Tarihte Bugün: Boğaziçi Üniversitesi Kuruldu

10 Eylül, Miladi takvime göre yılın 253. (artık yıllarda 254.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 112.

Demiryolu

• 10 Eylül 1870 Haydarpaşa-İzmit demiryolunun ön keşif çalışmaları başladı.

Olaylar

• 1509 – Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti Konstantinopolis’te “Küçük Kıyamet” olarak adlandırılan 7.2 M_s (± 0.8) büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
• 1515 – Diyarbakır Kuşatması: Diyarbakır, Osmanlı egemenliğine girdi.
• 1623 – IV. Murat tahta çıktı.
• 1756 – Rusya’da ilk tiyatro kuruldu.
• 1855 – Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk telgraf haberleşmesi başladı.
• 1875 – Ruslar, Hokand’ı işgal etti.
• 1882 – Almanya’da ilk Antisemitizm konferansı açıldı.
• 1918 – İngiliz savaş muhabiri Charles Repington, o sırada sürmekte olan savaşı ilk kez “I. Dünya Savaşı” olarak nitelendirdi.
• 1919 – St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak, toprakları üzerinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu.
• 1920 – Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü’de kuruldu.
• 1934 – Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti’ne kabul edildi.
• 1939 – Kanada, Almanya’ya savaş ilan etti.
• 1942 – II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, Almanya’nın Düsseldorf şehrine 100 bin bomba attı.
• 1943 – Alman askerleri, Roma’yı işgal etti.
• 1960 – Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela’nın teklifiyle, Bağdat’ta Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt’in katılımıyla başlayan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960’ta OPEC kuruldu.
• 1971 – Boğaziçi Üniversitesi kuruldu.
• 1981 – Picasso’nun Guernica tablosu, 40 yıl sonra ABD’den İspanya’ya döndü.
• 2008 – İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN’de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı.

Doğumlar

• 1169 – II. Aleksios, Bizans İmparatoru (ö. 1183)
• 1487 – III. Julius, 1550-1555 arasında papa (ö. 1555)
• 1638 – Maria Theresa, Habsburg Hanedanı’nın İspanya koluna mensubiyet yoluyla Avusturya Arşdüşesi ve evlilik yoluyla Fransa Kraliçesi (ö. 1683)
• 1659 – Henry Purcell, İngiliz besteci (ö. 1695)
• 1714 – Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (ö. 1774)
• 1786 – Nicolás Bravo, Meksikalı asker ve siyasetçi (ö. 1854)
• 1860 – Marianne von Werefkin, Rus asıllı İsviçreli dışavurumcu ressam (ö. 1938)
• 1866 – Jeppe Aakjær, Danimarkalı yazar (ö. 1930)
• 1887 – Giovanni Gronchi, İtalyan politikacı (ö. 1978)
• 1890 – Franz Werfel, Avusturyalı romancı, oyun yazarı ve şair (d. 1945)
• 1892 – Arthur Compton, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1962)
• 1894 – Aleksandr Dovjenko, Ukrayna kökenli Sovyet senarist, film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1956)
• 1897 – Georges Bataille, Fransız sosyolog ve yazar (ö. 1962)
• 1899 – Wolf Messing, Sovyet telepat (ö. 1974)
• 1908 – Carel Weight, İngiliz ressam (ö. 1997)
• 1910 – Gaston Defferre, Fransız siyasetçi (ö. 1986)
• 1914 – Robert Wise, Amerikalı film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 2005)
• 1918 – Franz Immig, Alman futbolcu (ö. 1955)
• 1928 – Ioannes Vanier, Kanadalı filozof ve düşünür (ö. 2019)
• 1929 – Arnold Palmer, Amerikalı profesyonel golfçü (ö. 2016)
• 1931 – Ece Ayhan, Türk şair (ö. 2002)
• 1933
  • Yevgeni Hrunov, Soyuz 5 ve Soyuz 4 görevlerinde uçan Sovyet kozmonot (ö. 2000)
  • Karl Lagerfeld, Alman moda tasarımcısı (ö. 2019)
• 1934 – Mr. Wrestling II, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2020)
• 1937 – Jared Diamond, Amerikalı biyolog ve yazar
• 1941 – Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (ö. 2002)
• 1943 – Tezer Özlü, Türk yazar (ö. 1986)
• 1944 – Şerefettin Canda, Türk akademisyen ve Mustafa Kemal Üniversitesi’nin Rektörü
• 1945
  • Dennis Burkley, Amerikalı oyuncu (ö. 2013)
  • Jose Feliciano, Porto Rikolu şarkıcı
• 1946 – Michèle Alliot-Marie, Fransız siyasetçi
• 1947 – Larry Nelson, Amerikalı golfçü
• 1948
  • Tony Gatlif, Cezayirli yönetmen
  • Bob Lanier, Emekli Amerikalı profesyonel basketbolcu (ö. 2022)
• 1949 – Bill O’Reilly, Amerikalı televizyon programcısı, yazar, köşe yazarı ve siyaset yorumcusu
• 1950
  • Babette Cole, İngiliz çocuk kitabı yazarı ve çevirmen (ö. 2017)
  • Joe Perry, Amerikalı gitarist
• 1951 – Celal Adan, Türk siyasetçi
• 1953 – Amy Irving, Amerikalı oyuncu
• 1954 – Don “The Dragon” Wilson, Amerikalı Kick Boks şampiyonu ve oyuncu
• 1956 – Ufuk Güldemir, Türk gazeteci (ö. 2007)
• 1957 – Sermet Erkin, Türk illüzyonist ve tiyatro oyuncusu
• 1958 – Chris Columbus, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist
• 1959 – Michael Earl, Amerikalı kuklacı, seslendirme sanatçısı ve senarist (ö. 2015)
• 1960
  • Alison Bechdel, Amerikalı karikatürist
  • Colin Firth, İngiliz oyuncu
• 1964 – Jack Ma, Çinli iş adamı ve Alibaba Group’un kurucusu
• 1968
  • Andreas Herzog, Avusturyalı millî futbolcu ve teknik direktör
  • Big Daddy Kane, Amerikalı hip hop sanatçısı ve oyuncu
  • Guy Ritchie, İngiliz yönetmen
• 1969
  • Hakan Çelik, Türk gazeteci ve radyo-TV programı yapımcısı
  • Johnathon Schaech, Amerikalı oyuncu
• 1973
  • Ferdinand Coly, Senegalli millî futbolcu
  • Deniz Yücel, Türk asılı Alman gazeteci ve yazar
• 1974
  • Ebru Cündübeyoğlu, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
  • Hande Fırat, Türk muhabir ve televizyoncu
  • Ryan Phillippe, Amerikalı oyuncu
  • Ben Wallace, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1976 – Alexander Zach, Avusturyalı politikacı
• 1978 – Ramūnas Šiškauskas, Litvan eski basketbolcu
• 1980 – Şahin Necefi, İranlı şarkıcı ve söz yazarı
• 1981 – Germán Denis, Arjantinli futbolcu
• 1983
  • Fernando Belluschi, Arjantinli millî futbolcu
  • Shawn James, Guyanalı-Amerikalı basketbolcu
  • Jérémy Toulalan, Fransız eski millî futbolcu
• 1992 – Ricky Ledo, Amerikan profesyonel basketbolcu
• 1993 – Yuki Nishino, Japon buz patenci
• 1994
  • Mehdi Turabi, İranlı milli futbolcu
  • Tsubasa Nihei, Japon futbolcu
• 1995 – Samed Kaya, Türk oyuncu
• 1997 – Liam Cacatian Thomassen, İsveçli şarkıcı
• 1998 – Daiki Suga, Japon futbolcu
• 1999 – Tuğba Danışmaz, Türk atlet
• 2000 – Batuhan Kırdaroğlu, Türk futbolcu

Ölümler

• MÖ 210 – Qin Shi Huang, ilk Çin İmparatoru ve Qin Hanedanlığı’nın kurucusu (d. MÖ 247)
• 1167 – Matilda, İngiltere Krallığı kraliçesi (d. 1102)
• 1308 – Go-Nijō, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 94. İmparatoru (d. 1285)
• 1382 – I. Lajos, 1342’den 1370’e kadar Macaristan ve Hırvatistan ve Polonya Kralı (d. 1326)
• 1419 – Jean de Bourgogne, Burgonya Dükü (d. 1371)
• 1669 – Henrietta Maria, Fransa Prensesi (d. 1609)
• 1676 – Gerard Winstanley, İngiliz Protestan dini reformist, siyaset filozofu ve aktivist (d. 1609)
• 1749 – Émilie du Châtelet, Fransız matematikçi, fizikçi ve yazar (d. 1706)
• 1797 – Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (d. 1759)
• 1842 – William Hobson, ilk Yeni Zelanda Valisi ve Waitangi Antlaşması’nın yazarlarından (d. 1792)
• 1854 – Erzurumlu Emrah, Türk halk şairi (d. 1775)
• 1876 – Abdülhalim Galip Paşa, Osmanlı devlet adamı ve şair
• 1889 – III. Charles, 28. Monako prensi ve Valentinois Dükü (d. 1818)
• 1898 – Elisabeth, Avusturya İmparatoriçesi (suikast) (d. 1837)
• 1913 – William Jay Gaynor, Amerikalı siyasetçi (d. 1849)
• 1922 – Wilfrid Scawen Blunt, İngiliz şair ve yazar (d. 1840)
• 1928 – Moris Şinasi, Osmanlı kökenli Amerikalı iş adamı ve hayırsever (d. 1855)
• 1931 – Dimitri Egorov, Rus matematikçi (d. 1869)
• 1939 – Wilhelm Fritz von Roettig, Polonya işgaline katılan Waffen-SS’de general (d. 1888)
• 1940 – Nikola Ivanov, Bulgar general (d. 1861)
• 1948 – I. Ferdinand, Bulgaristan’ın ilk Çarı (d. 1861)
• 1956 – Robert Julius Trumpler, İsviçreli-Amerikan gök bilimci (d. 1886)
• 1961 – Frederick William Pethick-Lawrence, Britanyalı İşçi Partili politikacı (d. 1871)
• 1971 – Pier Angeli, İtalyan aktris (d. 1932)
• 1975 – George Thomson, İngiliz Fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
• 1976 – Dalton Trumbo, Amerikalı romancı ve senaryo yazarı (d. 1905)
• 1979 – Agostinho Neto, Angolalı şair ve Devlet Başkanı (d. 1922)
• 1979 – Cuma Tak, PKK kurucularından Kürt militan (d. 1956)
• 1983 – Felix Bloch, İsviçreli fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905)
• 1983 – Balthazar Johannes Vorster, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1915)
• 1985 – Jock Stein, İskoç futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
• 1994 – Max Morlock, Alman futbolcu (d. 1925)
• 1995 – Oral Sander, Türk akademisyen (d. 1940)
• 1996 – Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatkarı ve bestekâr (d. 1936)
• 2007 – Jane Wyman, Amerikalı aktris ve Ronald Reagan’ın ilk eşi (d. 1917)
• 2011 – Cliff Robertson, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
• 2012 – Lance LeGault, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1935)
• 2014 – Richard Kiel, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (d. 1939)
• 2014 – Károly Sándor, Macar futbolcu (d. 1928)
• 2015 – Adrian Frutiger, İsviçreli yazar ve sanatçı (d. 1928)
• 2015 – Ihab Hassan, Amerikalı edebiyat teorisyeni, eleştirmeni ve yazar (d. 1925)
• 2016 – Mahmut Hekimoğlu, Türk sinema oyuncusu ve film yapımcısı (d. 1955)
• 2016 – Joy Viado, Filipinli şarkıcı, aktris ve komedyen (d. 1965)
• 2017 – Hans Alfredson, İsveçli film yönetmeni, komedyen, yazar ve aktör (d. 1931)
• 2017 – Nancy Dupree, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (d. 1927)
• 2017 – Harry Landers, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
• 2017 – B. V. Radha, Hint oyuncu ve film yapımcısı (d. 1948)
• 2017 – Len Wein, Amerikalı çizgi roman sanatçısı, yazar ve editör (d. 1948)
• 2018 – Peter Donat, Kanadalı-Amerikalı oyuncu (d. 1928)
• 2018 – Johannes Geldenhuys, Güney Afrikalı asker (d. 1935)
• 2018 – Paul Virilio, Fransız kentbilimci ve estetik felsefecisi (d. 1932)
• 2018 – Co Westerik, Hollandalı grafik sanatçısı ve fotoğrafçı (d. 1924)
• 2019 – Stefano Delle Chiaie, İtalyan neo-faşist (d. 1936)
• 2019 – Jeff Fenholt, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve oyuncu (d. 1950)
• 2019 – Valerie Van Ost, İngiliz oyuncu (d. 1944)
• 2019 – Hossam Ramzy, Mısırlı perküsyoncu ve besteci (d. 1953)
• 2019 – Albert Razin, Rus Udmurt Ülkesinin bilim kişisi, felsefe bilimi doktoru ve sosyolog (d. 1940)
• 2019 – Süleyman Turan, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1936)
• 2020 – Caroline Chomienne, Fransız film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1957)
• 2020 – Diana Rigg, İngiliz sinema ve dizi oyuncusu (d. 1938)
• 2021 – Duygun Yarsuvat, Türk akademisyen, hukukçu ve spor yöneticisi (d. 1937)