Tarihte Bugün: Sydney Harbour Köprüsü Açıldı

19 Mart, Miladi takvime göre yılın 78. (artık yıllarda 79.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 287 gün vardır.

Olaylar

• 1279 – Yamen Muharebesi’nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı’nı mağlup ederek tüm Çin’de hakimiyet sağladı.
• 1452 – III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.
• 1839 – Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.
• 1866 – Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı’nın açılması konusunda izin verdi.
• 1877 – Ayan Meclisi görevine başladı.
• 1883 – Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.
• 1899 – Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.
• 1915 – Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton’un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton’un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı.
• 1920 – ABD Senatosu, Versay Antlaşması’nı onaylamayı reddetti.
• 1932 – Sydney Harbour Bridge açıldı.
• 1945 – ABD Deniz Kuvvetleri’ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri’ne ait bombardıman uçağı “Ginga” tarafından bombalandı.
• 1945 – SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması’nı yenilemeyeceğini bildirdi.
• 1955 – Agence France-Presse’in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı.
• 1965 – Merzifon’un Çeltek Linyit İşletmesi’ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.
• 1970 – Batı Almanya’nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya’nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü.
• 1982 – Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Bakanlar Konseyi Dönem Başkanı ve Belçika Dışişleri Bakanı Leo Tindemans’la görüştü.
• 1998 – Gazeteci Metin Göktepe’nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti.
• 2003 – ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak’ın batısını bombalamaya başladı.
• 2006 – Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.
• 2007 – New York’ta “United for Peace and Justice” örgütünün düzenlediği, “Savaşa Hayır” yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı.
• 2007 – Rusya’nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.
• 2011 – 2011 Libya ayaklanması’na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı.
• 2016 – İstanbul Taksim’de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu.
• 2016 – Dubai şehrinden gelen ve Rusya’nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.

Doğumlar

• 1206 – Güyük Han, Cengiz Han’ın torunu (ö. 1248)
• 1434 – Ashikaga Yoshikatsu, Ashikaga şogunluğunun yedinci şogunu (ö. 1443)
• 1496 – Mary Tudor, Fransa Kraliçesi (ö. 1533)
• 1534 – José de Anchieta, İspanyol Cizvit misyoner (ö. 1597)
• 1604 – IV. João, Braganza Dükü (ö. 1656)
• 1641 – Abdülgani Nablus, Şam’lı alim ve Sufi (ö. 1731)
• 1661 – Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727)
• 1750 – Andre Joseph Abrial, Fransız siyasetçi (ö. 1828)
• 1792 – José María Carreño, Venezuela devlet başkanı (ö. 1849)
• 1801 – Salvadore Cammarano, İtalyan librettist ve oyun yazarı (ö. 1852)
• 1807 – Johann Nepomuk Hiedler, Adolf Hitler’in baba tarafından büyükbabası (ö. 1888)
• 1813 – David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (ö. 1873)
• 1816 – Ekaterine Dadiani, Megrelya Prensliği’nin son prensesi (ö. 1882)
• 1821 – Richard Francis Burton, İngiliz kâşif (ö. 1890)
• 1832 – Arminius Vambery, Macar oryantalist (ö. 1913)
• 1848 – Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (ö. 1929)
• 1849 – Alfred von Tirpitz, Alman amiral (ö. 1930)
• 1855 – David Peck Todd, Amerikalı gök bilimci (ö. 1939)
• 1866 – Emilio De Bono, İtalyan Mareşal (ö. 1944)
• 1873 – Max Reger, Alman besteci, piyanist, orgcu, orkestra şefi ve öğretmen (ö. 1916)
• 1882 – Gaston Lachaise, Amerikalı figüratif heykelci (ö. 1935)
• 1883 – Norman Haworth, İngiliz kimyager (ö. 1950)
• 1883 – Joseph Stilwell, Amerikalı general (ö. 1946)
• 1888 – Josef Albers, Amerikalı ressam (ö. 1976)
• 1892 – Meksikalı Joe Rivers, Amerikalı hafif sıklet boksör (ö. 1957)
• 1894 – Sabiha Sultan, Sultan Vahdettin’in kızı (ö. 1971)
• 1897 – Joseph Darnand, Fransız asker (ö. 1945)
• 1900 – Frédéric Joliot-Curie, Fransız fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (1958)
• 1905 – Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981)
• 1906 – Adolf Eichmann, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1962)
• 1912 – Adolf Galland, Nazi Almanyası’nın Luftwaffe as pilotu (ö. 1996)
• 1914 – Jiang Qing, Çinli siyasetçi ve Mao Zedong’un 3. karısı (ö. 1991)
• 1919 – Larned B. Asprey, Amerikalı kim yager (ö. 2005)
• 1924 – Abdullah Gegiç, Yugoslav asıllı Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2008)
• 1925 – Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (ö. 2015)
• 1931 – Emma Andijewska, Ukrayna doğumlu Amerikalı şair, yazar ve ressam
• 1933 – Philip Roth, Amerikalı yazar
• 1936 – Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1977)
• 1936 – Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu
• 1938 – Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
• 1947 – Glenn Close, Amerikalı sinema ve tiyatro sanatçısı
• 1955 – Bruce Willis, Amerikalı oyuncu
• 1955 – Pino Daniele, İtalyan şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (ö. 2015)
• 1956 – Yegor Gaydar, Rus siyasetçi ve iş adamıdı (ö. 2009)
• 1957 – Abdülkadir Mesduva, Cezayirli bürokrat
• 1959 – Ralph David Abernathy III, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2016)
• 1963 – Neil LaBute, Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni
• 1963 – Mary Scheer, Amerikalı oyuncu
• 1964 – Mesut Bakkal, Türk teknik direktör
• 1971 – Faruk Beşok, Türk basketbolcu
• 1973 – Tolga Tekin, Türk oyuncu
• 1976 – Andre Miller, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1976 – Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu
• 1978 – Lenka, Avustralyalı şarkıcı
• 1979 – Hidayet Türkoğlu, Türk basketbolcu
• 1979 – Lara, Türk şarkıcı
• 1979 – Hristos Paçacoglu, Yunan millî futbolcudur
• 1979 – Rıza Kocaoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1981 – Burcu Çetinkaya, Türk ralli pilotu
• 1981 – Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu
• 1982 – Brad Jones, Avustralyalı Futbolcu
• 1982 – Eduardo Saverin, Brezilya asıllı Amerikalı girişimci
• 1983 – Evan Bourne, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1985 – Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen
• 1985 – Yolanthe Cabau, İspanyol-Hollandalı oyuncu ve televizyon sunucusu
• 1987 – Miloš Teodosić, Sırp millî profesyonel basketbolcudur
• 1991 – Aleksandr Kokorin, Rus millî futbolcudur
• 1993 – Hakim Ziyech, Hollandalı futbolcu

Ölümler

• 953 – Mansur, 18 Mayıs 946 – 19 Mart 953 arasında Fatımi Devleti halifesi (d. 915)
• 1238 – I. Henryk, Polonya Yüksek Dükü (1232–1238) (d. 1165)
• 1279 – Bing, Çin’in Song Hanedanı’nın 18. ve son imparatorudur (d. 1272)
• 1406 – İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332)
• 1534 – Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı’nın ilk Valide Sultanı (d. 1479)
• 1698 – Władysław Konstanty, Lehistan kralı IV. Władysław Waza’nın gayrimeşru oğlu (d. 1635)
• 1721 – XI. Clemens, Papa (d. 1649)
• 1790 – Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713)
• 1800 – Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, sinolog ve Türkolog (d. 1721)
• 1865 – Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794)
• 1884 – Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (d. 1802)
• 1897 – Antoine Thomson d’Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810)
• 1897 – Andrey Dostoyevski, Rus bir mimar, mühendis, memo, bina tamircisi (d. 1825)
• 1916 – Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848)
• 1928 – Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861)
• 1930 – Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848)
• 1940 – Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili (d. 1862)
• 1943 – Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886)
• 1950 – Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar (“Tarzan”ı kaleme alan) (d. 1875)
• 1950 – Norman Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883)
• 1955 – Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897)
• 1955 – Mihály Károlyi, Macaristan’ın ilk devlet başkanı (d. 1875)
• 1965 – Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901)
• 1968 – Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911)
• 1980 – Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910)
• 1982 – Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
• 1987 – Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
• 1996 – Virginia Henderson, Amerikalı hemşire (d. 1897)
• 1997 – Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907)
• 1997 – Willem de Kooning, Hollanda’nın Rotterdam şehrinde dünyaya gelmiş soyut dışavurumcu ressam (d. 1904)
• 1998 – Hanzade Sultan, Osmanlı’nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu (d. 1923)
• 1999 – Tofilau Eti Alesana, Samoalı siyasetçi (d. 1924)
• 2003 – Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935)
• 2004 – Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar’ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912)
• 2005 – John DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company’nin kurucusu (d. 1925)
• 2008 – Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929)
• 2008 – Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (d. 1917)
• 2008 – Paul Scofield, İngiliz oyuncu (d. 1922)
• 2010 – Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947)
• 2015 – Margarete Bagshaw, Amerikalı bir sanatçıdır (d. 1964)
• 2016 – Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959)
• 2016 – José Artetxe, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1930)
• 2016 – Jack Mansell, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
• 2017 – Jimmy Breslin, Amerikalı gazeteci ve yazardır (d. 1928)
• 2017 – Li Li-Hua, Çinli-Hong-Kong bir oyuncu (d. 1924)
• 2018 – Linda Bement, Amerikalı manken (d. 1941)
• 2018 – Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945)
• 2018 – Luo Fu (yazar), Tayvanlı yazar ve romancı (d. 1928)
• 2019 – Boris Dubrovin, Rus matematikçi (d. 1950)
• 2019 – Chuck Harmon, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1924)
• 2019 – Marlen Hutsiyev, Gürcistan doğumlu Rus film yönetmeni ve senarist (d. 1925)
• 2019 – Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954)
• 2020 – Innocenzo Donina, eski İtalyan futbolcudur (d. 1950)
• 2020 – Hamid Kahram, İranlı siyasetçi ve veteriner (d. 1958)
• 2020 – Hans Knudsen, Danimarkalı sprint kanocu (d. 1944)
• 2020 – Aurlus Mabélé, Kongolu şarkıcı ve besteci (d. 1953)
• 2020 – Antonio Michele Stanca, İtalyan genetikçi (d. 1942)
• 2021 – Jordi Cornet, İspanyol siyasetçi ve iş insanı (d. 1965)
• 2021 – Cristian Cuturrufo, Şilili caz trompetçisi (d. 1972)
• 2021 – Irmão Lázaro, Brezilyalı gospel şarkıcısı ve siyasetçi (d. 1966)
• 2022 – Lyell Cresswell, Yeni Zelandalı besteci (d. 1944)
• 2022 – Joel Hasse Ferreira, Portekizli siyasetçi (d. 1944)
• 2022 – Alan Hopwood, Avustralyalı aktör, yapımcı, senarist, yayıncı, oyun yazarı ve eğitimci (d. 1934)
• 2022 – Marian Zembala, Polonyalı bir kalp cerrahı, tıp profesörü (d. 1950)