Tarihte Bugün: Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, Askerî Darbeyle Devrildi

19 Eylül, Miladi takvime göre yılın 262. (artık yıllarda 263.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 103.

Demiryolu

• 19 Eylül 1922 Uşak ve Ahmetler istasyonları tamir edilip işletmeye açıldı.
• 19 Eylül 1923 Kabul edilen bir kanunla Aydın Demiryolu, İzmir-Kasaba Hattı ve uzantıları ile Mudanya-Bursa Hattı Şark Demiryolu ve İzmir Limanı imtiyazları eski imtiyaz sahibi şirketlere devredilmesi kabul edildi. Buraların satın alınmasına dair 16.V1II.1916 tarihli kararname reddedildi.

Olaylar

• 1575 – Padişah III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580’de yıktırıldı. Araştırmacılar, rasathanenin Galatasaray Lisesi civarında kurulduğunu tahmin ediyorlar.
• 1893 – Yeni Zelanda Kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan ilk ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’da “Kadın Hareketi”ni başlatan Kate Sheppard idi.
• 1921 – TBMM, Mustafa Kemal Paşa’ya, “Mareşal” rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.
• 1935 – Almanya’da, Yahudilerin kamu sektöründe çalışması yasaklandı.
• 1941 – II. Dünya Savaşı’nda Alman Kuvvetleri, Kiev’i işgal etti.
• 1944 – Finlandiya ile Sovyetler Birliği ateşkes imzaladı.
• 1951 – Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Türkiye ve Yunanistan’a örgüte katılma çağrısı yaptı.
• 1955 – Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askerî darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.
• 1976 – THY’nin İstanbul-Antalya seferi ile 452 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiren “Antalya” adlı uçağı, Isparta yakınlarında “alçalma hatası” nedeniyle Toros Dağları’na çarptı: 8’i personel 154 kişi öldü.
• 1979 – TMMOB tarafından, 54 ilde 736 iş yerinde 100 binden fazla mühendis ve mimarın katılımıyla gerçekleştirilen büyük bir iş bırakma eylemi gerçekleştirildi.
• 1980 – 14 Eylül 1980’de fraksiyon ayrılığı sebebiyle İGD’li (İlerici Gençler Derneği) Erdoğan Polat’ı öldüren, kaçmaya çalışırken güvenlik güçleriyle çatışan (Yüzbaşı Bülent Angın öldürüldü.) sol görüşlü militan Serdar Soyergin, ölüm cezasına çarptırıldı.
• 1982 – İsveç’te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme Başbakan oldu.
• 1985 – Meksika’nın başkenti Meksiko’da meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremde, 10000 ila 40000 kişi hayatını kaybetti.
• 1987 – 10. Akdeniz Oyunları’nda, Türk Serbest Güreş Millî Takımı, 6 altın ve 1 gümüş madalya ile takım halinde şampiyon oldu.
• 1994 – Emlak Bankası Genel Müdürü Engin Civan’ın vurulmasıyla ortaya çıkan ve “Civangate” olarak adlandırılan skandal meydana geldi.
• 2002 – Tel Aviv’de bir otobüse düzenlenen intihar saldırısında 5 kişi öldü. Saldırının ardından İsrail tankları, yeniden Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat’ın Ramallah’taki Karargah’ına girdi.

Doğumlar

• 86 – Antoninus Pius, Roma İmparatoru (ö. 161)
• 866
  • Aleksandros, Bizans İmparatoru (ö. 913)
  • VI. Leon, Bizans İmparatoru (ö. 912)
• 1551 – III. Henri, Fransa Kralı (ö. 1589)
• 1560 – Thomas Cavendish, İngiliz korsan ve kâşif (ö. 1592)
• 1802 – Lajos Kossuth, Macar siyasetçi (ö. 1894)
• 1867 – Arthur Rackham, İngiliz kitap ressamı (ö. 1939)
• 1898 – Giuseppe Saragat, İtalyan sosyalist politikacı (ö. 1988)
• 1907 – Lewis F. Powell Jr., Amerikalı avukat ve hukukçu (ö. 1998)
• 1908
  • Robert Lecourt, Fransız siyasetçi ve hukukçu (ö. 2004)
  • Mika Waltari, Finlandiyalı yazar (ö. 1979)
• 1909 – Ferry Porsche, Avusturyalı otomobil üreticisi (ö. 1998)
• 1911 – William Golding, İngiliz yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1993)
• 1913 – Frances Farmer, Amerikalı oyuncu (ö. 1970)
• 1921
  • Paulo Freire, Brezilyalı eğitimci (ö. 1997)
  • Conway Berners-Lee, İngiliz matematikçi ve bilgisayar mühendisi (ö. 2019)
• 1922 – Emil Zátopek, Çek atlet (ö. 2000)
• 1923 – Hanzade Sultan, Osmanlı hanedanı üyesi (Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin ve Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu) (ö. 1988)
• 1926
  • Masatoshi Koshiba, Japon fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2020)
  • James Lipton, Amerikalı yazar, besteci, aktör ve televizyon sunucusu (ö. 2020)
• 1927
  • Harold Brown, Amerikalı nükleer fizikçi (ö. 2019)
  • Rosemary Harris, İngiliz oyuncu
• 1928 – Adam West, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
• 1930 – Muhal Richard Abrams, Amerikalı klarnetçi, grup lideri, besteci ve caz piyanisti (ö. 2017)
• 1932 – Mike Royko, Amerikalı gazeteci (ö. 1997)
• 1933
  • Behiye Aksoy, Türk ses sanatçısı (ö. 2015)
  • Gilles Archambault, Kanadalı roman yazarı
• 1936 – Al Oerter, Amerikalı disk atıcısı (ö. 2007)
• 1941
  • Cass Elliot, Amerikalı şarkıcı (ö. 1974)
  • Mariangela Melato, İtalyan oyuncu (ö. 2013)
• 1944 – İsmet Özel, Türk şair, yazar ve düşünür
• 1947 – Tanith Lee, İngiliz çizgi roman, bilimkurgu ve hikâye yazarı (ö. 2015)
• 1948 – Jeremy Irons, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
• 1952 – Nile Rodgers, Amerikalı müzisyen, yapımcı, besteci, aranjör ve gitarcı
• 1963
  • Jarvis Cocker, İngiliz müzisyen ve sunucu
  • David Seaman, Eski İngiliz millî kaleci
• 1965 – Şükriye Tutkun, Türk halk müziği sanatçısı
• 1967 – Aleksandr Karelin, Emekli Rus Grekoromen güreşçi
• 1969 – Alkinoos İoannidis, Kıbrıslı Rum şarkı yazarı ve şarkıcı
• 1970 – Antoine Hey, Alman futbolcu ve teknik direktör
• 1971 – Sanaa Lathan, Amerikalı oyuncu
• 1974 – Jimmy Fallon, Amerikalı oyuncu ve müzisyen
• 1976 – Alison Sweeney, Amerikalı oyuncu
• 1977 – Tommaso Rocchi, İtalyan millî futbolcu
• 1978 – Mehmet Perinçek, Türk yazar ve araştırma görevlisi
• 1980 – Ayşe Tezel, Türk asıllı Britanyalı oyuncu
• 1982 – Eduardo Carvalho, Portekizli futbolcu
• 1984
  • Ali Ersan Duru, Türk oyuncu
  • Eva Marie, Amerikalı aktris, fitness mankeni ve profesyonel güreşçi
  • Ángel Reyna, Meksikalı futbolcu
• 1985 – Song Joong-ki, Güney Koreli oyuncu
• 1986 – Sally Pearson, Avustralyalı atlet
• 1989 – Tyreke Evans, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1990
  • Josuha Guilavogui, Fransız futbolcu
  • Kieran Trippier, İngiliz millî futbolcu
• 1991 – Waris Majeed, Ganalı futbolcu
• 1992 – Diego Antonio Reyes, Meksikalı millî futbolcu
• 1993 – Tatsuki Nara, Japon futbolcu
• 1994 – Luka Krajnc, Slovenyalı milli futbolcu
• 1995 – Wato Kuaté, Portekizli futbolcu
• 1996 – Umut Bozok, Türk futbolcu

Ölümler

• 961 – Helena Lekapene, VII. Konstantinos’un eşi, I. Romanos ile Theodora çiftinin kızı (d. 910)
• 1339 – Go-Daigo, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 96. imparatoru (d. 1288)
• 1710 – Ole Rømer, Danimarkalı astronom (d. 1644)
• 1761 – Peter Van Musschenbroek, Hollandalı bilim insanı (d. 1692)
• 1812 – Mayer Amschel Rothschild, Yahudi girişimci, iş adamı ve Rothschild Hanedanlığı’nın kurucusu (d. 1744)
• 1843 – Gaspard-Gustave Coriolis, Fransız matematikçi, mekanik mühendis ve bilim insanı (d. 1792)
• 1881 – James A. Garfield, ABD’nin 20. Başkanı (d. 1831)
• 1902 – Masaoka Shiki, Japon şair, yazar ve edebiyat eleştirmeni (d. 1867)
• 1952 – C. H. Douglas, İngiliz mühendis (d. 1879)
• 1960 – Zakar Tarver, Ermeni asıllı Türk siyasetçi ve radyolog hekim (Yassıada’da hapiste) d. 1893)
• 1968 – Chester Carlson, Amerikalı fizikçi ve mucit (d. 1906)
• 1985 – Italo Calvino, İtalyan yazar (d. 1923)
• 1985 – Sabri Altınel, Türk şair (d. 1925)
• 1987 – Einar Gerhardsen, Norveçli politikacı (d. 1897)
• 2002 – Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi (d. 1941)
• 2003 – Dursun Akçam, Türk öykücü ve romancı (d. 1930)
• 2004 – Eddie Adams, Amerikalı fotoğrafçı ve foto muhabiri (d. 1933)
• 2011 – George Cadle Price, Belizeli siyasetçi (d. 1919)
• 2011 – Taylan Taylancı, Türk basketbolcu (d. 1983)
• 2013 – Hiroshi Yamauchi, Japon iş adamı (d. 1927)
• 2013 – Saye Zerbo, Yukarı Voltalı (günümüzde Burkina Fasolu) asker ve siyasetçi (d. 1932)
• 2015 – Jackie Collins, İngiliz roman yazarı (d. 1937)
• 2015 – Marcin Wrona, Polonyalı senarist ve yönetmen (d. 1973)
• 2016 – Fehmi Sağınoğlu, Türk millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1937)
• 2017 – Bernie Casey, Amerikalı oyuncu, şair ve eski Amerikan futbolu oyuncusu (d. 1939)
• 2017 – Leonid Kharitonov, Rus Sovyet bass-bariton sese sahip opera ses sanatçısı (d. 1933)
• 2017 – Jake LaMotta, Amerikalı emekli profesyonel boksör, komedyen ve oyuncu (d. 1921)
• 2017 – José Salcedo, İspanyol film editörü (d. 1949)
• 2017 – David Shepherd, İngiliz sanatçı ve ressam (d. 1931)
• 2018 – Jon Burge, Amerikalı eski polis şefi (d. 1947)
• 2018 – Kondapalli Koteswaramma, Hint komünist devrimci siyasetçi lider, feminist ve yazar (d. 1918)
• 2018 – Győző Kulcsár, Macar eskrimci (d. 1940)
• 2018 – Marilyn Lloyd, Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1929)
• 2018 – Ferdi Merter, Türk tiyatro, sinema oyuncusu, yazar ve yönetmen (d. 1939)
• 2018 – Arthur Mitchell, Amerikalı dansçı ve koreograf (d. 1934)
• 2018 – Denis Norden, İngiliz mizah yazarı ve televizyon sunucusu (d. 1922)
• 2018 – Kamil Ratip, Mısırlı oyuncu (d. 1926)
• 2019 – Zeynel Abidin Bin Ali, Tunuslu siyasetçi (d. 1936)
• 2019 – Irina Bogacheva, Sovyet-Rus opera sanatçısı ve akademisyen (d. 1939)
• 2019 – Charles Gérard, Fransız oyuncu, senarist ve film yönetmeni (d. 1922)
• 2019 – Sandie Jones, İrlandalı şarkıcı (d. 1951)
• 2020 – David Somerville Cook, İngiltere doğumlu avukat ve politikacı (d. 1944)
• 2020 – Lee Kerslake, İngiliz müzisyen ve söz yazarı (d. 1947)
• 2020 – John Turner, Kanadalı avukat ve politikacı (d. 1929)

Tatiller ve özel günler

• Gaziler Günü