Tarihte Bugün: İstanbul, Beyoğlu Tarihi Çiçek Pasajı Çöktü

10 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 130. (artık yıllarda 131.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 235.

Demiryolu

• 10 Mayıs 1937 Atatürk yaptığı konuşmada, “Demiryolları bir ülkeyi uygarlık ve refah ışıklarıyla aydınlatan kutsal bir meşaledir.
• 10 Mayıs 1941 Alman hava taarruzu sırasında 450 kiloluk bir bomba (ağırlık tartışmalı) isabet eden Londra’daki St. Pancras tren istasyonu yıkıldı.

Olaylar

• 1497 – Amerigo Vespucci, Yeni Dünya’ya doğru yapacağı ilk yolculuk için İspanya’nın Cádiz kentinden ayrıldı.
• 1503 – Kristof Kolomb, Cayman Adaları’na geldi ve burada gördüğü sayısız deniz kaplumbağasından dolayı buraya “Las Tortugas” adını verdi.
• 1556 – Marmara denizi depremi meydana geldi.
• 1799 – Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Akka’da Napolyon Bonapart’ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı.
• 1824 – Londra’nın Trafalgar Meydanı’nda bulunan ünlü müzesi The National Gallery, halkın ziyaretine açıldı.
• 1868 – Bugünkü adı Danıştay olan Şura-yı Devlet kuruldu.
• 1872 – Victoria Woodhull, ABD Başkanlığı’na aday olan ilk kadın oldu.
• 1876 – Osmanlı Devleti’nde, basına sansür uygulaması başlatıldı.
• 1908 – Anneler Günü, ABD’de ilk kez olarak Batı Virginia Eyaleti’nin Grafton kentinde kutlandı.
• 1919 – İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris’te, Yunanların İzmir’i işgali konusunda karar aldı.
• 1920 – ABD Komünist Partisi kuruldu.
• 1920 – New York’ta mültimilyarder iş adamı Nelson Rockefeller, sahibi olduğu binanın ön cephesine, Meksikalı ressam Diego Rivera’nın yaptığı duvar panosunda Lenin resmi olduğu için ressamı kovdu ve panoyu parçaladı.
• 1921 – Mustafa Kemal Paşa, TBMM’de Müdafaayı Hukuk Grubu’nu kurdu.
• 1933 – Almanya’da Naziler; Heinrich Mann, Upton Sinclair, Erich Maria Remarque gibi yazarların kitaplarını yakmaya başladı.
• 1940 – II. Dünya Savaşı: Winston Churchill, Birleşik Krallık Başbakanı olarak görevlendirildi.
• 1941 – II. Dünya Savaşı: Rudolf Hess, Birleşik Krallık ve Almanya arasında gerçekleşebilecek bir barış antlaşmasını başlatabilmek umuduyla, İskoçya topraklarına gizlice paraşütle indi.
• 1941 – 550 Alman uçağı Londra’yı bombaladı, yaklaşık 1400 sivil öldü.
• 1960 – ABD’ye ait “USS Triton” adlı nükleer denizaltı, Dünya çevresini su altından dolaştığı ilk seferini tamamladı.
• 1961 – TBMM, nispi temsil seçim sistemini kabul etti.
• 1971 – Sıkıyönetim yasasında değişiklik yapıldı. Gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı.
• 1978 – İstanbul, Beyoğlu’ndaki tarihi Çiçek Pasajı çöktü. Enkaz altında kalan 12 kişi öldü, 16 kişi yaralandı.
• 1981 – François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa Cumhurbaşkanı oldu.
• 1993 – Tayland’da “Kader Oyuncak Fabrikası”nda çıkan bir yangın, çoğu çocuk denecek yaşta genç kadınlardan oluşan 188 işçinin ölümüne yol açtı.
• 1994 – Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ilk siyah Devlet Başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
• 1996 – DYP Genel Başkanı Tansu Çiller’in Başbakanlık’tan ayrılmadan 22 gün önce, örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı.
• 2002 – Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, Paris’te bir tren garının zemininde gerçekleştirdiği fotoğraf eylemini sona erdirdi.
• 2010 – Deniz Baykal, CHP Genel Başkanlığı’ndan istifa ettiğini açıkladı.

Doğumlar

• 1746 – Gaspard Monge, Fransız matematikçi ve Tasarı Geometri’nin kurucusu (ö. 1818)
• 1788 – Augustin-Jean Fresnel, Fransız fizikçi (ö. 1827)
• 1838 – John Wilkes Booth, Amerikalı tiyatro oyuncusu (ABD Başkanı Abraham Lincoln’e suikast düzenleyen) (ö. 1865)
• 1872 – Marcel Mauss, Fransız sosyolog (d. 1950)
• 1878 – Gustav Stresemann, Alman Weimar Cumhuriyeti Şansölyesi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1929)
• 1890 – Clarence Brown, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1987)
• 1894 – Dimitri Tiomkin, Ukrayna asıllı Amerikalı besteci (ö. 1979)
• 1895 – Christina Montt, Şilili oyuncu (ö. 1969)
• 1899 – Fred Astaire, Amerikalı sinema oyuncusu, dansçı ve şarkıcı (ö. 1987)
• 1902 Anatole Litvak, Yahudi asıllı Ukraynalı film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1974)
• David O. Selznick, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1965)
• 1911 – Feridun Çölgeçen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1978)
• 1922 – Vüs’at O. Bener, Türk yazar ve şair (ö. 2005)
• 1923 – Haydar Aliyev, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı (ö. 2003)
• 1925 – Nasuh Akar, Türk güreşçi ve Olimpiyat şampiyonu (ö. 1984)
• 1930 Fernand Picot, Fransız bisiklet sporcusu (ö. 2017)
• George Smith, Amerikan fizikçi (Willard Boyle ile CCD’nin ortak mücidi ve 2009 Nobel Fizik Ödülü’nün Willard Boyle ve Charles K. Kao ile ortak sahibi)
• 1931 – Ettore Scola, İtalyan sinema yönetmeni ve senarist (d. 2016)
• 1933 – Françoise Fabian, Fransız film oyuncusu
• 1938 – Marina Vlady, Fransız oyuncu
• 1941 – Aydın Güven Gürkan, Türk akademisyen ve siyasetçi (ö. 2006)
• 1944 – Marie-France Pisier, Fransız oyuncu (d. 2011)
• 1947 – Marion Ramsey, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2021)
• 1948 Meg Foster, Amerikalı oyuncu
• Mustafa Akgül, Türk akademisyen ve aktivist (ö. 2017)
• 1949 – Yusuf Halaçoğlu, Türk tarihçi ve siyasetçi
• 1950 Andrzej Szarmach, Polonyalı futbolcu
• Salih Mirzabeyoğlu, Kürt asıllı Türk şair ve yazar (İslami Büyük Doğu Akıncıları Cephesi (İBDA/C) örgütü lideri) (ö. 2018)
• 1953 – Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu (ö. 2009)
• 1956 – Vladislav Listyev, Rus televizyon habercisi (ö. 1995)
• 1957 – Sid Vicious, Britanyalı müzisyen ve Sex Pistols basçısı (ö. 1979)
• 1960 Merlene Ottey, Jamaikalı atlet
• Bono, İrlandalı müzisyen ve U2 solisti
• 1961 – Bruno Wolkowitch, Fransız oyuncu
• 1966 – Mustafa Yıldızdoğan, Türk şarkıcı, besteci ve şair
• 1967 – Bob Sinclar, Fransız prodüktör ve DJ
• 1969 – Dennis Bergkamp, Hollandalı futbolcu
• 1971 – Kim Jong-nam, Kuzey Koreli asker, siyasetçi ve Kuzey Kore eski lideri Kim Jong-il’in en büyük oğlu (ö. 2017)
• 1972 – Christian Wörns, Alman futbolcu
• 1973 Mahmud Qurbanov, Azeri futbolcu
• Rüştü Reçber, Türk futbolcu
• 1974 Séverine Caneele, Belçikalı film oyuncusu
• Sylvain Wiltord, Fransız futbolcu
• 1975 – Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
• 1977 – Nick Heidfeld, Alman Formula 1 pilotu
• 1978 Lâlle Selma, Fas Kralı VI. Muhammed’in eşi
• Mithat Demirel, Türk asıllı Alman basketbolcu
• 1979 – Marieke Vervoot, Belçikalı Paralimpik kadın atlet (ö. 2019)
• 1980 – Zaho, Cezayir asıllı Fransız şarkıcı
• 1981 – Humberto Suazo, Şilili futbolcu
• 1982 – Farid Mansurov, Azeri güreşçi
• 1984 – Aslı Enver, Türk oyuncu
• 1988 – Adam Lallana, İngiliz futbolcu
• 1990 – Ivana Španović, Sırp uzun atlayıcı
• 1991 – Tim Wellens, Belçikalı yol bisiklet yarışçısı
• 1995 – Missy Franklin, Amerikalı yüzücü
• 1995 – Aya Nakamura, Mali asıllı Fransız pop şarkıcısı
• 1995 – Gabriella Papadakis, Fransız buz dansçısı
• 1995 – Hidemasa Morita, Japon futbolcu
• 1997 – Enes Ünal, Türk futbolcu
• 2001 – Mustafa Kurtuldum, Türk basketbolcu

Ölümler

• 1424 – Go-Kameyama, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 99. İmparatoru (d. 1347)
• 1482 – Paolo dal Pozzo Toscanelli, İtalyan matematikçi, gök bilimci ve haritacı (d. 1397)
• 1566 – Leonhart Fuchs, Alman tıp doktoru ve botanikçi (d. 1501)
• 1657 – Gustav Horn, İsveçli asker ve Genel Vali (d. 1592)
• 1696 – Jean de La Bruyere, Fransız yazar (d. 1645)
• 1712 – Yevdokiya Alekseyevna, Rus Çarı (d. 1650)
• 1737 – Nakamikado, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 114. İmparatoru (d. 1702)
• 1774 – XV. Louis, Fransa Kralı (d. 1710)
• 1798 – George Vancouver, İngiliz denizci (d. 1757)
• 1807 – Jean-Baptiste Donatien de Vimeur, Fransız asker (d. 1725)
• 1829 – Thomas Young, İngiliz bilim adamı ve dil bilimci (d. 1773)
• 1850 – Joseph Louis Gay-Lussac, Fransız kimyager ve fizikçi (d. 1778)
• 1863 – Stonewall Jackson, Amerikalı asker ve Amerika Konfedere Devletleri ordu komutanı (d. 1824)
• 1889 – Mihail Yevgrafoviç Saltıkov-Şçedrin, Rus hiciv ustası ve romancı (d. 1826)
• 1904 – Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (d. 1841)
• 1938 – William Eagle Clarke, Britanyalı ornitolog (d. 1853)
• 1959 – Leslie Knighton, İngiliz teknik direktör (d. 1887)
• 1974 – Hal Mohr, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1894)
• 1975 – Necdet Tosun, Türk sinema sanatçısı (d. 1926 )
• 1977 – Joan Crawford, Amerikalı aktris (d. 1904)
• 1982 – Peter Weiss, Alman yazar (d. 1916)
• 2002 – Yves Robert, Fransız aktör, yönetmen ve senarist (d. 1920)
• 2005 – Ahmet Tufan Şentürk, Türk şair (d. 1924)
• 2008 – Leyla Gencer, Türk opera sanatçısı (d. 1928)
• 2011 – Norma Zimmer, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1923)
• 2012 – Günther Kaufmann, Alman oyuncu (d. 1947)
• 2015 – Chris Burden, Amerikalı performans sanatçısı (d. 1946)
• 2016 – Mustafa Bedreddin, Lübnanlı siyasetçi ve Hizbullah’ın Askeri Kuvvetler Komutanı (d. 1961)
• 2016 – Riki Sorsa, Fin şarkıcı (d. 1952)
• 2016 – Steve Smith, Kanadalı profesyonel dağ motosiklet yarışçısı (d. 1989)
• 2017 – Emmanuèle Bernheim, Fransız yazar ve senarist (d. 1955)
• 2017 – Geoffrey Bayldon, Britanyalı oyuncu (d. 1924)
• 2017 – Nelson Xavier, Brezilyalı oyuncu ve film yönetmeni (d. 1941)
• 2017 – Silvano Basagni, İtalyan atıcılık sporcusu (d. 1938)
• 2018 – David Goodall, İngiliz asıllı Avustralyalı çevre bilimci, botanikçi ve aktvist (d. 1914)
• 2018 – Scott Hutchison, İskoç şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1981)
• 2018 – Yevgeni Vasyukov, Rus-Sovyet satranç oyuncusu (Satranç Büyükustaları arasında yer alan) (d. 1933)
• 2019 – Frederick Brownell, Güney Afrikalı bayrak, silah tasarımcısı, iş adamı ve soybilimci (d. 1940)
• 2019 – Bert Cooper, Amerikalı profesyonel boksör (d. 1966)
• 2019 – Janet Kitz, İskoç asıllı Britanyalı-Kanadalı eğitimci, yazar ve tarihçi (d. 1930)
• 2019 – Alfredo Pérez Rubalcaba, İspanyol sosyalist siyasetçi (d. 1951)
• 2020 – Abdikani Mohamed Wa’ays, Somalili siyasetçi ve diplomat (d. ?)
• 2020 – Betty Wright, Amerikalı Soul, R&B şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1953)
• 2020 – David Corrêa, Brezilyalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1937)
• 2020 – Djoko Santoso, Endonezyalı asker ve siyasetçi (d. 1952)
• 2020 – Frances Kinne, Amerikalı eğitimci ve akademisyen (d. 1917)
• 2020 – Hari Vasudevan, Hint tarihçi (d. 1952)
• 2020 – Hayri Nazarova, Tacik aktris (d. 1929)
• 2020 – Mare Vint, Eston grafik sanatçısı (d. 1942)
• 2020 – Nita Pippins, Amerikalı AIDS aktivisti hemşire (d. 1927)
• 2020 – Sérgio Sant’Anna, Brezilyalı yazar (d. 1941)

Tatiller ve özel günler

• Dünya Psikologlar Günü
• Azerbaycanda Çiçek Bayramı