Türkiye’yi 2023 hedeflerine taşımak üzere var gücüyle çalışan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), uzay alanındaki misyonunu yerine getirmek için de faaliyetlerine hız verdi. Uzay araştırmaları alanında İMECE ve TÜRKSAT 6A’nın ardından bir diğer önemli gelişmeyi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan açıkladı, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılında bir Türk vatandaşının, Uluslararası Uzay İstasyonuna (UUİ) gönderilmesi için başvurular başladı. Uzay misyonunda bir sonraki adım ise Ay’a araç göndermek.
İlk defa bir Türk vatandaşı astronot unvanı alacak
İlan edilen şartları taşıyanlar arasında seçilecek kişi Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevini gerçekleştirecek ve bilim misyonunu yerine getirerek UUİ şartlarında deney yapma imkânı sağlayacak. İlk defa bir Türk vatandaşı astronot unvanı alacak.
Başvurular 23 Haziran 2022, saat 20:23’e kadar uzaya.gov.tr üzerinden yapılacak. Proje kapsamında Türk vatandaşları tarafından yapılan başvurular arasından iki uzay yolcusu adayı belirlenecek. Astronot eğitimlerini başarıyla tamamlayan adaylardan biri yaklaşık 10 gün sürecek bu ilk milli insanlı uzay görevini gerçekleştirmek üzere uluslararası iş birliği ile UUİ’ye gönderilecek.
Aranan şartlar arasında; 23 Mayıs 1977’den sonra doğmuş olmak, yükseköğretim kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren mühendislik, fen bilimleri/temel bilimler, fen bilimleri alanındaki eğitim ve tıp fakültelerinden birini bitirmiş olmak, çok iyi derecede İngilizce bilgisine sahip olmak- anlamak, konuşmak ve yazmak öne çıkıyor. Ayrıca başvuru yapacak kişinin boyunun 149,5 ila 190,5 santimetre arasında, kilosunun da 43 ila 110 kg arasında olması gerekiyor.
İlk aşamayı geçen başvuru sahiplerinin, sonraki değerlendirme aşamalarına geçebilmeleri için ek bilgi, belge, doğrulama, test, tetkik ve muayeneler talep edilecek. Mülakata çağrılacak adaylar, detaylı değerlendirme süreci sonrasında belirlenecek. Seçilen adaylar TUA veya TÜBİTAK bünyesinde istihdam edilecek ve on yıl mecburi hizmet yükümlülüğü olacak.
Türk Astronot ve Bilim Misyonu (TABM) Projesi, Milli Uzay Programı kapsamında koyulan hedeflerden sadece biri.
2023’te iki uydu fırlatılacak
TÜBİTAK UZAY öncülüğünde yerli olarak geliştirilen Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A ve TÜBİTAK UZAY bünyesinde geliştirilen ilk yerli ve milli metre altı çözünürlüklü kameraya sahip İMECE için geri sayım başladı. 2023 yılı içerisinde her iki uydu da fırlatmaya hazır hale gelecek ve fırlatması için geri sayıma başlanan İMECE, 15 Ocak 2023 tarihinde yörüngedeki yerini alacak.
TÜRKSAT 6A projesi tamamlandığında ise, Türkiye GEO uydu geliştirme yeteneğine ve kapasitesine sahip 11. ülke olacak.
Ay’a uzay aracı gönderilecek
Milli Uzay Programı kapsamında başlatılan “Ay Araştırma Projesi” ile de Ay’a uzay aracı gönderilecek. Ay Araştırma Programı ile Türkiye Ay’a ulaşan sayılı ülkeler arasında yerini alacak. Tasarım, üretim, entegrasyon, test ve operasyonları TÜBİTAK UZAY’da milli olarak geliştirilecek olan uzay aracı ve sistemlerimiz derin uzay tarihçesine sahip olacak. Böylece Türk uzay endüstrisi küresel rekabette güç kazanacak.
Uzay tarihçesi kazanılmış ilk ve tek kurum TÜBİTAK UZAY
TÜBİTAK UZAY tarafından 2003’te fırlatılan BİLSAT Uydusu ile başlayan uzay yolculuğu başarıyla sürüyor. Türkiye’nin ilk yerli ve milli yer gözlem uydusu olan RASAT 17 Ağustos 2011’de ve TSK ve kamu kurum/kuruluşlarının yer gözlem ihtiyacını karşılamak amacıyla tasarlanıp üretilen GÖKTÜRK-2 Uydusu 18 Aralık 2012’de uzaya fırlatıldı ve uzaydaki görevini başarıyla sürdürüyor. RASAT ile çekilen görüntüler Türkiye’nin ilk milli uydu görüntü portalı GEZGİN üzerinden (gezgin.gov.tr) ücretsiz olarak paylaşılıyor.
Uzay tarihçesi kazanılmış ve dolayısıyla ülkemizde sistem, altsistem ve ekipman için en yüksek Teknoloji Hazırlık Seviyesi’ne ulaşan ilk ve tek kurum olan TÜBİTAK UZAY’ın çalışmaları ve başarıları sayesinde, gözlem uydularını tümüyle yerli ve milli olarak tasarlayıp üretme yeteneğine kavuşan Türkiye, haberleşme uydularını da milli imkânlarla yurt içinde üretme hedefini gerçekleştirebilecek altyapıya, bilgi birikimine ve yetişmiş insan kaynağına sahip oldu.
Uzay yolcusu olacak adaylarda aranacak genel şartlar şöyle:
*Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
*23 Mayıs 1977’den sonra doğmuş olmak,
*Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,
*Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Fen Bilimleri/Temel Bilimler, Fen Bilimleri alanındaki Eğitim ve Tıp fakültelerinden birini bitirmiş olmak,
*Çok iyi derecede İngilizce bilgisine sahip olmak.
*Boy uzunluğu: 149,5-190,5 santimetre,
*Kilo: 43-110 kilogram.
Aday seçiminde bakılacak genel sağlık kriterlerinden bazıları şu şekilde:
*Her iki gözde doğal olarak veya gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrası yüzde 100 görme keskinliğine sahip olmak,
*Renkli görme bozukluklarından herhangi birine sahip olmamak,
*Protez kullanmıyor olmak ve vücudunda platin/vida bulunmamak,
*Tüm eklemler için normal hareket açıklığına ve işlevselliğine sahip olmak,
*Kan basıncı/tansiyonu 155/95 altında olmak, kronik kalp ve damar sistemi rahatsızlığı olmamak,
-Panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar düşüncesi, uyuyamamazlık (insomnia) veya diğer ağır kişilik bozukluklarından birini yaşamamış olmak,
*Alkol, uyuşturucu/uyarıcı madde veya ilaç bağımlılığı yaşamamış olmak,
*Karanlık, yükseklik, hız, kaza, kalabalık, boğulma/nefessiz kalma, dağınıklık, yalnızlık/izolasyon, kapalı/dar alan korkusu olmamak,
*Epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) gibi sinir sistemi rahatsızlıkları yaşamamış olmak.
Başvuru Süreci Nasıl İşleyecek?
Adaylar, ilana başvuruda bulunmak için uzaya.gov.tr adresinden başvuru sistemine kayıt olacak. Sistem yoluyla yapılan başvurular haricinde başvuru kabul edilmeyecek. Başvurular en geç 23 Haziran 2022 tarihi saat 20:23’a kadar yapılabilecek. Adaylar başvuruları esnasında Başvuru Sistemi’ne girmiş oldukları beyan ve belgelere göre değerlendirilecek. Girilen bilgi ve belgelerin herhangi birinde eksik veya yanıltıcı bilgi olması durumunda başvuru geçersiz sayılacak.
İlk aşamayı geçen başvuru sahiplerinin, sonraki değerlendirme aşamalarına geçebilmeleri için ek bilgi, belge, doğrulama, test, tetkik ve muayeneler talep edilecek. Mülakata çağrılacak adaylar, detaylı değerlendirme süreci sonrasında belirlenecek. Mülakat öncesinde veya sonrasında uygulanacak kapsamlı değerlendirme süreçlerinde elenen adaylar herhangi bir hak iddiasında bulunamayacak.
İlk yorum yapan olun