Gould, İngiliz ornitolog ve kuş ressamı (ö. 1881)
• 1837 – Nikolai Vasilieviç Bugaev, Rus matematikçi (ö. 1903)
• 1843 – Lola Rodríguez de Tió, Porto Rikolu bir şair (ö. 1924)
• 1849 – Ivan Pavlov, Rus fizyolog (ö. 1936)
• 1864 – Robert Cecil, İngiliz politikacı ve diplomat (ö. 1948)
• 1870 – Cevat Çobanlı, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1938)
• 1883 – Margaret Sanger, Amerikalı doğum kontrolü savunucusu ve aktivist (ö. 1966)
• 1898 – Hal B. Wallis, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1986)
• 1910 – Jack Hawkins, İngiliz oyuncu (ö. 1973)
• 1913 – Jacobo Arbenz Guzmán, 1951 yılından 1954 yılına kadar Guatemala’nın başkanlığını yapmıştır (ö. 1971)
• 1920 – Lawrence Klein, Amerikalı iktisatçı (ö. 2013)
• 1922 – Şükrü Gülesin, Türk millî futbolcu, teknik direktör ve spor yazarı (ö. 1977)
• 1923 – Semahat Geldiay, Türk zoolog (ö. 2002)
• 1926 – Michel Butor, Fransız yazar (ö. 2016)
• 1926 – I. Düşes Carmen Franco, İspanyol soylu kişilik ve düşes (ö. 2017)
• 1928 – Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (ö. 2001)
• 1933 – Zoe Caldwell, Avustralyalı emektar oyuncu (ö. 2020)
• 1934 – Kate Millett, Amerikalı feminist yazar (ö. 2017)
• 1935 – Sarah Kofman, Fransız filozof (ö. 1994)
• 1936 – Ferid Murad, Arnavut asıllı Amerikalı doktor ve farmakolog
• 1937 – Renzo Piano, İtalyan mimar
• 1938 – Tiziano Terzani, İtalyan gazeteci ve yazar (ö. 2004)
• 1944 – Günter Netzer, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktördür
• 1947 – Sam Neill, İrlandalı oyuncu
• 1949 – Ed King, Amerikalı rock müzisyeni ve söz yazarı (ö. 2018)
• 1949 – Tommy Seebach, Danimarkalı şarkıcıdır (ö. 2003)
• 1951 – Volodimir Melnikov, Ukraynalı şair, nesir yazarı, besteci, bilim adamı, Ukrayna’nın Onurlu Sanatçısı
• 1955 – Geraldine Brooks, Avustralyalı-Amerikalı gazeteci ve yazardır
• 1956 – Kostas Karamanlis, Yunan siyasetçi
• 1956 – Ray Wilkins, İngiliz millî futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2018)
• 1960 – Melissa Leo, Amerikalı oyuncudur
• 1964 – Faith Ford, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusudur
• 1965 – Dimitri Medvedev, Rus siyasetçi
• 1965 – Hülya Gülşen Irmak, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1967 – Jens Lien, Norveçli bir film yönetmenidir
• 1971 – İclal Aydın, Türk oyuncu, yazar ve şair
• 1971 – Jeff Loomis, Amerikalı bir müzisiyen
• 1971 – Andre Matos, Brezilyalı şarkıcı, müzisyen ve bestecidir (ö. 2019)
• 1973 – Andrew Lincoln, İngiliz oyuncu
• 1973 – Vincent Cespedes, Fransız filozof ve yazar
• 1973 – Nas, Amerikalı rapçi ve oyuncu
• 1974 – Hişam El Geruc, Faslı milli atlet ve eski orta mesafe koşucusu
• 1974 – Sunday Oliseh, Nijeryalı millî futbolcu ve teknik direktör
• 1975 – Gökhan Mumcu, Türk oyuncu
• 1977 – Alex de Souza, Brezilyalı futbolcu
• 1978 – Carmen Kass, Estonyalı bir model ve eski siyasi adayıdır
• 1978 – Arda Öziri, Türk dizi ve sinema oyuncusu (ö. 2018)
• 1979 – Ivica Olić, Hırvat eski millî futbolcudur
• 1981 – Sandro Stallbaum, Alman futbolcu
• 1982 – SoShy, Fransız şarkıcı ve söz yazarı
• 1983 – Araş Burhani, İranlı millî futbolcudur
• 1983 – Amy Jade Winehouse, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (ö. 2011)
• 1985 – Aya Ueto, Japon şarkıcı ve oyuncu
• 1986 – Steven Naismith, İskoç millî futbolcudur
• 1986 – Barış Özbek, Almanya doğumlu Türk futbolcu
• 1988 – Diogo Salomão, Portekizli futbolcudur
• 1989 – Jimmy Butler, Amerikalı basketbolcu
• 1989 – Jessica Brown Findlay, İngiliz oyuncu
• 1989 – Lee Jong-suk, Güney Koreli model ve oyuncu
• 1990 – Douglas Costa, Brezilyalı futbolcudur
• 1990 – Petar Filipović, Sırp futbolcudur
• 1991 – Nana, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
• 1992 – Zico, Güney Koreli bir rapçi, prodüktör, şarkıcı ve söz yazarı
• 1993 – Takaharu Nishino, Japon futbolcu
• 1994 – Brahim Darri, Hollandalı futbolcudur
• 1994 – Foxy Di, Amerikalı erotik model
• 1994 – Gary Harris, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
• 1994 – Hailey Anne Nelson, Amerikalı oyuncu
• 1994 – Daniel O’Shaughnessy, Fin futbolcudur
• 1997 – Benjamin Ingrosso, İsveçli şarkıcı ve şarkı yazarı

Ölümler 

• 23 – Julius Caesar Drusus, İmparator Tiberius’un tek oğlu (zehirlenerek) (d. MÖ 13)
• 258 – Kartaca’lı Siprianus, – Kartaca Episkoposu – Kilise Babası (d. 200)
• 407 – İoannes Hrisostomos / Altın Ağızlı Yuhanna, bir Kilise Babası (d. 349)
• 585 – Bidatsu, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 30. imparatorudur (d. 538)
• 775 – V. Konstantinos, Bizans İmparatoru (d. 718)
• 786 – El Hadi, Abbasi Halifesi (d. 764)
• 891 – V. Stephanus, 885 ile 891 yılları arasında papa
• 1146 – İmadeddin Zengi, Büyük Selçuklular’ın Musul ve Halep Atabeyi ve Zengi Hanedanı’nın kurucusu (d. 1085)
• 1164 – Sutoku, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 75. imparatorudur (d. 1119)
• 1321 – Dante Alighieri, İtalyan ozan ve politikacı (d. 1265)
• 1487 – Mara Hatun, Sırp despotu Đurađ Branković’in kızı, Osmanlı padişahı II. Murad’ın eşi (d. 1416)
• 1523 – VI. Hadrianus, Hollandalı Papa (d. 1429)
• 1712 – Giovanni Domenico Cassini, İtalyan matematikçi ve astronom (d. 1625)
• 1821 – Heinrich Kuhl, Alman doğabilimci ve zoolog (d. 1797)
• 1851 – James Fenimore Cooper, Amerikalı yazar (d. 1789)
• 1852 – Arthur Wellesley, Britanyalı asker ve devlet adamı (d. 1769)
• 1901 – William McKinley, ABD’nin 25. Başkanı (d. 1843)
• 1916 – José Echegaray y Eizaguirre, İspanyol yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1832)
• 1926 – Rudolf Christoph Eucken, Alman felsefeci, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1846)
• 1926 – John Louis Emil Dreyer, Danimarkalı-İrlandalı astronom (d. 1852)
• 1927 – Isadora Duncan, Amerikalı dansçı (d. 1877)
• 1927 – Hugo Ball, Alman yazar ve şair (d. 1886)
• 1936 – Irving Thalberg, Amerikalı film yapımcısı (d. 1899)
• 1937 – Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya’nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (d. 1850)
• 1959 – Wayne Morris, Amerikalı oyuncudur (d. 1914)
• 1966 – Gertrude Berg, Amerikalı aktris, senarist ve yapımcıydı (d. 1899)
• 1966 – Cemal Gürsel, Türk asker ve Türkiye’nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1895)
• 1979 – Nur Muhammed Terakki, Peştun asıllı Afgan siyasetçi (d. 1913)
• 1982 – Beşir Cemayel, Lübnan Devlet Başkanı (bombalı saldırıda) (d. 1947)
• 1982 – Grace Kelly, Amerikalı aktris ve Monako Prensesi (d. 1929)
• 1984 – Richard Brautigan, Amerikalı yazar (d. 1935)
• 1984 – Janet Gaynor, Amerikalı sinema oyuncusudur (d. 1906)
• 1991 – Julie Bovasso, Amerikalı oyuncudur (d. 1930)
• 1998 – Mehmed Kemal Kurşunlu, Türk gazeteci, yazar ve şair
• 1998 – Yang Shangkun, 1988-1993 yılları arasında Çin’in 4. devlet başkanı olarak görev yapmış Çinli siyasetçi (d. 1907)
• 1999 – Charles Crichton, İngiliz film yönetmeni (d. 1910)
• 2001 – Stelio Kazancidis, Bir Yunan şarkıcı (d. 1931)
• 2005 – Robert Wise, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcı (d. 1914)
• 2009 – Patrick Swayze, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkı sözü yazarı (d. 1952)
• 2010 – Muhammed Arkoun, Berberi asıllı Cezayirli modernist İslam düşünürü (d. 1928)
• 2011 – Rudolf Mössbauer, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1929)
• 2012 – Winston Rekert, Kanadalı oyuncu (d. 1949)
• 2014 – Angus Lennie, İskoç oyuncu (d. 1930)
• 2015 – Corneliu Vadim Tudor, Rumen aşırı sağcı siyasetçi, yazar, gazeteci ve şair (d. 1949)
• 2016 – Eduard Gusev, Rus bisiklet yarışçısı (d. 1936)
• 2016 – Kim McGuire, Amerikalı oyuncu ve doblör (d. 1955)
• 2017 – Marcel Herriot, Fransız piskopos (d. 1934)
• 2017 – Djibo Leyti Kâ, Senegalli sosyalist siyasetçi, eski bakan (d. 1948)
• 2017 – Otto Wanz, Avusturyalı eski ağır siklet boksör ve profesyonel güreşçi (d. 1943)
• 2018 – Alan Abel, Amerikalı komedyen, yapımcı ve yazardır (d. 1924)
• 2018 – Anneke Grönloh, Hollandalı şarkıcı (d. 1942)
• 2018 – Said Kengerani, İranlı aktördür (d. 1954)
• 2018 – Zienia Merton, İngiliz oyuncu (d. 1945)
• 2018 – Sacit Seldüz, Türk basketbolcu. voleybolcu ve antrenörü (d. 1924)
• 2019 – Jean Heywood, İngiliz oyuncu (d. 1921)
• 2020 – Sei Ashina, Japon aktris (d. 1983)
• 2020 – Sadek Bachchu, Bangladeşli sinema oyuncusu (d. 1955)
• 2020 – Fer, İspanyol çizgi roman sanatçısı ve yazar (d. 1949)

Tatiller ve özel günler 

• Mühendisler Günü (Romanya)