Tarihte Bugün: George Washington, ABD’nin İlk Başkanı Seçildi

4 Şubat, Miladi takvime göre yılın 35. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 330 gün vardır (artık yıllarda 331).

Demiryolu

• 4 Şubat 1935 Atatürk, “Büyüme ve gelişme vasıtası olan demiryollarının yapılmasına devam edeceğiz” diyerek kararlılığını gösteriyordu.
• 4 Şubat 2017 Antalya’nın yıllardır hayalini kurduğu, Sarısu-Tünektepe Teleferik Hattı hizmete açıldı.

Olaylar

• 211 – Roma İmparatoru Septimius Severus öldü. İmparatorluk, kavgacı ve huysuzlukları ile bilinen iki oğluna kaldı: Caracalla ve Publius Septimius Geta.
• 1783 – Amerikan Bağımsızlık Savaşı: İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ile olan düşmanlığına son verdiğini resmen ilan etti.
• 1789 – George Washington, ABD’nin ilk Başkanı seçildi.
• 1792 – George Washington, ikinci dönemde yeniden ABD Başkanlığına seçildi.
• 1794 – Fransa, tüm sömürgelerinde köleliği yasakladı.
• 1899 – Filipinler – ABD savaşı başladı.
• 1902 – Paris’te, Birinci Jön Türk Kongresi yapıldı.
• 1917 – İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin önde gelen isimlerinden Talat Paşa, sadrazam oldu.
• 1923 – Lozan Konferansı, tarafların uzlaşamamaları nedeniyle kesildi.
• 1926 – İskilipli Mehmed Âtıf’ın idamı.
• 1927 – İngiliz Malcolm Campbell 22 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. “Bluebird” adlı otomobili ile saatte 281,4 km hız yaparak dünya rekoru kırdı.
• 1928 – Avusturyalı Naziler, siyahi sanatçı Josephine Baker’i protesto etti.
• 1932 – Kış Olimpiyat Oyunları Lake Placid’de (New York) başladı.
• 1936 – Radyum E sentetik olarak elde edilmiş ilk radyoaktif element oldu.
• 1945 – Birleşik Krallık, Rusya ve ABD’nin bir araya geldiği Yalta Konferansı’nda 1 Mart’a kadar Almanya ve Japonya’ya savaş ilan eden devletlerin San Francisco’da yapılacak konferansa katılmalarına ve BM’ye kurucu üye olabilmeleri kararlaştırıldı.
• 1947 – Hatay ilinde yeradlarının Türkçeleştirilmesine karar verildi.
• 1947 – Isparta Senirkent’te, Jandarmanın bazı vatandaşlara işkence yaptığı ortaya çıktı.
• 1948 – Daha sonraları Sri Lanka adını alacak olan Seylan, İngiliz Milletler Topluluğu’ndan ayrıldı.
• 1948 – Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Valilik ve Belediye Başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
• 1954 – İstanbul’da yakacak, et, ekmek ve çeşitli gıda maddeleri sıkıntısı bir türlü önlenemiyor. İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, bugün bir açıklama yaparak halktan yardım istedi.
• 1956 – Fazıl Hüsnü Dağlarca, Yedi Tepe Şiir Armağanı’nı kazandı. Şair, bu ödülü Asu adlı şiir kitabıyla aldı.
• 1957 – İlk nükleer denizaltı olan USS Nautilus (SSN-571), yüzeye hiç çıkmadan 60.000 deniz mili katederek, Jules Verne’in ünlü romanı “Denizler Altında Yirmi Bin Fersah”taki hayali Nautilus denizaltısının dayanıklılığı hayata geçirmiş oldu.
• 1964 – 20 Mayıs 1963 ayaklanması sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer’in ölüm cezaları, TBMM’nde onaylandı.
• 1966 – All Nippon Havayollarına ait bir Boeing 727, Tokyo körfezine düştü: 133 kişi öldü.
• 1974 – Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
• 1975 – Türkiye çapında 1,5 saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya başlandı.
• 1976 – Kış Olimpiyat Oyunları Innsbruck’ta (Avusturya) başladı.
• 1976 – Guatemala ve Honduras’taki 7,5 şiddetindeki depremde 22.778 kişi öldü.
• 1980 – Ebu’l-Hasan Beni Sadr, İran’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu.
• 1981 – Gro Harlem Brundtland, Norveç’in ilk kadın Başbakanı oldu.
• 1981 – İngiltere’de Margaret Thatcher, özelleştirme çalışmalarının hızlandırıldığını açıkladı.
• 1985 – Başbakan Turgut Özal, resmî bir ziyaret için Cezayir’e gitti. Cezayir’i ziyaret eden ilk Türk Başbakanı olan Turgut Özal, 1958’de Birleşmiş Milletler’de Cezayir’in bağımsızlığı aleyhinde oy kullanan Türkiye’nin hatalı olduğunu açıkladı.
• 1987 – Yazar Aziz Nesin, kendisine ‘vatan haini’ dediği için Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
• 1994 – İngiltere’de 17. yüzyıldan kalma tarihi parlamento binası yandı.
• 1997 – Güneş gazetesi ikinci kez yayın hayatına başladı.
• 1997 – Sincan Belediyesi’nin 2 Şubat’ta düzenlediği “Kudüs Gecesi”nin ardından, 15 tank ve 20 askerî zırhlı personel taşıyıcısı, Sincan’dan geçerek Yenikent’teki tatbikat alanına gitti.
• 1999 – Hugo Chávez Frías, Venezuela Devlet Başkanı seçildi.
• 2000 – Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Yunanistan’a gitti. Cem, 40 yıl sonra Yunanistan’ı resmen ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.
• 2003 – Yugoslavya Federal Cumhuriyeti’nin yeni adı Sırbistan-Karadağ oldu. 3 Haziran 2006’da Karadağ’ın bağımsızlığını ilan etmesiyle, Sırbistan ve Karadağ iki bağımsız devlet haline geldi.
• 2004 – Facebook kuruldu.
• 2005 – İzmir Folklor Derneği kuruldu.
• 2005 – Ukrayna’da yakalanan Bahçelievler katliamı sanıklarından Haluk Kırcı, Türkiye’ye iade edildi.
• 2006 – Filipinler’in başkenti Manila yakınlarındaki bir stadyumda meydana gelen izdihamda 88 kişi öldü, 280 kişi yaralandı.
• 2007 – Diyarbakır’da yıkım kararı verilerek boşaltılan bir bina çöktü; enkaz altından beş kişinin cesedi çıkarıldı, bir kişi kurtarıldı.
• 2020 – Van çığ faciası: Van, Bahçesaray’da çığ altında kalan vatandaşları kurtarmaya giden askerler ve kurtarma ekipleri de üzerlerine düşen çığın altında kaldı. Olayda 41 kişi öldü, 75 kişi yaralandı.

Doğumlar

• 1494 – Jean de Valette, Hospitalier Şövalyeleri tarikatın kahramanlarından biri (ö. 1568)
• 1573 – György Káldi, Macar Cizvit din adamı (ö. 1634)
• 1646 – Hans Assmann Freiherr von Abschatz, Alman lirik şair ve tercüman (ö. 1699)
• 1677 – Johann Ludwig Bach, Alman besteci (ö. 1731)
• 1696 – Marco Foscarini, Venedik Cumhuriyeti’nin 117’inci dükü (ö. 1763)
• 1746 – Tadeusz Kościuszko, Polonyalı asker ve Kościuszko Ayaklanması’nın lideri (ö. 1817)
• 1778 – Augustin Pyramus de Candolle, İsviçreli botanikçi (ö. 1841)
• 1799 – Almeida Garrett, Portekizli şair, romancı ve siyasetçi (ö. 1854)
• 1804 – Ulrike von Levetzow, Alman yazar (ö. 1899)
• 1824 – Max Bezzel, Alman satranç oyuncusu (ö. 1871)
• 1842 – Georg Brandes, Danimarkalı eleştirmen ve bilim insanı (ö. 1927)
• 1848 – Jean Aicard, Fransız yazar (ö. 1921)
• 1859 – Léon Duguit, Fransız kamu hukuku uzmanı (ö. 1928)
• 1862 – Hjalmar Hammarskjöld, İsveçli siyasetçi ve akademisyen (ö. 1953)
• 1865 – Abe Isoo, Japon politikacı (ö. 1949)
• 1868 – Constance Markievicz, İrlandalı devrimci ve yurtsever görüşe sahip süfrajet (ö. 1927)
• 1871 – Friedrich Ebert, Almanya’nın ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1925)
• 1872 – Gotse Delçev, Bulgar devrimci (ö. 1903)
• 1875 – Ludwig Prandtl, Alman fizikçi (ö. 1953)
• 1878 – Zabel Yesayan, Ermeni romancı, şair ve öğretmen (ö. 1943)
• 1879 – Jacques Copeau, Fransız tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, yapımcı ve aktör (ö. 1949)
• 1881 – Fernand Léger, Fransız heykeltıraş (ö. 1955)
• 1881 – Kliment Voroşilov, Sovyet asker ve siyasetçi (ö. 1969)
• 1885 – Hamâmîzâde İhsan Bey, Türk şair ve fıkra yazarı (ö. 1948)
• 1891 – Jüri Lossmann, Eston uzun mesafe koşucusu (ö. 1984)
• 1893 – Raymond Dart, Avustralyalı anatomist ve antropolog (ö. 1988)
• 1895 – V. Iyasu, Etiyopya’nın tac giymemiş imparatoru (ö. 1935)
• 1897 – Ludwig Erhard, Batı Almanya şansölyesi (ö. 1977)
• 1897 – Anna Pankratova, Sovyet tarihçi, eğitimci ve Rusya Bilimler Akademisi üyesi
• 1900 – Jacques Prévert, Fransız şair ve senarist (ö. 1977)
• 1902 – Charles Lindbergh, Birleşik Amerikalı pilot (ö. 1974)
• 1903 – Alexander Imich, Amerikalı parapsikolojist (ö. 2014)
• 1906 – Clyde Tombaugh, Amerikalı astronom (ö. 1997)
• 1906 – Dietrich Bonhoeffer, Alman teolog (ö. 1945)
• 1912 – Byron Nelson, Amerikalı golfçü (ö. 2006)
• 1913 – Rosa Parks, Amerikalı insan hakları savunucusu (ö. 2005)
• 1917 – Yahya Han, Pakistan Başbakanı (ö. 1980)
• 1918 – Ida Lupino, İngiltere doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 1995)
• 1921 – Neslişah Sultan, son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin’in ve son halife Abdülmecid’in torunu (ö. 2012)
• 1923 – Donald Nicol, İngiliz tarihçi ve Bizantolog (ö. 2003)
• 1940 – Gönül Akkor, Türk ses sanatçı
• 1941 – Bedia Akartürk, Türk Halk Müziği sanatçısı
• 1942 – Peter Driscoll, İngiliz yazar (ö. 2005)
• 1945 – Ümran Baradan, Türk resim ve seramik sanatçısı (ö. 2011)
• 1948 – Alice Cooper, Amerikalı müzisyen
• 1953 – Jerome Powell, Amerikalı avukat ve Federal Rezerv Sistemi’nin 16. Başkanı
• 1957 – Metin Belgin, Türk oyuncu, yönetmen ve senarist
• 1960 – Michael Stipe, Amerikalı şarkıcı
• 1970 – Gabrielle Anwar, İngiliz oyuncu
• 1972 – Giovanni, Brezilyalı millî futbolcu ve teknik direktör
• 1972 – Polat Labar, Türk komedyen ve radyo programcısı
• 1973 – Aykan İlkan, Türk müzisyen ve baterist
• 1975 – Natalie Imbruglia, Avustralyalı şarkıcı, söz yazarı, manken ve oyuncu
• 1975 – Atilla Taş, Türk şarkıcı ve köşe yazarı
• 1978 – Ömer Onan, Türk basketbolcu
• 1981 – Paulien van Deutekom, Hollandalı kadın sürat buz patencisi (ö. 2019)
• 1987 – Kendi (Nuray Ülker), Türk oyuncu ve şarkıcı
• 1990 – Zach King, Amerikalı film yapımcısı, yazar ve internet ünlüsü
• 1993 – Bae Noo-ri, Güney Koreli bir aktris

Ölümler

• 211 – Septimius Severus, Roma İmparatoru (d. 145)
• 708 – Sisinnius, 15 Ocak 708’den ölümüne kadar Papa (d. 650)
• 1348 – Zehebî, Suriyeli hadis hafızı, tarihçi ve kıraat alimi (d. 1274)
• 1694 – Natalya Kirillovna Narışkina, Rus Çariçesi (d. 1651)
• 1713 – Anthony Ashley-Cooper, İngiliz düşünür (d. 1671)
• 1781 – Josef Mysliveček, Çek besteci (d. 1737)
• 1837 – John Latham, İngiliz doktor, doğa tarihçisi, ornitolog ve yazar (d. 1740)
• 1843 – Teodoros Kolokotronis, Yunan mareşali (d. 1770)
• 1871 – Şeyh Şamil, Kuzey Kafkasya halklarının Avar kökenli politik ve dini önderi (d. 1797)
• 1905 – ‎Louis-Ernest Barrias‎‎, Fransız heykeltıraş ve akademisyen (‎d. 1841)
• 1926 – İskilipli Mehmed Âtıf, Türk din adamı (d. 1875)
• 1928 – Hendrik A. Lorentz, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1853)
• 1936 – Wilhelm Gustloff, Nasyonal Sosyalist Alman lider (d. 1895)
• 1939 – Edward Sapir, Amerikalı dilbilimci ve etnolog (d. 1884)
• 1944 – Arsen Kotsoyev, Osetyalı yayıncı (d. 1872)
• 1946 – Milan Nedić, Sırp general ve politikacı (d. 1877)
• 1960 – Bilecikli Uzun Ömer, Galata Köprüsü’nün 2,20 m boyuyla dev Millî Piyango satıcısı (d. 1922)
• 1966 – Gilbert H. Grosvenor, Amerikalı gazeteci ve National Geographic Cemiyeti’nin Başkanı (d. 1875)
• 1982 – Rasim Adasal, Türk bilim insanı ve nöropsikiyatri profesörü (d. 1902)
• 1987 – Liberace, Amerikalı müzisyen (d. 1919)
• 1987 – Carl Rogers, Amerikalı psikolog (d. 1902)
• 1995 – Patricia Highsmith, Amerikalı yazar (d. 1921)
• 2001 – Iannis Xenakis, Yunan besteci (d. 1922)
• 2001 – Mahmud Esad Coşan, Türk akademisyen, yazar ve din adamı (d. 1938)
• 2002 – Sigvard Bernadotte, İsveçli bir prens ve endüstriyel tasarımcıydı (d. 1907)
• 2005 – Ossie Davis, Amerikalı oyuncu (d. 1917)
• 2006 – Betty Friedan, Amerikalı feminist ve yazar idi (d. 1921)
• 2006 – Oktay Sözbir, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1943)
• 2007 – Barbara McNair, Amerikalı müzisyen ve oyuncu (d. 1934)
• 2011 – Martial Célestin, Haitili avukat ve siyasetçi (d. 1913)
• 2012 – Florence Green, I. Dünya Savaşı’nda yer almış İngiliz kadın pilot (d. 1901)
• 2013 – Reg Presley, İngiliz şarkıcı ve müzisyen (d. 1941)
• 2014 – Enver Asfandiyarov, Sovyet Rus/Başkurt bilim insanı, tarihçi ve profesör (d. 1934)
• 2015 – Richard Bonehill, İngiliz dublör ve oyuncu (d. 1948)
• 2015 – Odete Lara, Brezilyalı oyuncu (d. 1929)
• 2016 – Dave Mirra, Amerikalı otomobil ve bisiklet yarışçısı (d. 1974)
• 2016 – Axl Rotten, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1971)
• 2016 – Maurice White, Amerikalı soul, rock, reggae, funk müziği sanatçısı (d. 1941)
• 2017 – Basil Hetzel, Avustralyalı medikal sağlık uzmanı hekimdir (d. 1922)
• 2017 – Bano Qudsia, Pakistanlı yazardır (d. 1928)
• 2017 – Marc Spitz, Amerikalı gazeteci, yazar ve müzikolog (d. 1969)
• 2017 – Georgi Taratorkin, Rus oyuncu (d. 1945)
• 2018 – Zvi Arad, İsrailli matematikçidir (d. 1942)
• 2018 – Alan Baker, İngiliz bir matematikçiydi (d. 1939)
• 2018 – Martin Grüner, Alman siyasetçidir (d. 1929)
• 2018 – Kenneth Haigh, İngiliz oyuncu (d. 1931)
• 2018 – John Mahoney, İngiltere doğumlu Amerikalı oyuncudur (d. 1940)
• 2019 – Nita Bieber, Amerikalı oyuncudur (d. 1926)
• 2019 – Isacio Calleja, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1936)
• 2019 – Sandrine Doucet, Fransız siyasetçi (d. 1959)
• 2019 – Bernard Lietaer, Belçikalı inşaat mühendisi, ekonomist, yazar ve profesördür (d. 1942)
• 2019 – Bruno Messerli, İsviçreli coğrafyacı, akademisyen ve yazardır (d. 1931)
• 2019 – Matti Nykänen, Fin kayakla yüksek atlama sporcusu ve şarkıcı (d. 1963)
• 2019 – Véronique Schiltz, Fransız arkeolog, sanat tarihçisi ve çevirmen (d. 1942)
• 2020 – Claudio Bonadio, Arjantinli federal hakim ve siyasetçi (d. 1956)
• 2020 – Gil Coan, Amerikalı eski beyzbol oyuncusu (d. 1922)
• 2020 – Terry Hands, İngiliz tiyatro yönetmeni (d. 1941)
• 2020 – Daniel arap Moi, Kenyalı siyasetçi (d. 1924)
• 2020 – Ljiljana Petrović, Sırp şarkıcıdır (d. 1939)
• 2020 – Tunca Yönder, Türk oyuncu, yapımcı ve yönetmen (d. 1938)
• 2021 – Boulos Nassif Borkhoche, Melkit eski Başpiskoposu (d. 1932)
• 2021 – Hüner Coşkuner, Türk müziği şarkıcısı (d. 1963)
• 2021 – Hy Cohen, Amerikalı profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1931)
• 2021 – Santiago García, Uruguaylı eski futbolcudur (d. 1990)
• 2021 – Charles McGee, Amerikalı ressam, heykeltıraş ve eğitimci (d. 1924)
• 2021 – Jaime Murrell, Panamalı müzisyen ve besteci (d. 1949)
• 2022 – Üner Tan, Türk nörolog ve evrimsel biyolog (d. 1937)

Tatiller ve özel günler

• Dünya Kanser Günü