Tarihte Bugün: İstanbul Tramvay Şirketi, 1.570.000 Liraya Devletçe Satın Alındı

28 Ocak, Miladi takvime göre yılın 28. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 337 gün vardır (artık yıllarda 338).

Demiryolu

• 28 Ocak 1898 Osmanlı topraklarında İngilizlerin demiryolları İzmir-Aydın ve Mersin Adana hatları olup toplam 440 km’ye çıktı. Aynı yıl Fransızlar, 1266, Almanlar ise 1020 km uzunluğunda demiryoluna sahipti.
• 1939 – İstanbul Tramvay Şirketi, 1.570.000 liraya Devletçe satın alındı.

Olaylar

• 1517 – Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu, Kahire’ye girdi.
• 1547 – VI. Edward, İngiltere Kralı oldu.
• 1807 – Pall Mall Sokağı, tarihte ışıklandırılan ilk sokak oldu.
• 1820 – Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Petrovich Lazarev öncülüğündeki Rus ekip, Antarktika kıtasını keşfetti.
• 1871 – Fransa-Prusya Savaşı: Fransa teslim oldu ve savaş sona erdi.
• 1909 – İspanya-Amerika Savaşı’ndan beri orada olan Amerikan birlikleri, Küba’dan ayrıldı.
• 1918 – Lev Troçki, Sovyetler Birliği’nde Kızıl Ordu’yu kurmaya başladı.
• 1920 – Osmanlı Mebusan Meclisi’nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi.
• 1921 – Mustafa Suphi ve arkadaşları, Trabzon’a geldikten sonra İskele Kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldüler.
• 1921 – Albert Einstein, evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
• 1923 – İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi.
• 1925 – Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Şubesi açıldı.
• 1929 – İstanbul’da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis’te kabul edildi.
• 1932 – Japonya, Şanghay’ı işgal etti.
• 1935 – İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu.
• 1956 – Personel Kanunu açıklandı; en yüksek maaş 2 bin lira olacak.
• 1957 – Danıştay’a ilk kez iki kadın üye seçildi: Nezahat Martı ve Şükran Esmerer.
• 1958 – Kıbrıs’ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak’ta Birleşik Krallık’ı kınama kararı aldı.
• 1959 – Çukurova’da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
• 1963 – İstanbul’da İstinye’deki Kavel Kablo Fabrikası’nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
• 1971 – İzmir’de gençler, Amerikan 6. Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
• 1975 – Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, “Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe’dir” dedi.
• 1982 – İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran’da tutuklandı.
• 1982 – Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı, “Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları” üstlendi.
• 1983 – Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, ASALA militanı Levon Ekmekçiyan’a verilen ölüm cezasını onayladı.
• 1986 – Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanlığına seçildi.
• 1986 – Uzay mekiği Challenger, fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü. Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü.
• 1987 – Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu’na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
• 1988 – THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.
• 1992 – Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi’ni kapattı.
• 1993 – Genelkurmay Başkanlığı, “darbe devrinin” kapandığını açıkladı.
• 1994 – Türk savaş uçakları, PKK’nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak’taki Zeli kampını bombaladı.
• 1997 – Güney Afrika’da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko’yu 1977’de öldürdüklerini resmen itiraf etti.
• 1997 – Promosyon Yasası yürürlüğe girdi. Süreli yayın kuruluşları kültürel amaçlar dışında promosyon yapamayacak.
• 2002 – Ekvador Havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya’da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü.
• 2004 – Türk lirası’ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
• 2006 – Polonya’nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.
• 2008 – Haydarpaşa-Denizli seferi yapan trenin saat 02:00 civarlarında Kütahya’nın Çöğürler kasabasında raydan çıkmasıyla oluşan kazada, 436 yolcudan 9 kişi öldü. Yaklaşık 300 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı.

Doğumlar

• 1457 – VII. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1509)
• 1600 – IX. Clemens, Papa (ö. 1669)
• 1611 – Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (ö. 1687)
• 1712 – Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu’nun 9. şogunu (ö. 1761)
• 1717 – III. Mustafa, Osmanlı’nın 26. Padişahı (ö. 1774)
• 1768 – VI. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1839)
• 1825 – Benedetto Cairoli, İtalyan siyasetçi, Risorgimento döneminin sol kanat lideri ve üç kez İtalya Başbakanı (ö. 1889)
• 1833 – Charles George Gordon, İngiliz general (ö. 1885)
• 1834 – Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (ö. 1924)
• 1841 – Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (ö. 1904)
• 1844 – Gyula Benczúr, Macar ressam (ö. 1920)
• 1853 – Jose Marti, Kübalı şair, yazar ve Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü (ö. 1895)
• 1865 – Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti’nin ilk devlet başkanı (ö. 1952)
• 1872 – Otto Braun, Alman sosyalist teorisyen ve Sosyal Demokrat Parti önderlerinden (ö. 1955)
• 1872 – Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi (ö. 1937)
• 1873 – Colette (Sidonie-Gabrielle), Fransız oyun yazarı (ö. 1954)
• 1875 – Julián Carrillo, Meksikalı besteci (ö. 1965)
• 1877 – Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (ö. 1966)
• 1878 – Jean de La Hire, Fransız yazar (ö. 1956)
• 1879 – Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (ö. 1979)
• 1880 – Sergey Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog (ö. 1957)
• 1881 – Siegfried Jacobsohn, Alman gazeteci ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1926)
• 1883 – Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş, aharcılık, mücellid, imam ve hatip (ö. 1976)
• 1884 – Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (ö. 1962)
• 1887 – Arthur Rubinstein, Polonya doğumlu Amerikalı piyano virtüözü (ö. 1982)
• 1890 – Robert Franklin Stroud, Amerikalı mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (ö. 1963)
• 1892 – Armen Doryan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen (ö. 1923)
• 1897 – Valentin Katayev, Rus romancı ve oyun yazarı (Devrim sonrası Rusya’da özgün tarzıyla dikkat çeken) (ö. 1986)
• 1906 – Markos Vafiadis, Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve Yunan İç Savaşı’nda Demokratik Ordu Komutanlarından (ö. 1992)
• 1912 – Jackson Pollock, Amerikalı ressam (ö. 1956)
• 1920 – Xavier de La Chevalerie, Fransız büyükelçi (ö. 2004)
• 1927 – Eşref Kolçak, Türk oyuncu (ö. 2019)
• 1929 – Claes Oldenburg, İsveç kökenli Amerikalı pop-art heykelci
• 1935 – Maria Eugenia Lima, Angolalı şair, dramaturg ve romancı
• 1936 – Alan Alda, Amerikalı oyuncu, yazar ve eylemci
• 1936 – İsmail Kadare, Arnavut yazar
• 1938 – Leonid İvanoviç Jabotinskiy, Sovyet halterci
• 1938 – Tomas Lindahl, İsveç asıllı İngiliz bilim insanı
• 1940 – Carlos Slim Helú, Lübnan asıllı Meksikalı iş insanı
• 1942 – Brian Jones, İngiliz rock müzisyeni (ö. 1969)
• 1945 – Marthe Keller, İsviçreli aktris
• 1947 – Haydar Baş, Türk siyasetçi, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (ö. 2020)
• 1948 – Charles Taylor, 1997-2003 yılları arasında Liberya Devlet Başkanı
• 1948 – İbrahim Yazıcı, Türk siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2013)
• 1949 – Gregg Popovich, Amerikalı basketbol antrenörü
• 1950 – Hamed bin İsa el-Halife, Önceki emir İsa bin Selman el-Halife’nın oğludur
• 1951 – Ludovikos Ton Anogeion, Yunan müzisyen, şair ve sanatçı
• 1951 – Leonid Kadenyuk, Bağımsız Ukrayna’nın ilk astronotu unvanına sahip test pilotu (d. 2018)
• 1953 – Anicée Alvina, Fransız oyuncu (ö. 2006)
• 1954 – Bruno Metsu, eski Fransız futbolcu ve teknik direktördür (d. 2013)
• 1954 – Ümit Yesin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
• 1955 – Vinod Khosla, Hint asıllı ABD’li risk sermayedarı ve girişmcidir
• 1955 – Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
• 1958 – Sandy Gandhi, Avustralyalı komedyen ve köşe yazarı (ö. 2017)
• 1959 – Frank Darabont, Amerikalı yönetmen, senaryo yazarı ve film yapımcısı
• 1968 – Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
• 1968 – Rakim, Amerikalı hip hop sanatçısı
• 1970 – Julia Jäger, Alman oyuncu
• 1973 – Natalya Morozova, Rus voleybolcu
• 1975 – Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
• 1975 – Tijen Karaş, Türk haber sunucusu
• 1976 – Rick Ross, Amerikalı rapçi
• 1977 – Takuma Sato, Japon asıllı Formula Bir otomobil yarışcısıdır
• 1978 – Gianluigi Buffon, İtalyan futbolcu
• 1978 – Papa Bouba Diop, Senegalli millî futbolcudur (ö. 2020)
• 1978 – Sheamus, İrlandalı profesyonel güreşçi
• 1980 – Michael Hastings, Amerikalı gazeteci ve yazardır (ö. 2013)
• 1981 – Elijah Wood, Amerikalı oyuncu
• 1981 – Volga Sorgu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1985 – J. Cole, Amerikalı hip hop sanatçısı ve yapımcı
• 1993 – Ezgi Şenler, Türk oyuncu

Ölümler

• 661 – Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti’nin 656-661 yılları arasındaki 4. İslam Halifesi (d. 600)
• 724 – II. Yezîd, dokuzuncu Emevî halifesidir (d. 687)
• 814 – Şarlman, Alman Kralı (d. 742)
• 1547 – VIII. Henry, İngiltere Kralı (d. 1491)
• 1621 – V. Paulus, Papa (d. 1552)
• 1625 – Çerkes Mehmed Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
• 1687 – Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (d. 1611)
• 1688 – Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner, rahip (d. 1623)
• 1847 – Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (d. 1779)
• 1864 – Benoît Paul Émile Clapeyron, Fransız mühendis ve fizikçi (d. 1799)
• 1866 – Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (d. 1796)
• 1866 – Emil Dessewffy, Macar muhafazakâr politikacı (d. 1814)
• 1878 – Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (d. 1796)
• 1884 – Augustin-Alexandre Dumont, Fransız heykeltıraş (d. 1801)
• 1891 – Nikolaus August Otto, Alman makine mühendisi (d. 1832)
• 1918 – ‎John McCrae‎‎, Kanadalı asker, doktor ve yazar ‎(d. 1872)
• 1921 – Mustafa Suphi, Türk komünist siyasetçi ve Türkiye Komünist Partisi ilk Merkez Komite Başkanı (suikast) (d. 1883)
• 1924 – Teófilo Braga, Portekiz Cumhurbaşkanı, yazar, oyun yazarı (d. 1843)
• 1926 – Kato Takaaki, Japonya Başbakanı (d. 1860)
• 1939 – William Butler Yeats, İrlandalı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
• 1940 – Sultan Galiyev, Tatar lider, düşünce adamı ve ulusal komünizmin fikir babası (idam) (d. 1892)
• 1953 – Neyzen Tevfik Kolaylı, Türk ney üstadı ve ünlü hiciv şairi (d. 1879)
• 1965 – Maxime Weygand, Fransız general (d. 1867)
• 1981 – Özdemir Asaf, Türk şair (d. 1923)
• 1982 – Kemal Arıkan, Türk diplomat (d. 1927)
• 1983 – Levon Ekmekçiyan, Ermeni ASALA’ya mensup militan (d. 1958)
• 1986 – Gregory Jarvis, Amerikalı kaptan, mühendis ve astronot (d. 1944)
• 1986 – Christa McAuliffe, Amerikalı eğitimci ve astronot (d. 1948)
• 1986 – Ronald McNair, Amerikalı fizikçi ve astronot (d. 1950)
• 1986 – Ellison Onizuka, Amerikalı mühendis ve astronot (d. 1946)
• 1986 – Judith Resnik, Amerikalı albay, mühendis ve astronot (d. 1949)
• 1986 – Dick Scobee, Amerikalı albay, pilot ve astronot (d. 1939)
• 1986 – Michael J. Smith, Amerikalı kaptan, pilot ve astronot (d. 1945)
• 1988 – Klaus Fuchs, Alman teorik fizikçi ve atom casusu (d. 1911)
• 1989 – Gürbüz Bora, Türk tiyatro sanatçısı
• 1996 – Joseph Brodsky, Rus şair (d. 1940)
• 2002 – Astrid Lindgren, İsveçli yazar (d. 1907)
• 2002 – Ayşenur Zarakolu, Türk yayıncı, yazar ve insan hakları savunucusu (tabu konularda yaptığı yayınlarla tanınan) (d. 1946)
• 2004 – Joe Viterelli, Amerikalı aktör (d. 1937)
• 2005 – Jim Capaldi, İngiliz müzisyen (Traffic) (d. 1944)
• 2010 – Ömer Uluç, Türk ressam (d. 1931)
• 2012 – Keriman Halis Ece, Türk piyanist, model ve Türkiye’nin ilk dünya güzeli (d. 1913)
• 2013 – Ferdi Özbeğen, Türk piyanist ve şarkıcı (d. 1941)
• 2015 – Yves Chauvin, Fransız kimyacı (d. 1930)
• 2016 – Signe Toly Anderson, Amerikalı şarkıcı (d. 1941)
• 2016 – Ales Debeljak, Sloven yazar (d. 1961)
• 2016 – Paul Kantner, Amerikalı rock müzisyeni ve gitaristi ve aktivist (d. 1941)
• 2017 – Jean Bogaerts, eski Belçikalı profesyonel bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
• 2017 – Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
• 2017 – Bharati Mukherjee, Hint asıllı Amerikalı yazar ve akademisyendir (d. 1940)
• 2017 – Lennart Nilsson, İsveçli fotoğraf sanatçısıdır (d. 1922)
• 2017 – Alyaksandr Tsihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (d. 1952)
• 2017 – Stuart Timmons, Amerikalı gazeteci, aktivist, yazar ve tarihçidir (d. 1957)
• 2017 – Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (d. 1944)
• 2017 – Ion Ungureanu, Moldovalı oyuncu ve siyasetçi (d. 1935)
• 2018 – Dharmasena Pathiraja, Sri Lankalı film yönetmeni, senarist ve akademisyendir (d. 1943)
• 2018 – Coco Schumann, Alman caz müzisyenidir (d. 1924)
• 2018 – Gene Sharp, Amerikalı siyaset bilimcisi, düşünür, profesör (d. 1928)
• 2019 – Jurrie Koolhof, Hollandalı eski futbolcu ve menajerdir (d. 1960)
• 2019 – Murad Medelsi, Cezayir Anayasa Konseyi Başkanı, eski Dışişleri Bakanı (d. 1943)
• 2019 – Pepe Smith, Filipinli şarkıcı, söz yazarı ve müzisyendir (d. 1947)
• 2020 – Marj Dusay, Amerikalı oyuncudur (d. 1936)
• 2020 – Nicholas Parsons, İngiliz oyuncu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1923)
• 2021 – Wismoyo Arismunandar, Endonezyalı yüksek rütbeli asker (d. 1940)
• 2021 – Chedly Ayari, Tunuslu siyasetçi, ekonomist ve diplomat (d. 1933)
• 2021 – Paul Crutzen, Hollandalı atmosferik kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1933)
• 2021 – Cedric Demangeot, Fransız şair, çevirmen ve yayıncı (d. 1974)
• 2021 – Morton Ira Greenberg, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1933)
• 2021 – César Isella, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve söz yazarı (d. 1938)
• 2021 – Sibongile Khumalo, Güney Afrikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
• 2021 – Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (d. 1932)
• 2021 – Annette Kullenberg, İsveçli gazeteci ve yazardır (d. 1939)
• 2021 – Vasili Lanovoy, Sovyet-Rus aktör (d. 1934)
• 2021 – Cicely Tyson, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1924)
• 2021 – Heidi Weisel, Amerikalı moda tasarımcısı (d. 1962)
• 2022 – Mel Mermelstein, Çek asıllı Amerikan yazarı (d. 1926)
• 2022 – Diler Saraç, Türk sinema oyuncusu. (d. 1937)

Tatiller ve özel günler

• Fırtına: Ayandon Fırtınası (2 Gün)
• Veri Gizliliği Günü