Ulaşım neden ESTRAMa devredildi

Ulaşım neden ESTRAMa devredildi :Cuma günü gerçekleşen Büyükşehir Belediye Meclisinde tarihi sayılabilecek, hatta üzerinde çok tartışılması muhtemel önemli bir karar alındı. Toplu taşıma hizmetleri ESTRAM A.Ş’ye devredildi. Her ne kadar konu ulaşım ESTRAM A.Ş şirket statüsünde olduğu için “özelleşti” olarak lanse edilse de şirketin özel statüsü, sermaye yapısı özelleşmeden daha çok “Büyükşehirleşti” demek daha doğru olacak.
Çünkü ESTRAM A.Ş’nin sermaye yapısına baktığımızda bu düşüncemiz daha da güçleniyor. Bilindiği gibi ESTRAM A.Ş kamuoyunda belediye şirketi olarak tanımlanıyor. ESTRAM AŞ.’nin şirket statüsünde olması, dolayısıyla ulaşım hizmetlerinin ESTRAM AŞ.’ye devredilmesi her ne kadar “özelleşme” olarak tanımlansa da bu tanımlama sadece teoride geçerli olur, pratikte özelleştirmeden çok “Büyükşehirleşti” demek daha uygun olur.
Büyükşehir Belediyesi toplu ulaşım hizmetlerinin ESTRAM Ulaşım A.Ş.’ye devredilmesi işi ile ilgili ESTRAM A.Ş. ile sözleşme yapılabilmesi için Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığına yetki verilmesi hususu Büyükşehir Belediye Meclisinin 08 Eylül 2014 tarih ve 301 sayılı Kararı ile Plan ve Bütçe İle Ulaşım Ortak Komisyonu sevk edilmişti.
İşin doğrusu bugüne kadar AKP’li üyeler ile CHP’li üyelerin birlik içinde olduğu karar sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar azdır. İşte bu yüzden, bu kararın komisyonda oybirliği ile kabul edilmesi kararın önemini gösteriyor.

Plan ve Bütçe İle Ulaşım Ortak Komisyonu kararın neden alındığını şöyle açıklıyor;
1. 31 Mart 2014 tarihinden itibaren Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin sınırı İl Mülki Sınırı olarak değiştirilmiştir. Söz konusu yasa ile Büyükşehir Belediyesinin yetki alanına 12 ilçe daha ilave edilmiştir.
2. Toplu Ulaşım hizmetlerinin gelişen koşullara uyumlu ve ihtiyaçları karşılayacak şekilde tüm Eskişehir genelinde kaliteli ve sürdürülebilir ulaşım hizmeti anlayışına sahip olması önemlidir. Bu nedenlerle ulaşım hizmetlerinin yeniden yapılandırılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
3. Ulaşımın 5216 Sayılı Kanunun 26. Maddesi uyarınca diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulandığı üzere özel sektör çalışma anlayışıyla hizmet veren Belediye şirketlerine devredilmesi zorunluluk haline gelmiştir.

Komisyon raporu diyor ki;
“Eskişehir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde kamu ve belediye hizmetlerinin aksamaması, güvenli, konforlu ve kaliteli toplu ulaşımın tüm Eskişehir halkının hizmetine sunulması, raylı sistem ve lastik tekerlekli toplu ulaşım araçlarının bir bütün olarak planlanması, yönetilmesi, koordinasyonunun sağlanması ve işletilmesi gerekmektedir.”

BU TESPİTTEN HAREKETLE KARARIN KAPSAMA ALANI NELER, ONA BAKALIM;
1. Bütünleşik bilet sistemi içerisinde çalışan ve ileride bütünleşik bilet sistemi içerisinde çalışacak olan Eskişehir il sınırları içerisinde, UKOME’nin belirleyeceği adet ve güzergâhlarda tüm lastik tekerlekli toplu ulaşım araçlarının işletmesinin ESTRAM ULAŞIM A.Ş.’e, 10 yıllığına devredilecek;
2. ESTRAM ULAŞIM A.Ş. tarafından, ulaşım hizmetine sokulan her bir aracın aylık yolcu bilet hâsılatının, her ay yüzde 3’ünün Büyükşehir Belediyesi’ne ödenecek.
Kararın nedeninin altında tamamen Büyükşehir Yasasının yattığı çok net görülüyor. Çünkü kararın neden alındığı kısmında yasaya atıfta bulunulması bunun en belirgin nedeni. Ayrıca yine komisyon raporundan anlıyoruz ki, ulaşımda yeniden yapılandırma yaşanacak. Bu yeniden yapılandırma nasıl olacak, neleri kapsayacak henüz bilgimiz yok ama özellikle “Bütünleşik bilet sistemi içerisinde çalışan ve ileride bütünleşik bilet sistemi içerisinde çalışacak olan Eskişehir il sınırları içerisinde” ifadesi Büyükşehir sınırları içerine dâhil olan ilçe ve köy ulaşımlarında ciddi ve köklü yapılanmalar yaşanabileceğinin işareti.
Büyükşehir Yasası ile Büyükşehir’e bağlanan 12 ilçeye atıfta bulunulması da değişikliğin özellikle ilçe ve köy ulaşımlarına yönelik olacağının ve bütünleşik bilet sistemine geçileceğini gösteriyor.

ŞİMDİ NELER OLUR?
Kararın etkisi, toplu taşımacılık ve ulaşımda ne gibi etkiler yaratacağı bilinmezliğini koruyor. Kafalar karışık. Kimine göre özelleştirme ama bana göre “büyükşehirlileştirme” olarak kabul edilebilecek bu karar, kendilerinin görüşlerini henüz almadım ama özel halk otobüsçüleri tarafından mahkemeye taşınabilir. Bunu da kararı sıcağı sıcağına yorumlayan AKP’li Ahmet Yapıcı’nın açıklamasından anlayabiliyoruz;
“Yetki artık şirkette olacak. İpler başkanın elinde ama yetki şirketin elinde. Dolayısıyla çok ciddi bir değişiklik var. Mevcut halk otobüsçüleri de ciddi derece de mağdur olacak. Sözleşmelerine çok ağır yükler getirilecek. Belki de birçoğu dayanamayıp gidecekler. Yeni bir yapı oluşturulacak burada. Bu yapı ilçeleri de kapsayacak. Çok mağduriyetler olacak. Hem yolculara hem mevcut halk otobüsçülerine hem de dolmuşa yani toplu ulaşım da ciddi düzenlemeler gelecek. Eğer farklı bir karar verseydik sayın başkan engellendim diyecekti”
Konu oldukça sıcak tartışmaları gündeme getireceğe benziyor. Karara evet diyen AKP grubu mağduriyet olacağını kabul ede ede evet diyorsa oluşacak yeni yapıyı bizler de merak ediyoruz.