Acıbadem Taksim Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Levent Turhan, kişinin bipolar duygulanım bozukluğu olup olmadığını test edebileceği 10 soruyu paylaştı.
Toplumda yaygın görülen bipolar duygulanım bozukluğu hakkında bilgiler veren Dr. Turhan, “Kişinin nedensiz olarak bu tür davranışlarda bulunmasına ve yaşam kalitesinde oldukça ciddi sorunlara yol açan, duygularının şiddetini kontrol edemediği, mesleki ya da kişiler arası iletişimde büyük zorluklar yaşatan ruhsal bir hastalık olarak görülüyor.” ifadesini kullandı.
Dr. Turhan, iki türü bulunan bipolar bozukluğun; bir döneminde taşkınlık (mani), diğer döneminde ise çökkünlük (depresyon) yaşandığı için “manik-depresif bozukluk” ya da “iki uçlu bozukluk” olarak da adlandırıldığını belirterek, hastalığın tedavisinin ise mümkün olduğunu vurguladı.
“Bazen aşırı mutsuz, bazen aşırı mutlu musunuz?”
Duygulardaki bu değişiklik aşırı olmadığında ve kişinin mesleki/sosyal hayatını güçleştirmediğinde bu durumun normal kabul edildiğini belirten Dr. Turhan, “Ancak aşırı mutsuzluk 2 haftadan, öfke ya da aşırı neşe 4 günden uzun sürüyorsa ve yaşadıklarınızla uyumsuzsa, örneğin; çok kötü bir haber aldığınızda bile çok mutlu oluyor veya çok iyi bir haber aldığınızda bile üzülüyorsanız bipolar duygulanım bozukluğu olabilir.” dedi.
“Kendinizi bazen aşırı halsiz ya da aşırı enerjik mi hissediyorsunuz?”
Dr. Turhan, gün içerisinde insanların kendilerini halsiz ve enerjik hissedebileceğine değinerek, “Ancak bipolar duygulanım bozukluğu hastaları depresif dönemde sürekli uyumalarına rağmen halsiz hissederken, hareketleri yavaşlar ve günün çoğunu yataktan çıkmadan geçirirler. Çok az yemek yer ya da hiç yemezler. Mani döneminde ise çok az dinlenmelerine rağmen sürekli aşırı enerjiktirler, sürekli hareket ederler, neredeyse hiç oturmazlar, çok basit bir şeye sinirlenip fiziksel şiddet uygulayabilirler.” ifadesinde bulundu.
“Riskli davranışlarda mı bulunuyorsunuz?”
Hayatta bazen küçük riskler alınabildiğine dikkat çeken Dr. Turhan, “Bu risklerin sonucunu hesaplarız ve kayıplar tahammül edilebilecek düzeyde ise risk alırız. Ancak bipolar duygulanım bozukluğu olan kişiler atak dönemlerinde hızlı araba sürmek, madde kullanmak, aşırı para harcamak gibi hesaplamadan normal ölçüde alınabilecek risklerden daha büyük riskler alır.” diye konuştu.
“Gereksiz kahkahalar atıyor ya da hiç konuşmuyor musunuz?”
Dr. Turhan, bipolar duygulanım bozukluğu hastalarının çevrelerine olan davranışlarının atak dönemine göre değiştiğini belirterek, “Mani döneminde her zamankinden çok daha fazla konuşurken, konudan konuya atlar, gülünmeyecek şeylere güler, kendi kendine konuşabilir ya da kahkaha atabilirler. Depresyon döneminde ise içine kapanıp çok daha az konuşurlar, insanlarla iletişimleri azalır.” dedi.
“Düşüncelerinizi kontrol etmekte zorlanıyor musunuz?”
Bipolar duygulanım bozukluğunda hastaların düşüncelerini kontrol etmekte zorlandığını ifade eden Dr. Turhan, “Mani ataklarında çok hızlı düşünürken depresyon atağında ise çok yavaş düşünür hatta düşünmekte zorlanabilir.” ifadesini kullandı.
“Gerçek dışı davranışlarda mı bulunuyorsunuz?”
Dr. Turhan, “Bipolar duygulanım bozukluğu hastaları gerçekte var olmayan şeyleri gördüğünü ya da duyduğunu söyleyebilirler. Kendilerinin peygamber, evliya, ya da çok önemli bir kişi olduklarına inanmak gibi gerçek dışı inanışları olabilir.” diye konuştu.
“Aklınızdan ölme ya da intihar fikri mi geçiyor?”
Bipolar duygulanım bozukluğu hastalarında intihar ve ölüm düşüncesinin hem depresyon hem de mani döneminde görülebildiğine değinen Dr. Turhan, “Depresyon atağında kişilerde; aşırı mutsuzluk, eskiden keyif aldığı aktivitelerden keyif alamama, ağlama eğilimi, iştah/ kilo kaybı ya da artışı, uykusuzluk ya da uyku artışı, hareketlerin yavaşlaması, konuşma miktarında azalma, değersizlik, suçluluk düşünceleri, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, cinsel isteksizlik, ölüm ya da intihar düşünceleri olabilir.” ifadelerinde bulundu.
Çok uykusuz hissediyor ya da uykuyu inkar mı ediyorsunuz?
Dr. Turhan, mani ve depresyon döneminde uykusuzluk görülebildiğini belirterek, “Mani döneminde özellikle uyku gereksiniminde azalma, hatta uyku ihtiyacını inkar etme hali bile gözlemlenebilir.” dedi.
“İştahınızda değişiklik var mı?”
İştah artışı ya da azalmasının görülebildiğini söyleyen Dr. Turhan, “Bütün taşkınlık belirtilerinin açığa çıktığı mani döneminde iştah artışı da dikkat çeker.” diye konuştu.
“Dikkatiniz dağınık mı?”
Dr. Turhan, hem depresyon hem mani döneminde dikkat dağınıklığının görülebildiğinin altını çizerek, “Dikkatinizi; günlük yoğun koşuşturmacanız ya da sorumluluklarınızın potansiyelinizin üzerinde olması nedeniyle toparlayamayabilirsiniz. Ancak dikkat dağınıklığınız süreklilik arz ediyorsa ve herhangi geçerli bir nedeni olmadan sürekli konsantrasyon bozukluğu yaşıyorsanız bipolar duygulanım bozukluğunu da akla getirmekte fayda var.” diye ekledi.
İlk yorum yapan olun