Mekanik ventilatörler, hastaların ileri derecede solunum problemi yaşadığı durumlarda solunum desteği sağlamak amacıyla kullanılan tıbbi cihazlardır. Bu cihazlarda birçok mod ve parametre vardır. İhtiyaç duyulan solunum parametreleri ayarlanır ve cihaz hastaya bağlanır. Bu bağlantı, endotrakeal tüp, trakeostomi kanülü veya yüze takılan maske vasıtasıyla olabilir. Mekanik ventilatör, ayarlanan parametrelerin dışında bir uygulama yaparsa hastanın yaşamı tehlikeye girebilir. Bu nedenle cihazlar hassas ve hatasız çalışacak şekilde üretilir. Böylece, ayarlanan değerlerde herhangi bir sapma olmadan solunum desteği sağlanabilir. Cihazların içinde kullanılan hava sensörleri de oldukça hassas ve kalitelidir. Bu durum sağlık açısından çok büyük bir avantaj sağlasa da bazen başka sorunlara neden olabilir. Özellikle ev tipi mekanik ventilatörlerde bazı sorunlar yaşanabilir. Örneğin, Puritan Bennett 560 mekanik ventilatörü kullananlar büyük ihtimalle “e hassasiyet alarmı” ile karşılaşmışlardır. Bu alarm, hastanın sağlık durumuyla ilgili büyük bir riski ifade etmez. Cihaz alarm verse de solunum döngüsü normal bir şekilde devam eder. Ancak, hastayı ve refakatçileri rahatsız edebileceği için alarma neden olan sorunları çözmek ve alarmın sesini susturmak gerekir.
Ev tipi mekanik ventilatörler kasa, batarya, elektronik kart, sensör, valf ve türbin motor gibi parçalardan oluşur. Cihaz elektronik kart tarafından yönetilir. Elektronik kart, basınçlı havayı üretmesi için türbin motora gerekli komutları verir. Hastaya uygulanması gereken havanın basıncı ve miktarı sensörler ve valfler vasıtasıyla kontrol edilir. Hastaya giden havanın değerleri ölçülür ve cihazın ekranında gösterilir. Bazı mekanik ventilatörler hastaya giden havayla birlikte hastandan çıkan havanın da hacmini ölçebilir. Hastadan çıkan nefesin ölçümleri dış faktörlerden etkilendiği için cihazlar çalışırken ekshalasyon yani nefes verme safhasında daha çok alarm verme eğiliminde olur. E hassasiyet alarmı da bu süreçte karşımıza çıkar. Genellikle, solunum devresi (hortumu) ile ilgili bir sorundur. Solunum hortumları düzensiz ve karışık olduğu zaman cihaz sıkça e hassasiyet alarmı verebilir. Bunu önlemek için solunum devresinin düzgün şekilde durması sağlanmalıdır. Cihaz bu alarmı yaklaşık 10-15 dakika verip keser. Ancak alarm 15 dakikadan uzun sürüyorsa devre kalibrasyonu yapılmalıdır. Ayrıca ventilasyon durdurulup tekrar başlatıldığında da alarmın kesildiği görülmektedir.
Cihazı kapatıp açtıktan bir süre sonra e hassasiyet alarmı tekrar ortaya çıkabilir. Bu durum kesin çözüm sağlamayabilir. Devre kalibrasyonu yaparak sorunun uzun vadeli şekilde çözülmesi gerekir. Devre kalibrasyonunu cihazın menüsünden yapılabilir. Yaklaşık olarak 3-4 dakika kadar sürmektedir. Bu süreçte cihazı hastadan ayırmak gerektiği için yedek bir cihazla ya da resusitatör (ambu) seti ile manuel şekilde solunum desteği sağlanmalıdır. Devre kalibrasyonun özel bir tekniği vardır. Ancak doğru teknik uygulanarak tamamlanabilir. Bu nedenle, nasıl yapıldığı cihaz uzmanlarından öğrenilmelidir.
E hassasiyet alarmı trakeostomi kanülünün etrafındaki hava kaçağı nedeniyle de oluşabilir. Kafsız trakeostomi kanülü kullanımında veya kaflı trakeostomi kanülü kullanılıyorsa kafın sönük olduğu durumlarda bu sorun yaşanabilir. Sorun trakeostomi kanülünden kaynaklanıyorsa bunun birkaç çözüm yöntemi vardır. Hastada kafsız trakeostomi kanülü kullanılıyorsa ya daha büyük boy kanüle ya da kaflı yani balonlu trakeostomi kanülüne geçilmesi hava kaçağı sorununu çözebilir. Kaflı trakeostomi kanülü kullanılıyorsa kafın yani balonun şişirilmesi gerekir. Kanül değişikliği gerekiyorsa bu durum hastanın hekiminden onay alınarak yapılmalıdır.
Bahsedilen teknikler yaşanan soruna kesin çözüm sağlamayabilir ve düşük bir ihtimal de olsa bir süre sonra cihaz tekrar aynı alarmı vermeye devam edebilir. Sağlık açısından büyük bir risk teşkil etmediği için sorunun çözümü ertelenebilir ancak cihazın çıkardığı alarm sesi hastayı ve refakatçilerini rahatsız etmeye devam eder. Geçici çözüm teknikleri dışında sorunun tamamen giderilmesi de mümkündür. Bu konuda hastanın hekiminden yardım almak gerekir. Hekim, cihazın ekspiratuar hassasiyet ayarını hastaya uygun olacak şekilde değiştirerek kesin çözüme ulaşabilir. Böylece cihaz, hastayla senkronize çalışacak şekilde ayarlanabilir. Cihazın hastayla uyumlu olması hem kan gazı değerlerini daha iyi bir hale getirir hem de daha konforlu bir bakım süreci sağlar. Ayrıca hastanın nefes verme safhasındaki dış etkiler cihaza tanımlandığı için “e hassasiyet alarmı” da ortadan kalkar. Ekspiratuar hassasiyet ayarı, cihazı hastayla senkronize edebilmek için oldukça önemli bir parametreyi ifade eder.
İlk yorum yapan olun