Deprem, önüne geçilemeyen ve tüm dünyada büyük kayıplara yol açabilen bir doğal afettir. Her yıl dünya çapında binlerce insanı maddi ve manevi kayıplara uğratan depremlerde yaşanan can kayıplarının en büyük nedeni, depreme karşı dayanıklı olmayan binalardır. Bu nedenle insanlar deprem tehlikesine karşı “Binam depreme dayanıklı mı?” ve “Depreme dayanıklı bina nasıl olmalı?” gibi soruların cevaplarını öğrenerek, önlem alma ihtiyacı duyar.
Eviniz Depreme Dayanıklı mı?
Depremin yol açtığı hasarları ve depreme karşı dayanıklılığın önemini anlamak için öncelikle “Deprem neden ve nasıl oluşur?” sorusunun cevabını bilmek oldukça önemlidir. Sismik bir hareket olan deprem, en basit tabiriyle yer kabuğu içinde oluşan kırılmaların yarattığı dalgaların yüzeyde oluşturduğu sarsıntılardır. Depremin şiddetine göre bu sarsıntılar, yeryüzü şekillerini değiştirecek boyutta dahi olabilirler. Binaların depreme karşı dayanıklı olması, olası felaketlerde can ve mal kayıplarının önlenmesi için son derece önemlidir.
Türkiye’de özellikle 17 Ağustos 1999’da gerçekleşen Marmara Depremi sonrasında oluşturulan yeni yönetmelikler, binaların depreme karşı dayanıklılığını kesin kurallar çerçevesinde belirlemiştir. Bu tarihten sonra yapılan ve deprem yönetmeliklerine uygun olan binalar, olası bir depreme karşı daha dayanıklıdır. Bu tarih öncesinde yapılan binalar da kentsel dönüşüm ve benzeri projeler yardımıyla yenilenmekte ve yönetmeliklere uygun, yeni binalar inşa edilmektedir. Siz de ‘’Evim depreme dayanıklı mı?’’ sorusunu dile getiriyorsanız evinizin olası bir depreme karşı dayanıklı olup olmadığını öğrenebilir, deprem riskine karşı önlem alabilirsiniz.
Depreme Dayanıklı Evlerin Özellikleri Nelerdir?
Deprem, önlenemeyen doğal bir afet olduğundan, insanların bu duruma karşı önceden önlem alması ve riski minimum seviyeye indirmesi oldukça önemlidir. Bu önlemler arasında en önemlisi, içinde yaşanılan binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığını öğrenmektir. Yerel yönetimlerin ilgili birimleri ve özel şirketler, talep doğrultusunda depreme dayanıklılık testi gibi hizmetler aracılığıyla binaların olası bir depreme karşı ne kadar dayanıklı olduğunu tespit edebilir. Binaların depreme karşı dayanıklılık seviyesi, farklı ölçütlere göre belirlenir. Depreme dayanıklı evlerin özellikleri konusundaki belirleyici kriterler şu şekilde sıralanabilir:
Bina Yaşı: Deprem dayanıklılığı konusunda en önemli belirleyici kriterlerden biri olan bina yaşı, binanın yapıldığı yıla ait deprem yönetmeliğine uygunluk konusunda bilgi sahibi olmanızı sağlar. 1999 ve sonrasında yapılan binalar, daha sıkı deprem yönetmelikleriyle inşa edildiğinden depreme karşı daha dayanıklı olabilir. Bina yaşı ayrıca inşa sırasında kullanılan malzemelerin ömrü konusunda da bilgi sahibi olmanızı sağlar. Bu malzemeler, zamanla işlevini yitirerek bina dayanıklılığının azalmasına neden olabilir.
Zemin Raporu: Binaların dayanıklılığını etkileyen önemli unsurlar arasında yer alan zemin, uygun olmadığı takdirde binanın depreme karşı savunmasız kalmasına sebep olur. Dere yatakları ve dolgu alanlar, bina yapımına uygun olmayan dayanıksız alanlardır. Binaların sert, sağlam ve yer altı suyu bulunmayan zeminlere inşa edilmesi gerekir. Ayrıca zeminde kullanılan beton ve diğer malzemelerin kaliteli olması son derece önemlidir.
Proje Uyumluluğu: Binanın yerel yönetim tarafından onaylanan projeye sadık kalınarak inşa edilmesi ve inşaat sonrasında projeye aykırı değişiklikler yapılmaması, deprem dayanıklılığı konusunda diğer bir önemli noktadır. Tadilat ve benzeri sebeplerle binanın önemli unsurlarında yapılan uyumsuz değişiklikler, depreme karşı dayanıklılığı olumsuz etkiler.
Kiriş ve Kolonlar: Binanın taşıyıcı elemanları olan kiriş ve kolonlar, sarsıntıyı ilk karşılayan yapı elemanlarıdır. Kiriş ve kolonlarda çatlaklara rastlanması, binanın depreme karşı dayanıklı olmadığını gösteren en net belirtilerden biridir. Ancak çatlak bulunmayan kolon ve kirişlerin de depreme karşı dayanıklı olduğu kesin olmayıp, en sağlıklı sonuç, profesyonel bir test sonucunda elde edilebilir.
Rutubet: Yapı elemanlarında oluşan rutubet kaynaklı eskime ve deformasyonlar, yapı kalitesini olumsuz yönde etkileyerek depreme karşı dayanıklılığı düşürebilir.
İlk yorum yapan olun