Ekonomide sıklıkla ifade edilen kavramlardan birisi de baz puandır. Baz puan faiz ile ilişkili bir terimdir. Her 100 baz puan yüzde 1 faiz oranını ifade etmektedir. Eğer ülkede 1700 baz puanlık bir faiz uygulanıyorsa ve bu faiz 200 baz düşürülürse bu durumda faiz yüzde 17’den yüzde 15’e düşmüş demektir. Aynı şekilde faiz 1700 baz puanken 200 baz puan artırılırsa bu durumda da yüzde 17’den yüzde 19’a çıkarılmış anlamına gelecektir. Faizdeki değişimler her zaman için 100 baz olarak değişmez. 50 baz puanlık değişimler de söz konusudur. Bu değişimler sonucunda faiz 0.50 oranında düşer veya artar. Bu yüzden 100 bazın altındaki faizler için yüzde 1’in altında bir değişim söz konusudur.
Baz Puan Neden Düşürülür?
Kimi zaman faize yönelik çeşitli bazlarda puan azalışlar gelmektedir. Baz puanda azalmaya gitmenin sebebi ekonomide hareketliliği arttırmaktır. Yüksek faiz veren ülkelerde sermaye sahipleri parasını bankalara koyacağı için yatırımlar düşmektedir. Aynı zamanda faiz oranları yüksek olduğu takdirde kişiler bankadan kredi çekememekte ve ev, araba gibi çeşitli ihtiyaçları alamamaktadır. Bundan dolayı da faiz düşürülebilir ve ekonominin canlanması sağlanmaya çalışır.
Baz Puan Düşürmenin Sonuçları Nelerdir?
Merkez bankası tarafından baz puan düşürüldüğü açıklandıktan sonra ekonomik göstergelerde bazı farklılıklar görülebilir. Faizi arttırmanın da düşürmenin de çeşitli etkileri bulunmaktadır.
Baz puan düşürmenin bazı etkileri aşağıdaki gibidir,
- Dövizde yükseliş meydana gelir.
- Parasını faizde tutan kişiler parasını farklı yatırım araçlarına yönlendirmeye başlar.
- Ülkeye yurt dışından faiz alma amacıyla gelen parada azalma görülebilir.
- Ülke içerisinde yatırımlarda artış meydana gelir
Bunlar faizde meydana gelen baz düşüşü sonrası yaşanabilecek gelişmelerdir.
Baz Puan Neden Arttırılır?
Ekonomide bazen baz puan düşürmeye gidilirken bazen de arttırmaya gidilir. Faizler enflasyona oranla düşük kaldığı zaman yatırımcılar parasını farklı yatırım araçlarında değerlendirmeye başlar. Bu durumda yoğunluk gösterilen farklı yatırım araçları kontrolsüz olarak değerlenebilir. Bunun başında döviz gelmektedir. Faizler düşük olduğu için çoğu kişi yabancı paralara yöneldiği takdirde döviz artmaktadır. Bu gibi durumlarda paranın değer kazanmasını sağlamak için faiz arttırılabilir.
Baz Puan Arttırmanın Sonuçları Nelerdir?
Faizde çeşitli bazlarda artış gerçekleşebilir ve bunların hepsinin sonucunda bazı etkiler ortaya çıkabilir. Faiz arttırıldığı ya da azaltıldığı zaman ortaya çıkacak etkilerin boyutu rakamlarla alakalıdır. 200 bazlık bir artış sonucu ortaya çıkacak etkiler ile 400 bazlık artış sonrası yaşanacak etkiler aynı değildir. Yine de yaşanacak olaylar çoğunlukla benzerdir.
Baz puan artışı sonrası yaşanabilecek bazı gelişmeler aşağıdaki gibidir,
- Dövizde düşüş meydana gelir
- Enflasyonda düşüş gerçekleşebilir
- Yabancı ülkelerden yüksek faiz veren ülkeye para transferleri gerçekleşir
Faize yönelik baz artışı gerçekleştiği takdirde dövizde ne kadar düşüş olacağı veya ülkeye ne kadar para geleceği ise kaç bazlık bir artış yaşandığına bağlıdır.
Kaynak: https://www.ekogundem.com.tr/
İlk yorum yapan olun