Tarihte Bugün : Türkiye ABD Arasında Telefon Hattı Açıldı

16 Şubat, Miladi takvime göre yılın 47. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 318.

Demiryolu

• 16 Şubat 1914 Kâğıthane-Ağaçlı Hattı’nın yapımına başlandı. Şömendifer Alayı ve Çorlu Amele Taburu’nun çalışmalarıyla Temmuz 1915’te bitirildi.

Olaylar

• 600 – Papa I. Gregorius, hapşıran kişiye “Tanrı seni kutsasın” denebileceğine karar verdi.
• 1872 – Beyoğlu Telgrafhanesi işçileri greve çıktı.
• 1916 – Rus İmparatorluğu, Erzurum’u işgal etti.
• 1918 – Litvanya, hem Rusya (Sovyetler Birliği) hem de Almanya’dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1920 – Balıkesir’in kuzeyinde, Manyas ve Gönen bölgelerinde ikinci Ahmet Anzavur isyanı başladı. (İsyan 16 Nisan’da bastırıldı.)
• 1925 – Türkiye’de sivil ve askeri havacılığı desteklemek amacıyla, sonraları “Türk Hava Kurumu” adını alacak olan, “Türk Tayyare Cemiyeti” kuruldu.
• 1926 – Mustafa Kemal’in de olduğu heyet, Ankara’da Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin yeni binasını açtı.
• 1937 – Wallace Carothers, naylonun patentini aldı.
• 1948 – Pertev Naili Boratav, Muzaffer Şerif Başoğlu ve Niyazi Berkes sosyalist oldukları gerekçesiyle üniversiteden uzaklaştırılmışlardı. Danıştay, görevlerine iade etti.
• 1949 – Türkiye’de ilkokulların dördüncü ve beşinci sınıflarında, din dersi okutulmaya başlandı.
• 1950 – Yeni Seçim Kanunu, ikinci defa görüşülerek kabul edildi. Buna göre seçimler tek dereceli, genel, eşit ve gizli oy, açık tasnif ilkeleri ile yapılacak, çoğunluk sistemine göre ve adli teminat altında yürütülecek.
• 1953 – Türkiye-ABD arasında, telefon hattı açıldı.
• 1959 – Fidel Castro, Fulgencio Batista’nın Küba Devrimi sonucu 1 Ocak’ta Başkanlıktan uzaklaştırılmasının ardından, Küba Devlet Başkanı oldu.
• 1961 – Explorer 9, NASA tarafından uzaya fırlatıldı.
• 1968 – Haleyville’de (Alabama, ABD) ilk “911” acil telefon sistemi çalışmaya başladı.
• 1969 – 6. Filoyu protesto için düzenlenen “Amerikan Emperyalizmine Karşı İşçi Mitingi”nde gösteri yapanlara, sağcı militanların “Müslüman Türkiye” sloganlarıyla saldırmasıyla başlayan olaylarda; Ali Turgut Aytaç ve Duran Erdoğan öldürüldü, yaklaşık 200 kişi yaralandı. Bu olay tarihe “Kanlı Pazar” diye geçti.
• 1973 – Rauf Denktaş, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcılığına seçildi.
• 1974 – Isparta’da Ahmet Mehmet Uluğbay adlı bir kişi, parasını almak için arkadaşı Fikri Tokgöz’ü başına ateş ederek öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
• 1976 – Türkiye’nin Beyrut Büyükelçiliği Başkatibi Oktar Cirit, tabancayla vurularak öldürüldü. Saldırıyı ASALA üstlendi. (Bknz. 1976 Beyrut saldırısı)
• 1977 – Bakanlar Kurulu’nun THY grevini erteleyen kararı, Danıştay tarafından oy çokluğu ile alınan kararla durduruldu.
• 1978 – Danıştay, İsmail Cem’in TRT’nin yasal Genel Müdürü olduğuna karar verdi.
• 1978 – Maliye Bakanı Ziya Müezzinoğlu, yabancı kaynaklı eşyaların satışının yasaklandığını açıkladı.
• 1979 – İran’da İran İslam Devrimi sonrası Humeyni karşıtları, ardı ardına idam edildi.
• 1979 – Vakıf Gureba Hastanesi, İstanbul’un üçüncü tıp fakültesi oldu.
• 1980 – TBMM’den ilk kez 5 saat televizyon naklen yayını yapıldı.
• 1981 – Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran, 8 yıl 9 ay hapse mahkûm edildi. Behice Boran, Kasım 1980’den beri yurt dışında bulunuyordu.
• 1981 – 12 Eylül Darbesi’nden sonra kurulan Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyonu Başkanlığı, bir bildiri yayımladı; aralarında Abdullah Öcalan ve Kemal Burkay’ın da bulunduğu 45 kişinin, 19 Mart tarihine kadar yurda dönmeleri çağrısında bulundu.
• 1986 – Portekiz’de seçimler yapıldı. Mario Soares, 60 yıl sonra Portekiz’in ilk sivil Başkanı oldu.
• 1988 – Türkiye’de 65 yaşındaki bir kanser hastası, TRT’deki “Zakkumla Kanser Tedavisi” programından etkilenerek, bahçesindeki zehirli zakkum bitkisini kaynatıp içince öldü.
• 1989 – Danimarka’da yapılan karşılaşmada, İskoç rakibi Pat Clinton’u yenen boksör Eyüp Can, Avrupa Profesyonel Boks Şampiyonu oldu.
• 1990 – Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) kuruldu. Vakfın başkanlığına Yavuz Önen seçildi.
• 1991 – 7 bin homoseksüel Londra Hyde Park’ta büyük bir miting düzenledi.
• 1998 – Gümrük Birliği Ortak Komitesi’nin, 7. dönem toplantısı yapıldı.
• 1998 – Çin Havayollarına ait bir yolcu uçağı, Çan Kay Şek Uluslararası Havaalanı yakınlarında düştü: 202 kişi öldü.
• 1999 – PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Türkiye güvenlik güçlerince, Kenya’nın başkenti Nairobi’de yakalanmasının ardından, örgüt taraftarları Avrupa çapında elçilik işgalleri ve rehin alma eylemlerine giriştiler.
• 1999 – Bir zamanların Donanma atış şampiyonu olan Türk Deniz Kuvvetleri bünyesindeki TCG Alçıtepe (D-346) (eski USS Robert A. Owens (DD-827)) hurdaya ayrıldı.
• 1999 – Özbekistan’nın başkenti Taşkent’te, Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’a suikast girişimi yapıldı. Kerimov, saldırıdan şans eseri kurtuldu. Fakat 15 Özbek asker hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı. Saldırıyı Hizb ut-Tahrir üstlendi.
• 2001 – Danıştay İdari Dava Dairesi Genel Kurulu, Aktaş Elektrik imtiyaz sözleşmesini hukuka aykırı buldu.
• 2005 – İstanbul Bağımsız Milletvekili Yaşar Nuri Öztürk, Halkın Yükselişi Partisi’ni kurdu.
• 2005 – Eski Başbakan Mesut Yılmaz ve eski Devlet Bakanı Güneş Taner’in, Türk Ticaret Bankası ihalesine fesat karıştırmak suçundan Yüce Divan’da yargılanmalarına başlandı.
• 2006 – Çadırlardan oluşan Seyyar Ordu Cerrahi Hastaneleri’nin (Mobile Army Surgical Hospital, MASH) sonuncusu da, ABD ordusunda hizmetten kaldırıldı.

Doğumlar

• 1222 – Niçiren, Japon Budist keşiş ve Niçiren Budizmi’nin kurucusu (ö. 1282)
• 1620 – Friedrich Wilhelm, Brandenburg elektörü ve Prusya Dükü (ö. 1688)
• 1727 – Nikolaus Joseph von Jacquin, Hollanda-Avusturyalı hekim, kimyager ve bitki bilimci (ö. 1817)
• 1731 – Marcello Bacciarelli, İtalyan ressam (ö. 1818)
• 1763 – Augustin Miletić, Bosna-Hersekli Fransisken Katolik rahibi ve apostolik vekili (ö. 1831)
• 1811 – Béla Wenckheim, Macar siyasetçi (ö. 1879)
• 1812 – Henry Wilson, 18. Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı (ö. 1875)
• 1816 – Kaspar Gottfried Schweizer, İsviçreli gökbilimci (ö. 1873)
• 1821 – Heinrich Barth, Alman kaşif ve bilim insanı (ö. 1865)
• 1822 – Francis Galton, İngiliz bilim insanı (ö. 1911)
• 1826 – Julius Thomsen, Danimarkalı kimyager ve akademisyen (ö. 1909)
• 1831 – Nikolay Leskov, Rus gazeteci, romancı ve kısa öykü yazarı (ö. 1895)
• 1834 – Ernst Haeckel, Alman zoolog (evrim teorisinin savunucularından ve evrime ilişkin yeni kuramların kurucusu) (ö. 1919)
• 1841 – Armand Guillaumin, Fransız izlenimci ressam ve taşbaskıcı (ö. 1927)
• 1847 – Arthur Kinnaird, Britanyalı futbolcu (ö. 1923)
• 1848 – Octave Mirbeau, Fransız yazar (ö. 1917)
• Charles Taze Russell, Amerikalı restorasyoncu yazar ve pastör (ö. 1916)
• Charles Webster Leadbeater, İngiliz yazar (ö. 1934)
• 1868 – Wilhelm Schmidt, Avusturyalı dil bilimci, antropolog ve etnolog (ö. 1954)
• 1873 – Radoje Domanović, Sırp yazar, gazeteci ve öğretmen (ö. 1908)
• 1876 – G. M. Trevelyan, İngiliz tarihçi ve akademisyen (ö. 1962)
• 1876 – Mack Swain, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1935)
• 1884 – Robert Joseph Flaherty, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1951)
• 1888 – Ferdinand Bie, Norveçli atlet (ö. 1961)
• 1893 – Mihail Tuhaçevski, Sovyet mareşal (II. Dünya Savaşı öncesinde Kızıl Ordu’nun modernleştirilmesini gerçekleştiren) (ö. 1937)
• 1913 – Keriman Halis, Türk piyanist, model ve Türkiye’nin ilk Dünya güzeli (ö. 2012)
• 1918 – Patty Andrews, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (ö. 2013)
• 1926 – John Schlesinger, İngiliz yönetmen (ö. 2003)
• 1926 – Memet Fuat, Türk eleştirmen, yazar, eğitimci ve voleybol antrenörü (ö. 2002)
• 1929 – Zihni Küçümen, Türk tiyatro sanatçısı, çevirmen ve yazar (ö.1996)
• 1935 – Sonny Bono, Amerikan şarkıcı, oyuncu ve politikacı (ö. 1998)
• 1936 – Fernando Solanas, Arjantinli film yönetmeni, senaryo yazarı ve politikacı (ö. 2020)
• 1938 – Claude Jorda, Fransız hâkim
• 1941 – Kim Jong-il, Kuzey Kore’nin eski ulusal lideri (ö. 2011)
• 1949 – Marc de Jonge, Fransız aktör (ö. 1996)
• 1954 – Margaux Hemingway, Amerikalı model ve sinema oyuncusu (ö. 1996)
• 1955 – Emine Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi
• 1958 – Ice-T, Amerikalı rapçi ve oyuncu
• 1959 – Hakan Oruçkaptan, Türk beyin ve sinir cerrahisi uzmanı (ö. 2017)
• 1962 – Levent İnanır, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1970 – Serdar Ortaç, Türk şarkıcı
• 1978 – Faik Ergin, Türk oyuncu ve manken
• 1979 – Valentino Rossi, İtalyan motosiklet yarışçısı
• 1983 – Aslıhan Gürbüz, Türk tiyatro sanatçısı
• 1986 – Albay Efendi, Azerbaycanlı rap sanatçısı
• 1986 – Nevin Yanıt, Türk atlet
• 1989 – Elizabeth Olsen, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1989 – Ida Ehre, Avusturyalı-Alman oyuncu, eğitimci ve tiyatro yönetmeni
• 1990 – Abel Makkonen “The Weeknd” Tesfaye, Kanadalı R&B ve pop şarkıcısı
• 1996 – Nana Komatsu, Japon oyuncu ve manken

Ölümler

• 1279 – III. Afonso, Portekiz Kralı (d. 1210)
• 1391 – V. İoannis, Bizans İmparatoru (d. 1332)
• 1459 – Akşemseddin, Türk âlimi ve II. Mehmed’in hocası (d. 1389)
• 1659 – Sarı Kenan Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
• 1665 – Stefan Czarniecki, Polonyalı bir asilzade, general ve askeri komutan (d. 1599)
• 1868 – Adamo Tadolini, İtalyan heykeltıraş (d. 1788)
• 1892 – Henry Walter Bates, İngiliz doğabilimcisi ve kâşif (d. 1825)
• 1899 – Félix Faure, Fransa’da Üçüncü Cumhuriyet’in altıncı cumhurbaşkanı (d. 1841)
• 1901 – Édouard Delamare-Deboutteville, Fransız sanayici ve mühendis (d. 1856)
• 1917 – Octave Mirbeau, Fransız yazar (d. 1848)
• 1919 – Mark Sykes, İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin (d. 1879)
• 1934 – Kaptanzade Ali Rıza Bey, Türk söz yazarı ve besteci (d. 1881)
• 1963 – Salih Tozan, Türk oyuncu (d. 1914)
• 1991 – Bülent Tarcan, Türk beyin cerrahı ve besteci (d. 1914)
• 1993 – Mahir Canova, Türk tiyatro yönetmeni (d. 1914)
• 1999 – Necil Kazım Akses, Türk senfonik müzik bestecisi (d. 1908)
• 2000 – Lila Kedrova, Rus asıllı Fransız oyuncu (d. 1918)
• 2001 – Ali Artuner, Türk futbolcu (d. 1944)
• 2013 – John Ayldon, İngiliz opera şarkıcısı (d. 1943)
• 2015 – Lesley Gore, Amerikalı şarkıcı (d. 1946)
• 2015 – Fikret Şeneş, Türk şarkı sözü yazarı (d. 1921)
• 2016 – Butros Butros-Gali, Mısırlı diplomat ve Birleşmiş Milletler’in 6. Genel Sekreteri (d. 1922)
• 2017 – Josef Augusta, Çek eski buz hokeyi sporcusu ve çalıştırıcı (d. 1946)
• 2017 – Dick Bruna, Hollandalı yazar, animatör ve grafik sanatçısı (d. 1927)
• 2017 – Jannis Kounellis, Yunan-İtalyan çağdaş eserler üreten sanatçı (d. 1936)
• 2017 – George Steele, Amerikalı profesyonel güreşçi ve oyuncu (d. 1937)
• 2018 – Jim Bridwell, Amerikalı dağ kaya tırmanıcısı ve yazardır (d. 1944)
• 2019 – Sam Bass, Amerikalı çizerdi (d. 1961)
• 2019 – Don Bragg, Amerikalı eski bir atletizm sporcusu (d. 1935)
• 2019 – Patrick Caddell, Amerikalı danışman, yazar ve siyaset yorumcusu (d. 1950)
• 2019 – Bruno Ganz, İsviçreli ünlü sinema oyuncusudur (d. 1941)
• 2019 – Richard N. Gardner, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve diplomattır (d. 1927)
• 2019 – Serge Merlin, Fransız oyuncu ve film yönetmenidir (d. 1932)
• 2020 – Graeme Allwright, Yeni Zelanda doğumlu Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1926)
• 2020 – Zoe Caldwell, Avustralyalı emektar oyuncu (d. 1933)
• 2020 – Pearl Carr, İngiliz şarkıcı (d. 1921)
• 2020 – Jason Davis, Amerikalı oyuncudur (d. 1984)
• 2020 – Corinne Lahaye, Fransız aktris (d. 1947)
• 2020 – Kellye Nakahara, Amerikalı aktris ve ressam (d. 1948)
• 2020 – Larry Tesler, Amerikalı bilgisayar bilimcisi (d. 1945)
• 2021 – Irit Amiel, İsrailli şair, yazar ve çevirmen (d. 1931)
• 2021 – Carman, Amerikalı gospel şarkıcısı, söz yazarı, televizyon sunucusu, yaşam koçu, aktör ve evanjelist (d. 1956)
• 2021 – Doğan Cüceloğlu, Türk psikolog ve iletişim psikolojisi uzmanı (d. 1938)
• 2021 – Jan Sokol, Çek filozof, çevirmen ve siyasetçi (d. 1936)

Tatiller ve özel günler

• Bitlis’in Tatvan ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918).