İzmit’in kayıp demiryolu hattı

İzmit’in kayıp demiryolu hattı :Dün İzmit’in içinde, bugün ise sahilinde geçen bir demiryolumuz var. Peki kayıp bir demiryolu hattımızın olduğunu biliyor musunuz?
Geçtiğimiz günlerde ulusal basın kuruluşlarında bir haber vardı, belki dikkatinizi çekmiştir. 1.Dünya Savaşı’nda, Karadeniz kıyısındaki maden ocaklarından, Haliç kıyısında bulunan Silahtarağa termik santraline kömür taşımak için kurulan “Haliç-Kemerburgaz-Karadeniz Sahili (Dekovil) Raylı Sistem Hattı”nın yeniden hayata geçirileceğin bahsediliyordu.
Yıllarca kullanılan bu hat daha sonra kullanım dışı kalınca unutulup gitmiş. Şimdi yeniden bu hattın hayata döndürülmesi planlatılıyor.
İzmit’te de böyle kayıp bir tren yolu hattının olduğunu biliyor musunuz?
Geçtiğimiz hafta İzmit Çuha Fabrikasının bombalanmasını yazmıştı. (Tekrar okumak isteyenler haberin sonundaki linkten okuyabilir.)
İzmit Çuha Fabrikası ile ilgili yazıyı hazırlanırken ilginç bir bilgiye daha ulaştık. İzmit Çuha Fabrikası ile İzmit Körfezi arasında bir demir yolu hattı varmış. yılalrca çalışan bu hat, fabrika kapanınca unutulup gitmiş.
“Başiskele-Kullar Dekovil Hattı” olarak adlandırılan bu demiryolu hattı ile ilgili çok fazla bilgi yok.
Başiskele-Kullar Dekovil Hattı, İzmit tarihi ile ilgili yapılan çalışmalarda en az yayın yapılan konulardan biri. Konu ile ilgili akademik çalışma neredeyse yok gibi. Nadir çalışmalardan biri olan Hilal Karavar’ın araştırmasında, Kullar Çuha Fabrikası ile Başiskele arasındaki dekovil hattı ile ilgili “Fabrikanın aletlerine özel önem gösterilmiş ve bozulan makinelerin hemen tamir edilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Gerekli olan aletler, üretilen mamuller deniz yoluyla getirilmiş veya gönderilmiştir. Fabrikaya gelmesi ise fabrika ile körfez arasında bulunan dekovil hattı yoluyla sağlanmıştı” ifadesi yer alıyor.
TCDD arşivinde çıkan bir haritada ise bu hat açık bir şekilde görünüyor. Kulalı’da bulunan İzmit Çuha Fabrikası’ndan başlayan demiryolu hattı, bugünkü Başiskele sahilinde sona eriyor. Elde net bir bilgi olmamasına rağmen Başiskele sahilinde küçük bir liman sayesinde gemilere yükleme ve boşaltma yapıldığı, bu hat sayesinde fabrikaya taşındığı varsayılıyor.

TCDD arşivinde çıkan bir harita üzerinden yapılan bir çalışmaya göre, Başiskele Kullar arasındaki dekovil hattının 6.68 km olduğunu ortaya çıkarıldı. Haritada Kullar’dan sonra devam eden dekovil hattı hakkında bir veriye ulaşılamadı.
Dekovil hattının genişliği ve bu hatta dolu vagonların iskeleden Kullar’a rampa yukarı ve yine dolu vagonların Kullar’dan rampa aşağı bir lokomotif gücü ile mi yoksa insan gücü ile mi konusunda da yine bir bilgiye ulaşılabilmiş değil.
İzmit’in bu gizli tarihi ile ilgili akademisyenlerin mutlaka araştırma yapması lazım. Belkide ortaya çok daha ilginç bilgiler çıkabilir.
İstanbul’da ortaya çıkan hat yeniden hayata döndürülmeye çalışıyor. Bizim kayıp demiryolu hattı ile ilgili böyle bir çalışma yapılabilse ne kadar güzel olur değil mi? Aslına bakarsanız çok zor gibi. Çünkü hattın geçtiği güzergâhta şimdi anayollar, çok sayıda ev ve işyeri bulunuyor. Bu mümkün olmazsa bile günün birinde eğer İzmit Çuha Fabrikası tekrar ayağa kaldırılırsa, mutla bir yerine böyle bir hattın varlığı ile ilgili bir şeyler yapılmalı. İzmitliler kayıp tarihleri bir nebze de olsa hatırlayabilsin.